Do 15 września 2023 r. będą obowiązywać wyjątkowe i tymczasowe środki zapobiegawcze przyjęte 2 maja 2023 r. w sprawie przywozu pszenicy, kukurydzy, nasion rzepaku i słonecznika z Ukrainy w ramach rozporządzenia w sprawie autonomicznych środków handlowych. Zakres tych środków został jednak ograniczony z 17 do 6 pozycji taryfowych dla 4 objętych nimi produktów.
Produkty te mogą nadal znajdować się w obrocie lub tranzycie przez Polskę, Węgry, Słowację, Bułgarię i Rumunię w ramach wspólnej celnej procedury tranzytowej lub trafiać do kraju lub terytorium poza UE. Dodajmy, że z listy produktów objętych zakazem handlu usunieto m.in. cały materiał siewny, hybrydy pszenicy durum, orkiszu i kukurydzy.
Jak czytamy w komunikacie Komisji Europejskiej, te tymczasowe i ukierunkowane środki zostały przyjęte z powodu wąskich gardeł logistycznych dotyczących tych produktów w Bułgarii, na Węgrzech, w Polsce, Rumunii i na Słowacji oraz pod warunkiem, że państwa członkowskie nie utrzymają żadnych środków ograniczających. Wycofanie pozwoli na znaczne ulepszenia pasów Solidarności i sprostanie wyzwaniom związanym z wywozem ukraińskiego zboża z kraju na te zbiory.
Środki te są nadal konieczne przez ograniczony czas, biorąc pod uwagę wyjątkowe okoliczności poważnych wąskich gardeł logistycznych i ograniczone możliwości przechowywania zboża przed sezonem zbiorów, które występują w pięciu państwach członkowskich. Zgodnie z ustaleniami utworzono wspólną platformę koordynacyjną w celu koordynowania wysiłków Komisji, Bułgarii, Węgier, Polski, Rumunii i Słowacji oraz Ukrainy na rzecz poprawy przepływu handlu między Unią a Ukrainą, w tym tranzytu produktów rolnych wzdłuż korytarzy. Wiceprzewodniczący wykonawczy Valdis Dombrovskis kieruje tym procesem na szczeblu politycznym. Pierwsze spotkanie inauguracyjne tej platformy koordynacyjnej odbyło się na szczeblu technicznym w dniu 2 czerwca.
Ta platforma ułatwiania eksportu będzie więc monitorować doskonalenie Pasów Solidarności. Jeżeli tranzyt ukraińskich towarów jest utrudniony przez nadmiernie uciążliwe wymogi w jednym lub kilku z pięciu państw członkowskich, Komisja ponownie oceni, czy nadal istnieją istotne przesłanki do nałożenia tych środków zapobiegawczych.
- Od rozpoczęcia rosyjskiej wojny na pełną skalę rok temu, UE priorytetowo traktuje znaczenie utrzymania ukraińskiej gospodarki. Przedłużenie liberalizacji handlu o kolejny rok świadczy o naszym niesłabnącym wsparciu w pomaganiu Ukrainie w utrzymaniu jej pozycji handlowej z resztą świata, przy jednoczesnym pogłębianiu stosunków handlowych z UE. Stopniowo wycofujemy również tymczasowe środki zapobiegawcze w imporcie pszenicy, kukurydzy, nasion rzepaku i słonecznika z Ukrainy, a także stworzyliśmy platformę koordynacyjną w celu znacznego usprawnienia unijnych pasów solidarności w celu uniknięcia wąskich gardeł związanych z handlem. Komisja Europejska nie zawaha się działać, jeśli krajowe zakazy handlu uniemożliwią ukraińskim towarom rolnym dotarcie do krajów, w których są potrzebne – zapowiedział Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy i komisarz ds. handlu.