W dwunastym okresie raportowania tj. od 11 lipca do 10 września 2019 roku, IUNG-PIB stwierdza wystąpienie suszy rolniczej na obszarze sześciu województw w dziewięciu monitorowanych uprawach.
Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla Polski, na podstawie której dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -54 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zwiększeniu o 37 mmw stosunku do poprzedniego okresu (1 VII - 31 VIII). Jest to już czwarty kolejny okres sześciodekadowy, w którym odnotowano wzrost wartości KBW.
Największy deficyt wody w okresie od 11 lipca do 10 września br., podobnie jak w poprzednich okresach raportowania, notowano na obszarze Pojezierza Lubuskiego. Obecnie na tym terenie wartości KBW osiągają od -140 do -179 mm. Duży deficyt wody od -120 do -149 mm notowano na terenie Pojezierza Wielkopolskiego, na Kujawach, w północnej części Polesia Lubelskiego oraz we wschodniej części Pojezierza Mazurskiego. Na pozostałym obszarze kraju notowano deficyt wody od -50 do -119 mm.
Suszę rolnicza notowana jest na terenie sześciu województw:
- Lubuskiego,
- Zachodniopomorskiego,
- Pomorskiego,
- Wielkopolskiego,
- Dolnośląskiego,
- Warmińsko-mazurskiego.
Susza w tym okresie notowana jest w dziewięciu monitorowanych uprawach, wśród:
- Kukurydzy na kiszonkę,
- Ziemniaka,
- Krzewów owocowych,
- Kukurydzy na ziarno,
- Roślin strączkowych,
- Buraka cukrowego,
- Chmielu,
- Warzyw gruntowych,
- Tytoniu.
Tabela 1 prezentuje zasięg suszy rolniczej w obecnym okresie sześciodekadowym dla poszczególnych upraw jako liczbę i udział gmin z suszą.
Tabela 1. Zasięg suszy rolniczej w okresie 11 lipiec – 10 wrzesień, liczba i udział (%) gmin w monitorowanych uprawach
| Lp. | Uprawa | Liczba gmin zagrożonychsuszą | Udział gmin zagrożonych suszą (w %)w Polsce |
|---|---|---|---|
| 1. | Kukurydza na kiszonkę | 106 | 4,28 |
| 2. | Ziemniak | 100 | 4,04 |
| 3. | Krzewy owocowe | 100 | 4,04 |
| 4. | Kukurydza na ziarno | 93 | 3,75 |
| 5. | Rośliny strączkowe | 53 | 2,14 |
| 6 | Burak cukrowy | 25 | 1,01 |
| 7. | Chmiel | 24 | 0,97 |
| 8. | Warzywa gruntowe | 14 | 0,57 |
| 9. | Tytoń | 2 | 0,08 |
Informację o powierzchni gruntów ornych zajętych przez suszę w obecnym okresie sześciodekadowym przedstawia tabela 2.
Tabela. 2. Zasięg suszy rolniczej jako udział (%) potencjalnej powierzchni gruntów ornych z suszą w monitorowanych uprawach
| Lp. | Uprawa | Udział powierzchni zagrożonej suszą(w %)w Polsce |
|---|---|---|
| 1. | Krzewy owocowe | 1,26 |
| 2. | Ziemniak | 1,21 |
| 3. | Kukurydza na kiszonkę | 1,15 |
| 4. | Kukurydza na ziarno | 0,96 |
| 5. | Rośliny strączkowe | 0,39 |
| 6 | Burak cukrowy | 0,14 |
| 7. | Chmiel | 0,11 |
| 8. | Warzywa gruntowe | 0,05 |
| 9. | Tytoń | 0,01 |
W dwunastym okresie raportowania od 11 lipca do 10 września 2019 roku największe zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród upraw kukurydzy na kiszonkę. Odnotowano ją w 106 gminach Polski (4,28% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie o 395 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 6 województwach na powierzchni 1,15% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 3.
Tab. 3. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | lubuskie | 82 | 70 | 85,37 | 26,79 |
| 2. | zachodniopomorskie | 113 | 6 | 5,31 | 0,88 |
| 3. | pomorskie | 123 | 6 | 4,88 | 0,14 |
| 4. | wielkopolskie | 226 | 7 | 3,10 | 0,72 |
| 5. | dolnośląskie | 169 | 3 | 1,78 | 0,11 |
| 6. | warmińsko-mazurskie | 116 | 1 | 0,86 | 0,14 |
Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach ziemniaka. Wystąpiła w 100 gminach Polski (4,04 % gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło w tych uprawach zmniejszenie z wystąpieniem suszy o 109 gmin. Odnotowano ją w 6 województwach na powierzchni 1,21% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 4.
Tab. 4. Zasięg suszy w uprawach ziemniaka
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | lubuskie | 82 | 72 | 87,80 | 34,11 |
| 2. | zachodniopomorskie | 113 | 7 | 6,19 | 1,23 |
| 3. | pomorskie | 123 | 7 | 5,69 | 0,14 |
| 4. | wielkopolskie | 226 | 7 | 3,10 | 0,79 |
| 5. | dolnośląskie | 169 | 5 | 2,96 | 0,13 |
| 6. | warmińsko-mazurskie | 116 | 2 | 1,72 | 0,24 |
W tym okresie suszę rolniczą odnotowano również w uprawach krzewów owocowych Wystąpiła w 100 gminach Polski (4,04% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie o 267 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 6 województwach na powierzchni 1,26% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy wśród krzewów owocowych w poszczególnych województwach przedstawia tab. 5.
Tab. 5. Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych.
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | lubuskie | 82 | 72 | 87,80 | 35,40 |
| 2. | zachodniopomorskie | 113 | 7 | 6,19 | 1,33 |
| 3. | pomorskie | 123 | 7 | 5,69 | 0,14 |
| 4. | wielkopolskie | 226 | 7 | 3,10 | 0,79 |
| 5. | dolnośląskie | 169 | 5 | 2,96 | 0,13 |
| 6. | warmińsko-mazurskie | 116 | 2 | 1,72 | 0,24 |
Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach kukurydzy na ziarno. Odnotowano ją w 93 gminach Polski (3,75% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie o 348 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 6 województwach na powierzchni 0,96% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 6.
Tab. 6. Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | lubuskie | 82 | 70 | 85,37 | 26,79 |
| 2. | zachodniopomorskie | 113 | 6 | 5,31 | 0,88 |
| 3. | pomorskie | 123 | 6 | 4,88 | 0,14 |
| 4. | wielkopolskie | 226 | 7 | 3,10 | 0,72 |
| 5. | dolnośląskie | 169 | 3 | 1,78 | 0,11 |
| 6. | warmińsko-mazurskie | 116 | 1 | 0,86 | 0,14 |
Susza rolnicza została odnotowana także w uprawach roślin strączkowych. Odnotowano ją w 53 gminach Polski (2,14 gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie o 104 gmin z wystąpieniem suszy. Odnotowano ją w 4 województwach na powierzchni 0,39% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 7.
Tab. 7. Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | lubuskie | 82 | 45 | 54,88 | 11,90 |
| 2. | zachodniopomorskie | 113 | 3 | 2,65 | 0,37 |
| 3. | wielkopolskie | 226 | 4 | 1,77 | 0,13 |
| 4. | dolnośląskie | 169 | 1 | 0,59 | 0,00 |
Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach buraka cukrowego. Wystąpiła w 25 gminach Polski (1,01% gmin kraju). Liczba gmin uległa zmniejszeniu o 7 w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Odnotowano ją w 3 województwach na powierzchni 0,14% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 8.
Tab. 8. Zasięg suszy w uprawach buraka cukrowego
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | lubuskie | 82 | 21 | 25,61 | 3,82 |
| 2. | zachodniopomorskie | 113 | 3 | 2,65 | 0,36 |
| 3. | wielkopolskie | 226 | 1 | 0,44 | 0,02 |
Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach chmielu. Wystąpiła w 24 gminach Polski (0,97 % gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło w tych uprawach zmniejszenie z wystąpieniem suszy o 16 gmin. Odnotowano ją w 3 województwach na powierzchni 0,11% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 9.
Tab. 9. Zasięg suszy w uprawach chmielu
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | lubuskie | 82 | 20 | 24,39 | 3,39 |
| 2. | zachodniopomorskie | 113 | 3 | 2,65 | 0,18 |
| 3. | wielkopolskie | 226 | 1 | 0,44 | 0,01 |
Suszę rolniczą odnotowano w uprawach warzyw gruntowych. Wystąpiła w 14 gminach Polski (0,57 % gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie liczby gmin z wystąpieniem suszy w tych uprawach o 26. Odnotowano ją w 3 województwach na powierzchni 0,05% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawiatab. 10.
Tab. 10. Zasięg suszy w uprawach warzyw gruntowych
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | lubuskie | 82 | 11 | 13,41 | 1,54 |
| 2. | zachodniopomorskie | 113 | 2 | 1,77 | 0,06 |
| 3. | wielkopolskie | 226 | 1 | 0,44 | 0,00 |
Suszę rolniczą odnotowano w uprawach tytoniu. Wystąpiła w 2 gminach Polski (0,08% gmin kraju). W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiło zmniejszenie liczby gmin z wystąpieniem suszy w tych uprawach o 28. Odnotowano ją tylko w województwie lubuskim na powierzchni 0,01% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 11.
Tab. 11. Zasięg suszy w uprawach tytoniu
| Lp. | Województwo | Liczba gmin ogółem | Liczba gmin zagrożonych | Udział gmin zagrożonych [%] | Udział powierzchni zagrożonej [%] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | lubuskie | 82 | 2 | 2,44 | 0,27 |
W pierwszej dekadzie września bardzo niskie opady notowano we wschodnich obszarach Polski od poniżej 5 mm do 15 mm. Na przeważającym terytorium kraju opady były już większe od 15 do 35 mm, a na północy oraz na południu Polski notowano je w wysokości od 35 do nawet ponad 50 mm.
W czterech ostatnich okresach sześciodekadowych odnotowano wzrost wartości klimatycznego bilansu wodnego. Deficyt wody dla roślin znacznie zmalał a tym samym spowodował, że obszar z suszą rolniczą znacznie zmniejszył się, zwłaszcza w uprawach: kukurydzy na kiszonkę i ziarno oraz krzewów owocowych. W tym okresie raportowania w stosunku do poprzedniego okresu nastąpiło znaczne zmniejszenie liczby gmin z suszą we wszystkich monitorowanych uprawach. Zmniejszenie to wynosiło od 7 gmin w przypadku buraka cukrowego po 395 gminy w uprawach kukurydzy na kiszonkę. Suszą rolniczą objęte jest nadal 6 województw kraju oraz 9 monitorowanych grup i gatunków upraw.
Źródło: IUNG-PIB
