Warzywa i owoce

Rada Ministrów 11 października 2023 r. przyjęła projekt rozporządzenia, który przewiduje nowe rodzaje pomocy dla producentów rolnych.

W trwającym aktualnie okresie zbioru warzyw chłodnie są zapełnione, a ich właściciele nie są zainteresowani zakupem warzyw od rolników, tłumacząc to wzrostem kosztów energii, drogimi kredytami i wzrostem kosztów pracy. Wolą kupować od firm zagranicznych na bieżąco dostarczających towar na rynek hurtowy.

W Polsce co roku produkuje się ok. 90 tys. t papryki. Rok 2023 może być jednak ostatnim rokiem produkcji tych warzyw na taką skalę. Producenci alarmują, że grożą im poważne tarapaty wynikające ze zmuszania ich do sprzedaży swoich produktów poniżej progu opłacalności. Na niższe ceny w hurtowniach wpływa m.in. duży import papryki do naszego kraju, ale też polityka sieci handlowych.

UOKiK sprawdził jak kształtowane są ceny malin i co ma wpływ na ich wysokość. Zebrany materiał wskazuje na brak podstaw do twierdzeń, że trudna sytuacja na rynku malin może być wynikiem zmowy cenowej skupów lub przetwórców.

Prezes UOKiK Tomasz Chróstny sprawdzi czy ceny malin mogły być kształtowane niezgodnie z prawem. Dziś ruszają kontrole w skupach oraz u największych przetwórców. To nie są jedyne działania Urzędu na rynku rolno-spożywczym.

Sekretarz stanu Rafał Romanowski zapowiedział na dzisiejszej konferencji prasowej, że w najbliższych dniach będą prowadzone kontrole u podmiotów zajmujących się skupem i przetwórstwem owoców jagodowych. Kontrole są konieczne by sprawdzić, czy nie wystąpiły zmowa cenowa i wykorzystanie przewagi kontraktowej.

W czerwcu polscy sadownicy interweniowali w Ministerstwie ws. kontroli owoców importowanych. Teraz przyszła odpowiedź z MRiRW.

Wiceminister Rafał Romanowski podczas piątkowej wizyty na Lubelszczyźnie odwiedził dwa podmioty skupujące maliny na zlecenie spółki Skarbu Państwa, które posiadają kilkanaście własnych punktów skupowych. Sekretarz stanu był także na dwóch plantacjach malin, gdzie rozmawiał z rolnikami, producentami owoców. Wnioski z odwiedzin przedstawił podczas konferencji prasowej.

W związku z rozpoczęciem okresu zbioru wczesnych ziemniaków, który wiąże się również z rozpoczęciem okresu wzmożonego obrotu ziemniakami Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa przypomina, że w przypadku przemieszczania ziemniaków innych niż przeznaczone do sadzenia tzw. towarowych (konsumpcyjnych, przemysłowych) wyprodukowanych na terytorium Polski do innych państw członkowskich Unii od dnia 15 lipca 2022 r., wymagane jest zaopatrzenie takich ziemniaków w paszporty roślin.

– Musimy zbudować narzędzia na przyszłość. Pomóżcie nam w tym. Mówię do kolegów z opozycji. Są sprawy w historii ważne. I to jest ważny moment. Możemy kłócić się w kraju, to normalne w demokracji, ale w Komisji Europejskiej musimy mówić jednym głosem – zaapelował minister Robert Telus.

Na portalu East Fruit opublikowany został artykuł pt: „Polscy plantatorzy zarabiają na eksporcie jabłek do Rosji, ale domagają się zakazu importu z Ukrainy”.

Od kilku tygodni trwa sezon zbioru owoców jagodowych. Obok problemów związanych z nadmiernym i niekontrolowanym importem przetworów i świeżych owoców z Ukrainy, pojawiają się kolejne. Szczególnie niebezpieczne zjawisko ma miejsce na linii plantator - punkt skupu - przetwórnia.

– Firmy specjalnie zaniżają ceny, gdy rolnicy dostają pomoc od rządu. Dlatego zastanawiamy się, jak rozwiązać ten problem – powiedział Robert Telus na spotkaniu z przedstawicielami Rady Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych, które odbyło się 29 czerwca.

Policjanci zatrzymali dwóch mężczyzn, kierowcę ciężarówki oraz jego pracodawcę, którzy oszukiwali przy sprzedaży truskawek. Na naczepie ciężarówki zamontowali ścianę, za którą ukryli zbiornik z wodą. Po zważeniu owoców, wylewali wodę, rozładowywali owoce i ponownie wjeżdżali na wagę. W ten sposób 13 razy zawyżyli wagę, oszukując firmę na blisko ćwierć miliona złotych.

Maj był kolejnym miesiącem, w którym ceny warzyw wzrosły rdr. średnio o ok. 40%. Marchew i cebula odnotowały aż trzycyfrowe wzrosty. Z kolei kapusta potaniała o ponad 46%. Eksperci, tłumacząc ten stan, mówią o spadku produkcji w UE, spowodowanym suszami i trudną sytuacją hydrologiczną, która obecnie dotyka też Polskę.

- Niepokojącym stają się docierające sygnały o trudnej sytuacji, która może dotknąć producentów owoców miękkich. W ostatnich tygodniach plantatorzy oraz organizacje branżowe alarmują o imporcie mrożonych owoców z Ukrainy do Polski. Zachodzi obawa o brak możliwości skupowych i spadek cen skupu poniżej granicy opłacalności. Tani surowiec z Ukrainy aktualnie zajmuje miejsce na rynku, które do tej pory było przeznaczone na krajowe owoce. Wielu producentów owoców obawia się o przyszłą sprzedaż, zwłaszcza, że już rozpoczęły się zbiory truskawek, za kilka tygodni rozpoczną się zbiory malin, wiśni czy porzeczek – alarmuje Wielkopolska Izba Rolnicza.

- W ciągu ostatniego tygodnia otrzymałem kilka anonimowych informacji o imporcie do Polski dużych ilości truskawek przemysłowych z Ukrainy. Jeśli jest to prawda, to grozi nam powtórka sytuacji z rynku zbóż, kiedy to niekontrolowany import załamał rynek i spowodował ogromny spadek cen – alarmuje Mirosław Maliszewski – prezes Związki Sadowników RP.

Choć Komisja Europejska prognozuje dla Polski wzrost gospodarczy, to ceny również wzrosną w tym roku nawet o 12%^[1]. Co to oznacza dla naszych portfeli podczas codziennych zakupów? Otóż, eksperci PKO BP nie pozostawiają złudzeń. Mimo, że produkty mączne tanieją, to dalej będą drożeć warzywa i owoce^[2].

- Polski rynek zalewa koncentrat jabłkowy z Ukrainy, co poważnie zagraża polskim sadownikom. Tymczasem ścigany w Polsce listem gończym Taras Barszczowski, który niegdyś oszukał polskich producentów, dziś znów bogaci się ich kosztem – alarmuje portal euractiv.pl.