Trudna sytuacja na rynku malin

Według szacunków, serbskie zbiory malin w 2017 r. oscylowały wokół 105 tys. t, powodując znaczne odbicie podażowe, po tym jak w 2016 r., z powodu spadku areałów, zbiory obniżyły się do 95 tys. t. W bieżącym sezonie wskazuje się na dalszy wzrost areału i wielkości zbiorów serbskich malin, co znalazło potwierdzenie w spadkach cen. Obecne problemy z cenami serbskiej maliny mrożonej są wypadkową wysokich zapasów oraz specyfiki funkcjonowania tego rynku.

 

W przeważającej większości przypadków, serbskie chłodnie są małymi podmiotami działającymi na rynku bez długookresowych kontraktów. Na to rozdrobnienie produkcji nakłada się brak dostępności podstawowych danych o rynku. Oficjalne statystyki podają, że produkcja malin w Serbii wynosi około 50-60 tys. t, podczas gdy dane o eksporcie (123,5 tys. t eksportu mrożonych malin w 2017 r. przy 13,5 tys. t importu mrożonych malin i 8,7 tys. t. świeżych malin) wskazują na dwa razy tyle. W takiej sytuacji podejmowanie rozsądnych decyzji biznesowych przez producentów co do zwiększania (lub zmniejszania) nasadzeń, jak i przez handlowców odnośnie przyszłego kształtowania się cen, jest naprawdę trudne.

 

Polska jest drugim znaczącym producentem malin w Europie. Co prawda w 2017 r., zbory spadły o 20% do 104 tys. t, ale ze względu na globalny wzrost produkcji, cena w skupie maliny do przetwórstwa w zeszłym sezonie obniżyła się o ponad 15% do średnio 4,40 zł/kg. W bieżącym roku prognozuje się, że produkcja malin w Polsce wzrosła łącznie do 110 tys. t, czyli będzie większa o 5,3% r/r. Jednocześnie nastąpił dalszy spadek cen skupu malin do przetwórstwa i protesty producentów. W ostatnich latach dynamicznie rozwija się produkcja malin na Ukrainie. Według danych Ukraińskiej Służby Statystycznej w 2017 r. z 5,2 tys. ha plantacji zebrano 341,6 tys. t malin. W tym czasie Ukraina wyeksportowała 13,3 tys. t mrożonych malin (prawie 37% więcej r/r); głównie do Polski. Do gry wchodzą też inne kraje, do tej pory nie kojarzone z tego typu produkcją, takie jak Macedonia, Bośnia i Hercegowina czy Kosowo.

 

Niestety, kilka lat wysokich cen mrożonych malin zahamowało popyt ze strony przemysłu spożywczego, który w poszukiwaniu tańszych zamienników wsadów owocowych zmienił receptury wielu produktów. Wzrost areału przy zmniejszonym popycie doprowadził do wystąpienia nadprodukcji i wywołał spadki cen mrożonych malin jak i spadki cen skupu malin. W zestawieniu z innymi czynnikami tj. wahaniami kursów wymiany walut i niestabilnością, a wręcz pogarszaniem się jakości mrożonych malin, sytuację na rynku można uznać za trudną. W praktyce jednak rynek jest wewnętrznie zdywersyfikowany i maliny mrożone wysokiej jakości nadal są poszukiwane na rynku zagranicznym, za to dla mrożonych malin o niskich parametrach jakościowych, w tym grysu, coraz trudniej będzie znaleźć odbiorcę.

 

Źródło: BGŻ PNB Paribas