Trzoda chlewna

W bieżącym miesiącu, który ledwo co się rozpoczął, cena tuczników na dużej niemieckiej giełdzie wzrosła już o 10%. Dzisiaj odnotowaliśmy drugą z kolei skokową podwyżkę, która wprowadziła cenę świń rzeźnych za Odrą na poziom historycznego maksimum, który dotychczas wynosił 2,10 EUR/kg (klasa E wbc). Rekomendujące cenę zrzeszenie VEZG, w uzasadnieniu do podjętej decyzji, podkreśla niewielką podaż tuczników wobec "prężnego" popytu na wieprzowinę. 

- Sytuacja na rynku trzody chlewnej w teorii może wydawać się, że jest dobra, bo obserwujemy tendencję wzrostową jeśli chodzi o cenę tuczników. Ten rynek jest tak mocno niestabilny i nieprzewidywalny, że naprawdę ciężko się funkcjonuje. Dlatego gospodarstw utrzymujących trzodę jest coraz mniej. Pomoc rządowa teoretycznie jest dla producentów trzody chlewnej, ale czy ona spełnia swoją rolę? – pyta Janusz Terka z rolniczej Solidarności.

- Znaczny spadek pogłowia świń ma ogromne znaczenie nie tylko dla rynku wieprzowiny i hodowców, ale również dla producentów zbóż, którzy powinni się zainteresować tym co dzieje się w trzodzie chlewnej. Jeżeli w czasie jednego kwartału stado świń skurczyło się o 600 tys. sztuk, to dość mocno spadło też zapotrzebowanie na paszę dla tych zwierząt. Żeby to zobrazować, to na wykarmienie tych 600 tys. zwierząt potrzebne byłoby zboże z przeszło 7 tys. ha pola. Brak realnej pomocy dla producentów trzody chlewnej odbija się niekorzystnie na rynku zbóż – wskazuje Janusz Terka z piotrkowskiej Solidarności RI.

Według wstępnych danych niemieckiego urzędu statystycznego (Destatis), w 2022 r. w tamtejszych rzeźniach ubito 47,1 mln świń. Było to o 4,77 mln zwierząt (-9,2%) mniej niż w roku poprzednim. Ta statystyka obejmuje również ubój domowy. Ostatnio tak mało świń w Niemczech trafiło do rzeźni w 2004 r. W ciągu zaledwie pięciu lat podaż świń rzeźnych spadła o ok. 11,3 miliona świń, czyli prawie o jedną piątą.

Wysoka podaż tuczników (najwyższa od 1 lipca 2022 r.) na dzisiejszej licytacji małej niemieckiej giełdy nie została w pełni zagospodarowana przez kupujących. Niemniej liczba sprzedanych tuczników wzrosła w stosunku do piątkowej aukcji, a cena nieznacznie poszła w dół, pozostając na bardzo wysokim poziomie. 

W krajach członkowskich Unii Europejskiej w ubiegłym roku do rzeźni dostarczono znacznie mniej świ niż w 2021 r. - tak wynika z pierwszych raportów za 2022 r. Nie ma jeszcze oficjalnych danych m.in. z Niemiec, choć szacowany jest spadek w tym kraju o około 9%. 

Na rynku warchlaka ceny nadal idą w górę. Dzisiaj średnie stawki za prosiaki krajowe poszły w górę o kilkanaście złotych za sztukę, a za zwierzęta importowane z Danii powyżej 20 zł/kg. Podwyżki notowane są również w Niemczech, gdzie od dzisiaj wycena prosiaka (25 kg) wzrosła o 4 EUR/szt. (do 71 EUR/szt.). 

W odstępie tygodnia ceny skupu żywca wieprzowego wzrosły o kilkadziesiąt groszy za kilogram. To efekt sezonowego wzrostu popytu na mięso, który obserwowany jest przed Wielkanocą, a w dalszej perspektywie przed sezonem grillowym. Według obserwatorów rynku, w najbliższym okresie czasu możemy spodziewać się kolejnych podwyżek cen skupu tuczników.

- Na początku lutego rysuje się perspektywa korzystniejszej relacji między podażą a popytem na wieprzowinę. Obecnie panuje równowaga w tym zakresie, ponieważ spadek ubojów zaczyna przekładać się na rynek. W wielu krajach ceny skupu świń rzeźnych rosną i wydaje się, że jest to w stanie ożywić rynek europejski - mówi Mads Stougaard, który jest dyrektorem ds. rynku w Danish Crown.

Z rynków europejskich w ostatnim czasie docierają sygnały o niewystarczającej podaży żywca wieprzowego. Ograniczanie pogłowia trzody chlewnej m.in. w Niemczech i Polsce, przy mniej więcej stabilnym poziomie popytu na wieprzowinę, sprawia, że popyt na warchlaki z importu rośnie w ostatnich tygodniach. W Danii, czyli w kraju, który odgrywa wiodącą rolę w eksporcie prosiaków do czołowych producentów wieprzowiny w Europie, stawki rosną już czwarty tydzień z rzędu. Od początku roku ceny za duńskie prosiaki poszły w górę o blisko 14%. 

- Po dwóch podwyżkach na małej giełdzie niemieckiej (najpierw o 2, następnie o 7 eurocentów), parkiet VEZG zareagował skokowo i ustalił nową cenę na poziomie 2,08 euro za kg przy 57% mięsności tuszy (9,79 zł), czyli nastąpił wzrost o 8 eurocentów! Podwyżka mnie nie zaskoczyła, ale przyznać muszę, że jej skala już tak – i to w pozytywnym świetle – komentuje aktualną sytuację na rynku tuczników Bartosz Czarniak z Polskiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „Polsus”.

Od dwóch miesięcy (od 1 grudnia 2022 r.) na rynku trzody chlewnej w Niemczech (rekomendacja VEZG) mieliśmy do czynienia z tą samą ceną za tuczniki. Po tak długim czasie, w końcu dzisiaj nastąpiła podwyżka, która jest tak wysoka, że stawka poszybowała w okolice historycznego maksimum (2,10 EUR/kg - klasa E wbc). Jak uzasadnia zrzeszenie VEZG, dzisiejsza podwyżka wynika z ograniczonej podaży świń rzeźnych, która jest niewystarczająca do zaspokojenia aktualnego popytu na żywiec wieprzowy. 

Według wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego, pogłowie świń w grudniu 2022 r. liczyło 9624,3 tys. sztuk, wykazując w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku spadek o 6,0%. Redukcja pogłowia wystąpiła we wszystkich grupach świń, w szczególności w grupie prosiąt, gdzie wyniosła 11,8%.

Do 7 lutego 2023 r., czyli o tydzień dłużej niż zakładano, producenci trzody chlewnej, którzy ponieśli straty w wyniku trwającej wojny, mogą składać wnioski o nadzwyczajną tymczasową pomoc. Wsparcie finansowane jest z budżetu PROW na lata 2014-2020.

Na małej niemieckiej giełdzie wzrost cen tuczników nabiera rozpędu. O ile w miniony piątek podwyżka miała wymiar symboliczny, tak dzisiaj możemy już mówić o wyraźnej zmianie na lepsze. W odstępie jednego tygodnia średnia stawka na licytacjach ISW wzrosła o 0,09 zł/kg. Dzisiaj ustalona cena, w przeliczeniu na polską walutę, przekroczyła granicę 10 zł/kg (klasa E wbc). 

Według ankiety przeprowadzonej przez amerykańskiego producenta pasz Alltech, w ubiegłym roku na całym świecie wyprodukowano prawie 1,3 miliarda ton mieszanek paszowych, czyli o dobre 5 milionów ton mniej niż w roku poprzednim. Światowa produkcja pasz dla świń spadła o 3% w 2022 roku. W szczególności europejskie zakłady ograniczyły produkcję z powodu afrykańskiego pomoru świń i spadku liczby zwierząt gospodarskich, ale produkcja spadła również w Chinach.

Coraz niższa podaż prosiąt na rynku europejskim powoduje wzrost cen. W tym tygodniu o 3 EUR/szt. (25 kg) podrożały warchlaki niemieckie. W ubiegłym tygodniu odnotowaliśmy również wzrost cen w Danii. Polscy producenci prosiąt również postanowili podnieść stawki. 

- Skupy w ubiegłym tygodniu ponownie płaciły mniej za tuczniki. Jest rezultat dużego importu do Polski wieprzowiny po niskich cenach z krajów zachodnich. Patrząc jednak na rosnące ceny prosiąt, uczestnicy rynku przewidują, że cena tuczników w ciągu nadchodzących miesięcy może rosnąć - uważa Aleksander Dargiewicz z Krajowego Związku Pracodawców Producentów Trzody Chlewnej Polpig.  

Na krajowym rynku skupu żywca wieprzowego ceny nadal spadają. Pojawia się jednak szereg przesłanek, które pozwalają mieć nadzieję na szybkie odwrócenie tego trendu.