Trzoda chlewna

Od 18 do 31 stycznia br. będzie można składać wnioski o pomoc w ramach instrumentu wsparcia „Pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę”. Jest to nadzwyczajne, tymczasowe wsparcie finansowane z budżetu PROW 2014–2020.

Gospodarstwa, w których utrzymywane są świnie, zużywają paliwo nie tylko sezonowo podczas prac polowych, ale też w ciągu całego roku do obsługi zwierząt. Dlatego zaproponowany przez ustawodawcę sposób ustalania średniej rocznej liczby świń wydaje się mocno kontrowersyjny. - Przyjęcie do obliczeń ilości świń znajdujących się w gospodarstwie jedynie w ostatnim dniu czerwca i grudnia spowoduje uzyskanie wyników absolutnie nieadekwatnych w stosunku do rzeczywistej średniej obsady zwierząt w gospodarstwie – uważa Podlaski Związek Rolniczych Zrzeszeń Branżowych Producentów Trzody Chlewnej. 

W Polsce mamy najniższe pogłowie trzody chlewnej od 70 lat, o 75% mniej zarejestrowanych siedzib stad, a w Unii Europejskiej 2 % gospodarstw produkuje 70% trzody chlewnej. Być może to ostatni moment, w którym można podjąć próbę uratowania polskich gospodarstw trzodziarskich. Według działaczy Agro Unii, ministerstwo rolnictwa nie uwzględnia gospodarstw rodzinnych w planach odbudowy pogłowia świń, ponieważ role wiodącą rezerwuje dla korporacji zajmujących się tuczem nakładczym.

Ceny trzody chlewnej w Chinach nadal gwałtownie spadają i poszły w dół o połowę w mniej niż trzy miesiące. To złe wieści dla unijnych producentów trzody chlewnej, w tym dla polskich rolników.

Na małej niemieckiej giełdzie tuczników sprzedaż nabiera rumieńców. Z każdą tegoroczną licytacją rośnie sprzedaż świń rzeźnych, której towarzyszy stała podaż. Tym samym mamy jednoznacznie sprzyjające okoliczności do wzrostu cen tuczników za Odrą. 

Pod koniec 2022 roku Ministerstwo Rolnictwa rozszerzyło zakres odbiorców programu „Pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę” o grupę rolników – producentów trzody chlewnej, którzy przejmują gospodarstwa swoich rodziców lub członków rodzin. Eksperci Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego twierdzą, że wprowadzone zmiany poszerzające grupę odbiorców pomocy, jednocześnie ją ograniczyły. Jakkolwiek brzmi to paradoksalnie, diabeł jak zwykle tkwi w szczegółach.

- Cała Europa wróciła do pracy na pełnych obrotach po przerwie świąteczno-noworocznej, ale nie spowodowało to ożywienia na rynku trzody chlewnej, wręcz przeciwnie. Jednocześnie eksport wieprzowiny poza Europę jest na niskim poziomie, co powoduje, że podaż jest na wystarczającym poziomie - mówi Mads Stougaard, dyrektor ds. rynku trzody chlewnej w Danish Crown.

Po ubiegłotygodniowych podwyżkach cen warchlaków w Danii, dzisiaj można było się spodziewać kolejnych. W ostatnich dniach zabrakło jednak do takiego ruchu odpowiednich impulsów, m.in. z rynku niemieckiego, gdzie utrzymano stawki obowiązujące za świnie rzeźne. Wszystko to odbywa się w warunkach gwałtownie spadającego pogłowia trzody chlewnej u czołowych europejskich producentów. 

Na rynku trzody chlewnej obserwujemy swoistego rodzaju szachy pomiędzy rolnikami i ubojniami. Spadające pogłowie świń w Polsce powinno napędzać wzrost cen tuczników, ale tak się nie dzieje. Zakłady ściągają żywiec z zagranicy i liczą, że redukcja krajowego pogłowia świń wyhamuje w obliczu taniejącego zboża, co w teorii wiąże się z większą opłacalnością w produkcji trzody chlewnej. - Rynek próbuje wyczuć, ile jeszcze rolnicy są w stanie wytrzymać, tak by nie doszło do całkowitego załamania produkcji – ocenia Bartosz Czarniak ze związku Polsus.

Liczba stad zmniejszyła się o 5,2% w stosunku do października 2022 r. Przez cały 2022 rok ubyło w Polsce aż 20% stad. W trzech miesięcy pogłowie trzody zmalało o ponad pół miliona świń. W całym ubiegłym roku spadło o 1,2 mln sztuk, a w przeciągu dwóch ostatnich lat o ponad 2,3 mln sztuk.

Na niemieckim rynku trzody chlewnej utrzymuje się słaby popyt na tuczniki. Niemniej podaż również znajduje się na stałym, niskim poziomie, co powoduje, iż zrzeszenie VEZG zarekomendowało utrzymanie dotychczasowej ceny za świnie rzeźne. Aktualna stawka utrzymuje się za Odrą już od 1 grudnia 2022 r. 

W ubiegłym roku Holandia po raz kolejny wyeksportowała mniej świń do innych krajów Unii Europejskiej. W szczególności załamał się eksport prosiąt do Niemiec. Tymczasem eksport świń rzeźnych do Hiszpanii podwoił się, a w przypadku Polski jest prawie trzy razy większy.

Trzecia w tym roku licytacja tuczników na małej giełdzie niemieckiej nie dała impulsu do podwyżki ceny w kontekście jutrzejszej rekomendacji zrzeszenia VEZG. Dzisiaj stawka za świnie rzeźne nieznacznie spadła. Wzrosła natomiast liczba sprzedanych świń. 

Producenci świń mogą starać się o udzielenie nieoprocentowanej pożyczki na sfinansowanie nieuregulowanych zobowiązań cywilnoprawnych. Dokumenty należy składać w biurach powiatowych ARiMR właściwych ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę producenta.

Po wzrostach cen warchlaków w Danii i Niemczech, również na rynku krajowym należało się spodziewać podwyżek. Tak też się stało. Za polskiego warchlaka w wadze 30 kg średnia stawka przekroczyła 400 zł/szt. Rodzimi producenci oferują o kilkanaście złotych tańsze prosiaki od zwierząt z Danii sprzedawanych przez importerów. 

- Na krajowym rynku notowane są niewielkie spadki cenowe. Niska podaż żywca nie zahamowała redukcji cen w cennikach przetwórców. Jest to typowe dla tego początkowych dni stycznia - komentuje aktualną sytuację rynkową Aleksander Dargiewicz z KZP-PTCh "Polpig". 

- Krótki tydzień ubojowy ze względu na święto Trzech Króli ograniczył potrzeby przetwórstwa, które coraz częściej korzysta z ofert taniej wieprzowiny pochodzącej z importu – pisze o aktualnej sytuacji na rynku trzody chlewnej Aleksander Dargiewicz ze związku Polpig.

- Decyzja pomija fakt, że Agri Plus, jako podmiot ekonomicznie odpowiedzialny za proces produkcji żywca, ponosi praktycznie wszystkie ryzyka rynkowe związane z produkcją, włącznie z ryzykiem dotyczącym ASF. Prezes UOKiK nie uwzględnił również w swojej decyzji faktu, że podmiotem poszkodowanym w związku ASF jest Agri Plus, a straty finansowe z tego tytułu szacowane są na ok. 145 mln zł – czytamy w oświadczeniu zarządu spółki-córki Animexu, która została ukarana za nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej.

Spółka Agri Plus z grupy kapitałowej Animex, jeden z największych organizatorów tuczu trzody chlewnej w Polsce, odbierała hodowcom rekompensaty przyznane im przez państwo za straty związane z ASF. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny nałożył na przedsiębiorcę karę opiewającą na ponad 68 mln zł za nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej.

Dzisiaj na małej niemieckiej giełdzie odnotowaliśmy niewielka obniżkę ceny tuczników. Nadal mieliśmy do czynienia ze słabą podażą świń rzeźnych, która spotkała się z podobnym zainteresowaniem ze strony kupujących na wtorkowej aukcji.