W obliczu bezprecedensowego zagrożenia kontynuacji produkcji trzody chlewnej przez rolników indywidualnych, a co za tym idzie w związku z nieodwracalnym zagrożeniem unicestwienia wielopokoleniowej tradycji oraz kultury produkcji rodzinnych gospodarstw rolnych – Podlaski Związek Rolniczych Zrzeszeń Branżowych Producentów Trzody Chlewnej w Suchożebrach wystosował do resortu rolnictwa pismo w sprawie tragicznych skutków jakie wiążą się ze stosowaniem Rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2021/605 z dnia 7 kwietnia 2021 r. ustanawiające szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń.
W ocenie Przewodniczącego Rady Związku, Janusza Krasnodębskiego, rozporządzenie to doprowadzi do masowej likwidacji gospodarstw rodzinnych zajmujących się produkcją trzody chlewnej w szczególności usytuowanych w zabudowie zwartej. Budynki inwentarskie to nie są klocki lego, które można w krótkim czasie poprzestawiać i pozmieniać tak aby spełniały wymagania określone w nowych przepisach.
Związek obawia się, że skutki literalnego wdrożenia i egzekwowania tych przepisów dla obszarów wiejskich będą tragiczne:
- Spowodują one unicestwienie wielu gospodarstw, które zajmują się produkcją trzody chlewnej; pozbawią małe okoliczne gospodarstwa możliwości zbytu wyprodukowanych przez siebie zbóż. Ze względu na małe ilości oferowane do sprzedaży żaden podmiot skupujący nie jest obecnie zainteresowany zakupem tak małych partii towaru.
- Zostanie utrwalone wprowadzanie monokultur na pola (pozostanie tylko pszenica, kukurydza i rzepak).
- Zniknie całkowicie bioróżnorodność produkcji w gospodarstwach rodzinnych. Jeśli takie gospodarstwo będzie miało tylko jeden dział produkcji, będzie bardzo niestabilne ekonomicznie.
- Nastąpi dalsze ograniczenie dostępu konsumentów do mięsa wieprzowego z rodzinnych gospodarstw, które dostarczały surowca do produkcji tradycyjnych wędlin. Spowoduje to powolny zanik kultury i umiejętności wytwarzania „swojskich” wyrobów.
- Ograniczenie wolności swobody produkcji w gospodarstwach rolnych, eliminowanie poszczególnych działów przez szczegółowe przepisy.
- Uzależnienie konsumentów od zaopatrzenia przez wielkie korporacje i brak możliwości porównania jakości dostępnej żywności.
- Totalne wyniszczenie polskiej hodowli i rodzimych ras świń.
- Realne zagrożenie bezpieczeństwa żywnościowego kraju.
- Likwidacja zorganizowanych form współdziałania rolników w sektorze produkcji żywca wieprzowego (zagłada grup producenckich).
Związek proponuje rozpoczęcie dialogu w celu poszukiwania rozwiązań prawnych, które zapobiegną lub w znacznym stopniu ograniczą negatywne skutki aktualnie wprowadzanych przepisów.
Plan likwidacji produkcji trzody chlewnej w gospodarstwach rodzinnych
Potrzebna jest dobra wola i szczere zrozumienie tragicznej sytuacji rolników, którzy chcą produkować żywność a nie produkty na sprzedaż. Produkcja trzody chlewnej realizowana przez rolników indywidualnych w rozumieniu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego w ramach rodzinnych gospodarstw rolnych, jest bowiem zagrożona w sposób nie notowany nigdy w przeszłości. Świadczą o tym statystyki, mówiące, że mamy w Polsce najniższe pogłowie trzody chlewnej od 70 lat. Na początku 2021 r., pogłowie wynosiło 10 mln sztuk. Z polskiej wsi zniknęło 165 tys. stad trzody chlewnej. W 2015 r. było 245 tys. stad, w tej chwili jest ich 80 tys. Tylko w pierwszym kwartale 2021 r. zlikwidowano w Polsce ponad 20 tys. stad trzody chlewnej, co oznacza, że każdego dnia około 250 gospodarstw rodzinnych wygaszało produkcję. - Exodus produkcji trzody chlewnej wśród rodzinnych gospodarstw rolnych przybiera na sile w sposób zatrważający. Fakt ten potwierdzają również wewnętrzne dane dotyczące ilości zrzeszonych podmiotów , a także sonda nastrojów społecznych członków, co do woli prowadzenia dalszej produkcji – podnoszą przedstawiciele Związku.
Konieczne jest wyraźne rozgraniczenie przepisów dot. gospodarstw zatrudniających pracowników od tych, gdzie gospodarz lub członek jego rodziny sami sprawują obsługę zwierząt. Zdaniem Związku zaostrzone wymogi bioasekuracji powinny być stosowane wobec wielkoprzemysłowych ferm trzody chlewnej, podczas gdy rodzinne gospodarstwa rolne, których nowa definicja powinna znaleźć się w przepisach projektowanej ustawy o rodzinnym gospodarstwie rolnym – powinny być z tych wymagań wyłączone.
Zdając sobie sprawę, że wiele gospodarstw nie będzie mogło spełnić wszystkich wymogów w/w rozporządzenia chociażby ze względu na lokalizację lub z innych przyczyn, Związek zapytał o opracowywanie przez GLW planu likwidacji produkcji trzody chlewnej w takich gospodarstwach.
