USD -
4.0688
EUR -
4.3316
GBP -
5.0615
DKK -
0.5805
Według oceny Oil World opublikowanej 3 maja br. przewiduje się większe niż wcześniej szacowano zmniejszenie areału uprawy do 5,61 mln ha (o 18,0% w relacji rok do roku), spowodowane głównie niekorzystnymi warunkami pogodowymi w czasie siewów (susza w wielu krajach), spadkiem opłacalności produkcji rzepaku względem zbóż, a także wprowadzonym w ostatnich latach zakazem stosowania neonikotynoidów do zaprawiania materiału siewnego.
Jednocześnie z uwagi na łagodny przebieg zimy w Europie i dobry stan plantacji rzepaku wiosną spodziewany jest wzrost średnich plonów do 3,20 dt/ha (o 10,7%). W tej sytuacji przewiduje się, że tegoroczne zbiory rzepaku w UE-28 wyniosą 17,96 mln t i będą najniższe od 13 lat i o 1,83 mln t (o 9,2%) mniejsze w relacji rok do roku. W grupie czterech największych unijnych producentów rzepaku prognozowany jest spadek zbiorów we Francji (o 12,3% do 4,34 mln t), Niemczech (o 16,9% do 3,05 mln t) i Wielkiej Brytanii (o 5,3% do 1,87 mln t), przy wzroście w Polsce (o 11,0% do 2,32 mln t). W grupie mniejszych producentów największy spadek zbiorów rzepaku przewidywany jest w Rumunii (o 55,9% do 0,71 mln t).
W sezonie 2019/20 UE-28 będzie dużym importerem netto rzepaku (5,45 mln t, wzrost o 27,6% w relacji do poprzedniego sezonu). W tej sytuacji przerób rzepaku w Unii wyniesie 23,30 mln t i będzie tylko o 0,8% mniejszy niż sezonie poprzednim, ale jego zapasy na koniec sezonu znacząco zmniejszą się (o 39,8% do 1,15 mln t). Samowystarczalność Unii w zakresie nasion oleistych i produktów ich przerobu obniży się.
W kwietniu 2019 r. przeciętna cena rzepaku w portach europejskich wyniosła 412 USD/t (cif Hamburg) i była o 3 USD/t (o 0,7%) wyższa niż przed miesiącem, ale w relacji do kwietnia poprzedniego roku była o 6 USD/t (o 1,4%) niższa. Olej rzepakowy kosztował średnio 802 USD/t (fob ex-mill Holandia) i był o 2 USD/t (o 0,3%) droższy niż przed miesiącem i o 8 USD/t (o 1,0%) droższy niż przed rokiem. Za śrutę rzepakową płacono średnio 244 USD/t (fob ex-mill Hamburg), tj. o 5 USD/t (o 2,0%) mniej niż przed miesiącem i o 61 USD/t (o 20,0%) mniej niż przed rokiem.
Na rynku krajowym przeciętna cena skupu rzepaku w kwietniu 2019 r. wyniosła wg notowań MRiRW 1608 zł/t i była 8 zł/t (o 0,5%) wyższa niż przed miesiącem i o 96 zł/t (o 6,3%) wyższa w porównaniu z kwietniem poprzedniego roku. Cena rafinowanego oleju rzepakowego zwiększyła się do 3303 zł/t, tj. o 4 zł/t (o 0,1%) w porównaniu z poprzednim miesiącem, a cena śruty rzepakowej do 940 zł/t, tj. o 4 zł/t (o 0,4%). W porównaniu z kwietniem 2018 r. za olej rzepakowy i śrutę rzepakową płacono odpowiednio 107 zł/t (o 3,3%) i 38 zł/t (4,2%) więcej. Produkcja surowego oleju rzepakowego w dużych i średnich zakładach przemysłu tłuszczowego (zatrudniających 50 i więcej osób stałej załogi) w lutym 2019 r. wyniosła 92,0 tys. t i była o 13,9% mniejsza niż w poprzednim miesiącu, ale o 3,1% większa niż w lutym poprzedniego roku. W dwóch pierwszych miesiącach br. duże i średnie zakłady przemysłu tłuszczowego wyprodukowały 198,9 tys. t surowego oleju rzepakowego, tj. o 11,0% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku, z tego rafinowały 118,4 tys. t, tj. o 1,2% mniej.
Zwiększyła się produkcja oleju rzepakowego rafinowanego na cele jadalne o 4,1% do 86,1 tys. t, przy spadku na cele techniczne o 12,8% do 32,3 tys. t. Produkcja margaryn wyniosła 25,0 tys. t i była o 48,6% mniejsza w relacji rok do roku. W lutym 2019 r. eksport olejów roślinnych i śrut oleistych był większy niż przed miesiącem, zmalał natomiast wywóz nasion oleistych i margaryn. W imporcie odnotowano wzrost przywozu olejów roślinnych i margaryn, przy spadku przywozu nasion i śrut oleistych. W pierwszych dwóch miesiącach br. wywieziono 55,4 tys. t nasion oleistych (o 31,5% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku), w tym 24,1 t rzepaku (o 25,8% więcej), 27,1 tys. t olejów roślinnych (o 66,9% więcej), w tym 17,2 tys. t oleju rzepakowego (o 67,2% więcej), 54,9 tys. t śrut oleistych (o 56,8% mniej), w tym 28,4 tys. t śruty rzepakowej (o 75,9% mniej) i 25,6 tys. t margaryn (o 14,2% więcej). Przywieziono: 745,4 tys. t śrut oleistych (o 96,0% więcej niż w tym samym okresie przed rokiem), 130,7 tys. t olejów roślinnych (o 7,9% więcej), w tym 18,4 tys. t oleju rzepakowego (o 21,6% mniej ), 200,3 tys. t nasion oleistych (o 8,9% mniej), w tym 93,0 tys. t rzepaku (o 35,6% mniej) oraz 15,6 tys. t margaryn (o 8,4% mniej).
W marcu 2019 r. na rynku tłuszczów przeważały spadki cen detalicznych. Nastąpiły dalsze spadki cen masła i „pozostałych tłuszczów zwierzęcych” (słoniny, smalcu) (po 1,6% w relacji miesiąc do miesiąca) oraz margaryn (o 0,8%), przy wzroście cen olejów roślinnych (o 0,2%). Mimo odnotowanych spadków, w marcu 2019 r. za masło płacono średnio o 3,2% więcej, a za margaryny o 0,5% więcej niż w marcu poprzedniego roku, natomiast za „pozostałe tłuszcze zwierzęce” i oleje roślinne płacono odpowiednio o 3,6% i 0,6% mniej. W I kwartale 2019 r., przy wzroście cen całej żywności łącznie z napojami bezalkoholowymi o 1,8%, ceny detaliczne tłuszczów zwierzęcych zwiększyły się średnio o 2,8%, a tłuszczów roślinnych zmniejszyły o 0,2% w porównaniu z I kwartałem poprzedniego roku.
Źródło: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy
