Stany Zjednoczone przeznaczyły miliony dolarów na stworzenie i dostarczenie szczepionek na grypę ptaków podtypów H2 oraz H5N8. Firma Seqirus, która podjęła się tego zadania, jest światowym liderem w badaniach nad szczepionkami na wirusy grypy. Czy faktycznie grozi nam pandemia i powinniśmy się na nią przygotować?
Brak szczepionek na groźne warianty grypy
Stany Zjednoczone coraz poważniej traktują ryzyko wybuchu kolejnej pandemii – tym razem grypy ptaków – w populacji ludzkiej. Departament Zdrowia i Opieki Społecznej w USA, a dokładniej należący do niego Oddział Gotowości i Reagowania Strategicznego (Administration for Strategic Preparedness and Response) nawiązał współpracę z firmą farmaceutyczną CSL Seqirus. Ma ona przeprowadzić badania i dostarczyć nowe preparaty szczepionek na grypę ptaków do zastosowania u ludzi. Stanowi to odpowiedź na narastający problem z grypą ptaków w kraju. W ostatnim czasie wykrywa się ją licznie u drobiu i dzikiego ptactwa, a pojedyncze przypadki stwierdzono również u ssaków drapieżnych i człowieka. Więcej na ten temat: Nowa pandemia może wykluć się w USA.
Seqirus jest światowym liderem w produkcji szczepionek na „zwykłą” grypę sezonową, a od dawna prowadzi również prace nad szczepionkami na różne warianty grypy ptaków. Firma już jakiś czas temu opracowała szczepionkę AUDENZ® na grypę ptaków podtypu H5N1. Jak dotąd jest to jedyna zatwierdzona do użytku szczepionka na ten patogen dla ludzi. Zaleca się jej stosowanie u osób (od 6. miesiąca życia) ze zwiększonym ryzykiem narażenia na podtyp wirusa H5N1. Niestety przy ogromnej różnorodności wirusów grypy ptaków, ten jeden preparat nie wystarczy, aby zabezpieczyć się przed pandemią. Grypę ptaków mogą wywołać liczne szczepy wirusów należące do różnych podtypów.
Z tego powodu USA wsparła obecnie projekty Seqirus dotyczące opracowania szczepionki dla ludzi na podtypy H2 oraz H5N8. Szczep grypy ptaków podtypu H2 był odpowiedzialny za pandemię w 1957 r. i spowodował zgon około 1,1 miliona ludzi na całym świecie. Obecnie wśród ludzi nie krążą żadne szczepy grypy należące do podtypu H2 – można je jednak znaleźć u ptaków. Odporność naszej populacji jest na nie niska, a dostępne szczepionki na grypę nie zapewniają przed nimi ochrony. Zjadliwe szczepy grypy ptaków H5N8 są powszechnie wykrywane u ptaków w Stanach Zjednoczonych i innych częściach świata. Stanowią potencjalne zagrożenie dla ludzi – dlatego ważne, aby się przed nimi zabezpieczyć. Zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) prędzej czy później będziemy musieli się zmierzyć z kolejną pandemią grypy.
Miliony dolarów na kolejne etapy badań
Seqirus jest obecnie liderem jeśli chodzi o badania nad szczepionkami na grypę i wnosi główny wkład w działania wielu państw przygotowujące na ewentualność kolejnej pandemii. Posiada nowoczesne zakłady produkcyjne w USA, Wielkiej Brytanii i Australii, w których wykorzystuje najnowsze rozwiązania technologiczne.
Firma Seqirus podpisała z USA kontrakt o wartości 34,95 mln dolarów amerykańskich na opracowanie 2 różnych szczepionek przeciwko grypie podtypów H2. Seqirus prowadzi badania nad dwoma typami szczepionek – inaktywowanej z adiuwantem (stworzonej podobnie do pierwszej szczepionki na grypę ptaków AUDENZ®) oraz opartej na technologii mRNA. W badaniach przedklinicznych szczególnie skuteczny okazał się ten drugi typ szczepionki. Preparaty wchodzą obecnie w pierwszą fazę badań klinicznych.
Rząd USA nawiązał z Seqirus również umowę o wartości 30,1 miliona dolarów na dostarczenie prototypu szczepionki przeciwko wirusowi H5N8. Jeśli kandydat na szczepionkę okaże się obiecujący we wstępnym badaniach, Stany Zjednoczone sfinansują również kolejne, kliniczne etapy oceny jej bezpieczeństwa i skuteczności. Seqirus wykorzysta w swoim preparacie opatentowany adiuwant („wzmacniacz szczepionki”) MF59®. Sprawdził się on świetnie w szczepionkach na inne szczepy wirusa grypy, zwiększając ich skuteczność. W kolejnych badaniach zanalizowany zostanie poziom ochrony oferowany przez szczepionkę – na szczepy H5N8 oraz pokrewne podtypy wirusa.
Zdjęcie wirusa grypy ptaków pod mikroskopem elektronowym. Źródło: Public Domain/Wikimedia
Czy strach przed grypą jest uzasadniony?
W ciągu ostatniego roku w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Afryce odnotowano liczne ogniska i przypadki wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI) podtypu H5. Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj: Rekordowa liczba ognisk ptasiej grypy w Europie. Polska zagrożona. Obawy przed wybuchem kolejnej pandemii wśród ludzi są całkiem uzasadnione. Szczepy wirusów grypy ptaków nadal dość rzadko wykrywa się u ludzi. Istnieje jednak ryzyko, że w wyniku mutacji nabiorą zdolności do łatwego zakażania naszych organizmów i przenoszenia się z człowieka na człowieka. Po doświadczeniach z COVID-19 lepiej jest nie czekać z założonymi rękami na rozwój wydarzeń.
Nowy, pandemiczny szczep grypy może się okazać znacznie bardziej zjadliwy od jej zwykłej, sezonowej odmiany. Zachorowalność i śmiertelność z nim związana może być dużo większa. W ciągu ostatniego stulecia miały miejsce 4 pandemie grypy, z czego ta z 1918 r. według szacunków zabiła 50 milionów ludzi na całym świecie. Nasza długa historia z wirusami grypy pokazuje, że nie należy ich bagatelizować. Co jakiś czas następuje wydarzenie epidemiologiczne, które prowadzi do poważnego z nimi problemu. Dlatego tak ważne jest – już teraz - opracowanie szczepionek wobec znanych szczepów grypy ptaków o potencjale pandemicznym.
„W obliczu zagrożenia dla zdrowia publicznego, takiego jak wysoce zjadliwa grypa ptaków, rządy opracowują plany ochrony ludności, co wymaga zarówno czasu, jak i znacznego wysiłku, do nawiązania współpracy z przemysłem” - powiedział Marc Lacey, dyrektor wykonawczy Pandemic Response Solutions (Rozwiązań Przygotowujących na Pandemię) z Seqirus. „Od ponad dekady firma CSL Seqirus wykazuje swoją umiejętność niesienia pomocy partnerom rządowym w celu przygotowania się i szybkiego reagowania na pojawiające się niepokojące patogeny, i jesteśmy gotowi zrobić to ponownie w przypadku ptasiej grypy” – dodał.
Zdjęcie we wstępie:
8-dniowe pisklę z silną dusznością, zakażone prawdopodobnie wirusem grypy ptaków podtypu H9N2. Źródło: Lucyin / CC BY-SA 4.0 / Wikimedia Commons
Na podstawie:
CISION PR Newswire
Sequirus.com