kojs

kojs

CenyRolnicze
29 marca 2024, Piątek.
Kursy walut wg NBP: USD USD - 3.9886 EUR EUR - 4.3009 GBP GBP - 5.0300 DKK DKK - 0.5766
Archiwum


28.03.2024 MATIF: pszenica MAJ24: 203,50 (+1,37%), kukurydza CZE24: 193,25 (+ 1,44%), rzepak MAJ24: 438,00 (-0,79%)

27.03.2024 14:28 DRÓB, cena tuszki hurt: 7,80-8,60 zł/kg, średnia: 8,17 zł/kg (na podstawie informacji z 12 ubojni)

27.03.2024 SPRZEDAM 12 T PSZENŻYTA, trans. firmowy, wielkopolskie, kolski, 62-640, tel.: 690 050 400

26.03.2024 SPRZEDAM 26 T PSZENICY PASZ., trans. firmowy, podkarpackie, krośnieński, 38-460, tel.: 519 550 918

26.03.2024 SPRZEDAM 48 JAŁÓWEK, mieszaniec, 500 kg, mazowieckie, wyszkowski, 07-203, tel.: 500 062 366

26.03.2024 SPRZEDAM 15 TUCZNIKÓW, 120 kg, 100%, warmińsko-mazurskie, działdowski, 13-230, tel.: 796 437 003

25.03.2024 SPRZEDAM 20 JAŁÓWEK, mięsny, 700 kg, kujawsko-pomorskie, włocławski, 87-865, tel.: 722 018 877

24.03.2024 SPRZEDAM 100 T PSZENICY KONS., trans. firmowy, lubelskie, świdnicki, 21-065, tel.: 791 816 003

Dodaj komunikat

agrifirm

agrifirm

Alternatywne źródła białka, które mogą zostać wykorzystywane w żywieniu człowieka

Redakcja

Białko jest zarówno budulcem struktur organicznych organizmu człowieka, ale także wpływa na przemiany metaboliczne i dostarcza nam energii. Białko jest jednym z najważniejszych makroskładników, które dostarczamy do organizmu a jego głównym źródłem są produkty pochodzenia zwierzęcego. Rozwój sektora żywnościowego na świecie, ale także stale zwiększająca się liczba ludności powoduje konieczność zapewnienia wystarczającej ilości pożywienia.

 

Zwiększająca się liczba osób głodujących (ok 1 000 000 000 osób, szacuje się że do 2025 liczba to wzrośnie ośmiokrotnie), zaspokojenie potrzeb żywieniowych populacji ludzkiej staje się coraz trudniejsze. Według FAO produkcja żywności powinna wzrosnąć dwukrotnie aby móc zaspokoić potrzeby żywieniowe całej populacji ludzkiej. Niestety powierzchnia gruntów rolnych, z roku na rok się zmniejsza, uwagę należy również zwrócić na problem zmniejszających się zasobów wodnych na świecie (przyczynia się to pośrednio do utrudniania hodowli zwierząt). Dlatego istnieje konieczność znalezienia alternatywnych źródeł składników pokarmowych, w tym białka. Pod pojęciem „alternatywne źródła białka” kryją się produkty, które nie były przeznaczone do przemysłowego żywienia ludzi i zwierząt. Mogły one stanowić pożywienie niszowych grup etnicznych. Najczęściej wymienianymi alternatywnymi źródłami białka są owady.

 

Źródła białek

 

Najczęściej do grupy białek zaliczanych do alternatywnych źródeł są: jednokomórkowe, organizmy wodne (kryl i algi) oraz wyżej wspomniane insekty. W obecnym czasie produkcja żywności alternatywnej jest szeroko rozpowszechniona ze względów środowiskowych, ekonomicznych, ale także zdrowotnych. Temat ten budzi wiele kontrowersji i jest przyczyną wielu dyskusji.

 

Źródłem białka organizmów jednokomórkowych są wysuszone komórki drożdży (Candida, Saccharomyces), bakterii (Cellulomonas, Alcligenes), alg (Chlorella, Spirulina, Scenedesmus) i pleśni (Trichoderma, Rhizopus, Fusarium). Rodzaj szczepu, warunki wzrostu oraz skład pożywki jest najistotniejszym punktem hodowli mikroorganizmów w celu pozyskania z nich białka. W zależności od wyżej wymienionych czynników, zawartość białka w suchej substancji biomasy waha się w granicach od 40 aż o 80%. Według kolejności, najwięcej białka zawierają bakterie (50-80%), algi i drożdże (30-75%) i na końcu pleśnie, w których zawartość białka wynosi od 20 do 45%. Wartość odżywcza tych białek według danych literaturowych, jest cenniejsza niż białek pochodzenia roślinnego. Są bogatym źródłem lizyny, niestety są ubogie w metioninę i cysteinę. Dowiedziono także, że stanowią one bogate źródło witaminy B oraz cynku, fosforu, selenu, magnezu i chromu.

 

Ponadto, w ostatnim czasie dla prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego popularna stała się suplementacja probiotyczna. Naukowcy dowiedli, iż niektóre gatunki drożdży, wykazują działanie probiotyczne w organizmie człowieka. Poważną przeszkodą z żywieniowego punktu widzenia jest fakt, iż składnikiem biomasy jednokomórkowców są kwasy nukleinowe i mogą one stanowić niebezpieczeństwo dla organizmu człowieka, w postaci dny moczanowej (w nadmiarze mogą doprowadzić do odkładania się kryształków kwasu moczowego w nerkach lub stawach). Kwasy nukleinowe wchodzą w skład każdej diety, stosowanej w żywieniu człowieka, ich zawartość w diecie nie powinna przekraczać 2g na dzień, zatem spożycie białka pochodzącego z mikroorganizmów nie może przekroczyć 30g. Według naukowców istnieją metody, pozwalające zmniejszyć zawartość kwasów nukleinowych do pożądanej wartości. Na skalę przemysłową białka organizmów jednokomórkowych stosuje się w żywieniu zwierząt, jako dodatek do pasz. Obecnie koszt produkcji tych białek, jako składnika żywności przeznaczonej dla człowieka jest zbyt wysoki.

 

Istotnym alternatywnym źródłem białka, ale także pożywienia jest kryl. Są to małe, przypominające z wyglądu krewetkę skorupiaki, które żyją w oceanach na całym świecie. Osiąga masę do 2 gram, a jego długość nie przekracza 6 cm. W środowisku naturalnym tworzy ogromne skupiska osobników, ich najpopularniejszym przedstawicielem (pod kątem spożycia przez ludzi) jest Kryl Antarktyczny (rys. 1) i Pacyficzny (rys. 2). Zawartość białka w suchej masie wynosi 60-65%, białko to posiada większość niezbędnych aminokwasów. Liczne badania wykazały, że głównym problemem w wykorzystaniu tego produktu na skalę światową jest zawartość substancji antyodżywczych (m.in. chityna).

 

Kryl antarktyczny rys.1

Rys.1 Kryl antarktyczny

 

Kryl szczetki rys.2

Rys.2 Kryl pacyficzny 

 

Kolejnym źródłem białka, porównywanym do konwencjonalnych białek roślinnych są algi. Występują one na całym świecie w środowiskach wodnych oraz lądowych (o dużej wilgotności). Spirulina sp. i Chlorella sp. są najczęściej wykorzystywanymi algami w produkcji na większą skalę. Pierwsza z nich zbudowana jest ze spiralnych włókien (od nich wzięła się ich nazwa) (rys. 3). Posiada specyficznie zbudowaną ścianę komórkową, która składa się z białka, węglowodanów oraz tłuszczu. Wartość odżywcza Spiruliny uzależniona jest od warunków wzrostu, charakteryzuje się dużą zawartością białka (60-70% suchej masy) o wysokiej strawności (90%). Zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy i stanowi cenne źródło witaminy B12 i karotenoidów. Ponadto jej działanie wspiera walkę z hipercholesterolemią, hiperglikemią, chorobami układu krążenia, infekcjami wirusowymi i anemią.

 

Spirulina rys.3

Rys.3 Spirulina 

 

Chlorella (rys. 4) jest także źródłem wielu witamin (A, B12), składników mineralnych (m.in. żelazo) i folianów. Różni się od Spiruliny budową ściany komórkowej, która jest niestrawna, dlatego jej przygotowanie i zniszczenie niestrawnych ścian komórkowych generuje dodatkowe koszty. Algi morskie są doskonałą alternatywą dla konwencjonalnych białek (pochodzenia roślinnego), przede wszystkim ze względu na swoje walory prozdrowotne, pomimo że wykazują wysoka zdolność wiązania metali ciężkich ich hodowla w wodach o odpowiedniej jakości nie stanowi zagrożenia dla konsumentów. Ich popularność stale rośnie, nie tylko w przemyśle kosmetycznym, ale i w sektorze spożywczym. Jednakże wysokie koszty produkcji i problemy z opracowaniem produktu akceptowalnego przez konsumentów pod względem smaku, uniemożliwiają obecnie produkcje na wysoką skalę. Algi znajdują zastosowanie głównie jako suplementy, na rynku żywności ekologicznej i prozdrowotnej.

 

Chlorella rys.4

Rys.4 Chlorella 

 

Owady w żywieniu człowieka

 

Temat owadów jadalnych, jako alternatywnego źródła pełnowartościowego białka został szeroko opisany w najważniejszych czasopismach naukowych. Liczba gatunków owadów żyjących na ziemi ocenia się na około 2 miliony. Stanowią ważny element ekosystemu, ale także są ogniwem wielu łańcuchów pokarmowych. Insekty i ich produkty znajdują zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym, chemicznym i tekstylnym. Jednak fakt iż mogą one na stałe wejść do diety człowieka, nie jest niczym nowym. Od zawsze owady stanowiły podstawę diety w wielu rejonach świata np. w Chinach, RPA, Meksyku, Tajlandii, Japonii, Wietnamie. Według danych literaturowych, szacuje się, że jadalnych dla człowieka jest około 2 tysięcy gatunków insektów z czego 1,9 tysięcy gatunków owadów jest konsumowanych przez ok. 2 mld ludzi w ok. 80 krajach (FAO). Do grupy najczęściej spożywanych należą świerszcze i szarańcze, a także czerw pszczeli (jaja, larwy i poczwarki pszczół), chrząszcze, mącznik młynarek (rys. 5) (który głównie w Europie wykorzystywany jest do produkcji pasz dla ryb i drobiu).

 

mącznik młynarek rys.5

Rys.5 Mącznik młynarek 

 

Z punktu widzenia żywienia człowieka stanowią niedocenianą alternatywę, wysoko wartościowego pożywienia. Zawartość białka w owadach różni się w zależności od gatunku, stadium rozwoju, siedliska oraz rodzaju pokarmu. Ich ilość waha się w granicach 5-77 g w 100g i stanowi ponad 60% suchej masy. Według wielu autorów białko to cechuje się strawnością porównywalną z białkiem jaja (77-98%) i jest uznawane za białko porównywalne z białkami mleka i wołowiny. Skład kwasów tłuszczowych w owadach jest porównywalny ze składem tłuszczu drobiowego i rybiego (pod kątem nienasycenia). Co więcej insekty cechują się niską zawartością węglowodanów (0,1-5,3% suchej masy) i stosunkowo wysoką zawartością błonnika (występującego w postaci chityny). Spośród wszystkich składników mineralnych, owady charakteryzują się najwyższą zawartością żelaza oraz cynku. Owady jadalne stanowią także źródło peptydów o właściwościach przeciwutleniających. Warto także wspomnieć, że zarówno żywność konwencjonalna, jak i owady mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla zdrowia człowieka, ze względu na obecność endo i egzogennych substancji alergizujących, a także patogenów. Na podstawie badań można stwierdzić, że mikroflora owadów może stanowić potencjalne źródła niebezpieczeństwa. Udowodniono że spożycie owadów może być związane z występowaniem reakcji alergennych. Największym niebezpieczeństwem obarczeni są hodowcy oraz osoby pracujące przy insektach, ponieważ u owadów przeważają alergeny kontaktowe i wziewne.

 

Poza szeregiem zalet, które wpływają na organizm człowieka, istnieją inne korzyści związane z wykorzystaniem alternatywnych źródeł białka. Jedną z najważniejszych jest ochrona środowiska. Mniejsze zużycie wody pitnej w hodowli, brak konieczności utylizacji (lub koszty związane z nią są niższe), chów insektów wiąże się także z mniejszą emisją gazów cieplarnianych. Redukcja kosztów hodowli, związana ze zmniejszeniem gruntów rolnych, a przede wszystkim łatwością dystrybucji, wysokim współczynnikiem rozrodczości oraz krótkim cyklem reprodukcji. Niewątpliwie jednak w Europie bariery kulturowe i związany z tym brak akceptacji blokuje rozwój tej prężnie rozwijającej się dziedziny. Jednak zaspokojenie potrzeb stale rosnącej populacji może okazać się w przyszłości niemożliwe. Niewątpliwie uprzedzenia, mogą przyczynić się do rozwinięcia istotnego problemu niedożywienia.

Loading comments...
Wiadomość z kategorii:

Obserwuj nas w Google News 

i czytaj materiały szybciej niż inni

Google Icons 16 512

Dołącz teraz

POLECAMY


Copyright © CenyRolnicze 2021. All rights reserved | Polityka prywatności i plików cookies | Regulamin serwisu