Polska zaraz po Danii jest jednym z czołowych producentów skór norek (Tab.1.) produkując ok. 8,5 mln skór rocznie. W roku 2016 eksport surowych skór futrzarskich wyprodukowanych w Polsce wyniósł 1,7 mld złotych, co uplasowało Polskę na drugim/ trzecim miejscu na świecie pod względem produkcji.
Hodowla fermowa norek opiera się na norce amerykańskiej występującej obecnie w ponad 200 odmianach barwnych. Zwierzęta futerkowe (norka, lis pospolity, lis polarny, tchórz hodowlany, szynszyla i królik) są zwierzętami gospodarskimi, dla których prowadzone są księgi hodowlane. Polska ma ponad 85-letnią tradycję w hodowli tych zwierząt. W roku 1928 powstał Związek Hodowców Zwierząt Futerkowych zrzeszający hodowców chcących zadbać o swoje interesy, ale również doskonalić hodowlę.
Trudności w hodowli w Polsce
Obecny okres nie sprzyja hodowli zwierząt futerkowych ze względu na toczące się dyskusje w sprawie zakazu hodowli zwierząt futerkowych oraz na pracę Komisji Europejskiej nad wykazem obcych gatunków inwazyjnych. W tym roku Komisja Europejska postanowiła nie wciągać na listę nowych gatunków, a zająć się gatunkami już znajdującymi się na liście ze względu na nie do końca przeanalizowane skutki ekonomiczno-społeczne związane z wpisaniem nowych zwierząt. Jest to dobra informacja dla hodowców, którzy mogą spokojnie pracować i rozwijać swoją hodowlę przez kolejny rok. Praca Komisji Sejmowej nad zakazem hodowli zwierząt futerkowych wprowadza dezorientację wśród hodowców, którzy według Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 stycznia 2018 roku powinni zabezpieczyć fermę podwójnym ogrodzeniem o wysokości minimum 2 m i umieszczonym w podłożu co najmniej 50 cm na całej długości. Również zmieniają się wymogi dotyczące klatek dla norek, które zwiększą swoją powierzchnię.
Kraj | Ilość ferm | Produkcja skór |
Belgia | 19 | 160 000 |
Bułgaria | 3 | 100 000 |
Czechy | 10 | 20 000 |
Dania | 1533 | 17 100 000 |
Estonia | 40 | 46 000 |
Finlandia | 914 | 1 940 000 |
Francja | 13 | 140 000 |
Grecja | 98 | 1 400 000 |
Hiszpania | 54 | 750 000 |
Holandia | 185 | 4 000 000 |
Irlandia | 3 | 150 000 |
Islandia | 30 | 174 000 |
Litwa | 131 | 1 500 000 |
Łotwa | 8 | 500 000 |
Niemcy | 13 | 130 000 |
Norwegia | 340 | 700 000 |
Polska | 1144 | 8 500 000 |
Rumunia | 153 | 245 000 |
Słowacja | 1 | 4 500 |
Szwecja | 80 | 1 000 000 |
Włochy | 30 | 130 000 |
Tab.1 Produkcja skór norek w Europie w 2016 r.
(fureurope.eu)
Norka jako naturalny utylizator i „producent” nawozu
Hodowla norek w Polsce opiera się na karmie stworzonej z ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego kat. 3 i 4. Zwierzęta te podczas rocznego cyklu spożywają ok. 40 kg paszy/osobnika, wydalając ok. 4 kg odchodów, wykorzystywanych jako naturalny nawóz na pola uprawne. Można śmiało stwierdzić, że norka jest idealnym utylizatorem nie wydalającym szkodliwych substancji, które wydzielają się podczas utylizacji ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego.
Norka fermowa jako ochrona populacji dziko żyjących
Ze względu na dużą ilość norek hodowlanych i coraz to szerszą gamę odmian barwnych, norki dziko żyjące nie są atrakcyjne dla kupujących. Fermowa hodowla zwierząt chroni dzikie gatunki przed pozyskaniem ich z natury. Obecny trend w modzie również wpływa na popyt na zwierzęta fermowe. Poszukiwana jest jak najdłuższa skórka z dość krótkim włosiem. Norki fermowe różnią się od dziko żyjących nie tylko masą ciała, która u zwierząt dzikich dochodzi do 1,3 kg, a u fermowych do nawet 3,5 kg, ale również behawiorem, strukturą okrywy włosowej i budową ciała (długość odnóży, wielkość czaszki, długość przewodu pokarmowego). Zwierzęta fermowe nie stanowią w większej mierze zagrożenia dla zwierząt dziko żyjących, ponieważ nawet po wydostaniu się z fermy (co jest mało prawdopodobne) nie potrafiłyby znaleźć sobie pożywienia ze względu na podawanie paszy mocno rozdrobnionej, a jak wiemy w środowisku naturalnym taka nie występuje. Fermowa hodowla pośrednio wpływa również na ochronę takich zwierząt wolno żyjących jak soból, gronostaj i inne łasicowate.
Aukcje skór
Obecnie istnieją trzy główne domy aukcyjne NAFA, Kopenhagen Fur i SAGA FURS, w których odbywają się coroczne aukcje skór surowych. Kolejny wymogiem stawianym przed hodowcami jest otrzymanie do roku 2020 certyfikatu Welfur świadczącego o dobrostanie zwierząt na fermie. Po roku 2020 fermy, które nie posiadają certyfikatu nie będą mogły sprzedać swoich skór. W ubiegłym roku we wrześniu odbyła się aukcja w Kopenhadze oferując 4,5 mld skór. Liczna frekwencja wśród kupujących świadczy o dużym popycie na ten surowiec. Podczas zeszłorocznej aukcji skóry norek osiągnęły średnią wartość 32,5 euro (samce 39 euro, samice 24,6 euro). Najwyższą cenę uzyskały noki odmian barwnych silverblue, szafir, perła i złota perła w jakości velvet osiągając cenę powyżej 40 euro. W tym samym miesiącu odbyły się również aukcje SAGA FURS oferując 1,6 mln skór norek, oraz aukcja NAFA-FURCHINA. Druga z aukcji była aukcją internetową skierowaną dla nowych klientów, podczas aukcji wystawiono 335 tys. skór norek oraz 1000 skór lisów niebieskich. Najwięcej kupców na aukcjach pochodziło z Azji, mniej z Europy i Rosji. Tendencja ta jasno określa zależność rynku futrzarskiego od Chin, do których trafia najwięcej wyprodukowanych skór.
Podsumowując, hodowla zwierząt futerkowych wpływa korzystnie na polską gospodarkę zwiększając eksport surowców wyprodukowanych w naszym kraju. Norka fermowa jest naturalnym utylizatorem ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego. Istnieje ogromny popyt na dobrej jakości skóry, więc nie ograniczajmy hodowców i nie likwidujmy ferm, które spełniają najostrzejsze przepisy dobrostanu i przynoszą nie tylko korzyści materialne, ale również poszanowanie polskiej gałęzi rolnictwa.