zm skiba

kps

CenyRolnicze
29 marca 2024, Piątek.
Kursy walut wg NBP: USD USD - 3.9886 EUR EUR - 4.3009 GBP GBP - 5.0300 DKK DKK - 0.5766
Archiwum


28.03.2024 MATIF: pszenica MAJ24: 203,50 (+1,37%), kukurydza CZE24: 193,25 (+ 1,44%), rzepak MAJ24: 438,00 (-0,79%)

27.03.2024 14:28 DRÓB, cena tuszki hurt: 7,80-8,60 zł/kg, średnia: 8,17 zł/kg (na podstawie informacji z 12 ubojni)

27.03.2024 SPRZEDAM 12 T PSZENŻYTA, trans. firmowy, wielkopolskie, kolski, 62-640, tel.: 690 050 400

26.03.2024 SPRZEDAM 26 T PSZENICY PASZ., trans. firmowy, podkarpackie, krośnieński, 38-460, tel.: 519 550 918

26.03.2024 SPRZEDAM 48 JAŁÓWEK, mieszaniec, 500 kg, mazowieckie, wyszkowski, 07-203, tel.: 500 062 366

26.03.2024 SPRZEDAM 15 TUCZNIKÓW, 120 kg, 100%, warmińsko-mazurskie, działdowski, 13-230, tel.: 796 437 003

25.03.2024 SPRZEDAM 20 JAŁÓWEK, mięsny, 700 kg, kujawsko-pomorskie, włocławski, 87-865, tel.: 722 018 877

24.03.2024 SPRZEDAM 100 T PSZENICY KONS., trans. firmowy, lubelskie, świdnicki, 21-065, tel.: 791 816 003

Dodaj komunikat

agrifirm

agrifirm

Dodatki w żywieniu królików – pasze znane oraz przyszłościowe

Joanna Składanowska-Baryza
pozostale zwierzeta hodowlane granulat dla krolikow portal cenyrolnicze pl

Restrykcyjna zmiana pasz w żywieniu królików jest ryzykowna, ponieważ zwierzęta te mają bardzo wrażliwy przewód pokarmowy. W hodowli królików, poszukuje się pasz, dzięki którym uzyska się pożądany efekt, czyli szybkie przyrosty przy stosunkowo niskim zużyciu paszy. Żywienie dorosłych już zwierząt powinno być uzależnione od ich aktualnego stanu zdrowotnego (fizjologicznego) i produkcyjności. Mieszanki muszą być produkowane ze składników o najwyższej jakości, powinny być odpowiednio zbilansowane.

 

 

W tradycyjnym żywieniu królików stosowane są pasze treściwe (ziarna zbóż, otręby), objętościowe soczyste (zielonki, kiszonki, okopowe) i suche (siano, słoma). W nowoczesnym żywieniu hodowcy zaczęli polegać na pełnoporcjowych mieszankach, które podawane są w ostaci granulek (każda z nich zawiera jednakową ilość poszczególnych składników i dodatków, co nie daje możliwości wyjadania najbardziej smakowitej paszy)(fot.1). Celem artykułu jest określenie w jakim stopniu znane dla hodowców pasze wpływają na jakość surowca króliczego, a także przegląd mniej znanych komponentów które w przyszłości mogą być na stałe wprowadzone do mieszanek dla danej grupy zwierząt.

 

Rodzaje pasz

W żywieniu królików zaczęto stosować rzepak, który  jest znanym i docenianym komponentem paszowym w żywieniu zwierząt gospodarskich. Cała roślina rzepakowa jest zbyt cenna, aby stosować ją jedynie w żywieniu zwierząt, dlatego też  nasiona rzepakowe wykorzystywane są w produkcji oleju rzepakowego, w żywieniu człowieka. Makuch rzepakowy oraz poekstrakcyjna śruta rzepakowa są najwartościowszymi składnikami pełnoporcjowych mieszanek paszowych dla królików. Jak wykazały badania mogą stanowić do kilkunastu procent w mieszance.

 

Bardzo wartościowym źródłem energii dla królików, stosowanym w ilości 1-2% jest olej rzepakowy, podnosi on jakość i smakowitość pasz. Ponadto dostarcza zwierzętom egzogennych kwasów tłuszczowych oraz zwiększa dostępność energii z paszy. W żywieniu królików stosuje się także łuskę rzepakową, jako źródło białka i włókna surowego. Pasze rzepakowe są bez wątpienia jednym z tańszych źródeł białka pochodzenia roślinnego dostępnych w kraju. Mają korzystny wpływ na przyrosty zwierząt, jakość ich mięsa, a także poprawiają efektywność produkcji. Niestety oprócz pełnowartościowych składników pokarmowych, rzepak zawiera, również związki antyżywieniowe. Zaliczamy do nich ligninę, oligosacharydy, synapinę, glukozynolany, kwas fitynowy i jego sole – fityniany oraz taniny. Jednak składniki, nie stwarzają najczęściej poważnych problemów żywieniowych, jeżeli stosowane są w ilościach zalecanych przez normy w mieszankach dla królików.

 

Dodatkiem paszowym zawierającym oprócz dużej ilości białka ogólnego różnego rodzaju metabolity wtórne, jest lucerna. Lucerna zasobna jest w witaminy i prowitaminy, zwłaszcza w karoten, cholinę, witaminę K i inne oraz w wapń, a także w niezbędne dla zwierząt mikroelementy. Dodatek koncentratu białkowo-ksantofilowego z lucerny pozytywnie wpływa na zmniejszenie zawartości cholesterolu całkowitego i frakcji LDL we krwi królików. Ponadto napary wodne z ziela lucerny podawane per os (doustnie) zdrowym królikom wywoływały znaczące zmniejszenie poziomu glukozy w osoczu krwi zwierząt, porównywalne z działaniem tolbutamidu (lek przeciwcukrzycowy), co oznacza, iż napar z lucerny wykazuje działanie przeciwcukrzycowe. Szerokie zastosowanie ma również susz z lucerny, w dawce stosowany w ilości 15-30%. Tak szerokie spektrum działania predysponuje lucernę do zastosowania jej jako dodatku paszowego w żywieniu królików.

 

Poekstrakcyjna śruta sojowa (ok. 40% w paszy) stanowi jedno z głównych źródeł białka roślinnego w mieszankach paszowych dla królików. Warto zwrócić uwagę na koszty produkcji soi modyfikowanej genetycznie, są one dużo mniejsze (w porównaniu z soją niemodyfikowaną). Jednak taki komponent budzi coraz więcej kontrowersji, co w przyszłości może prowadzić do całkowitego zakazu stosowania jej w mieszankach. Warto zastanowić się nad alternatywą, dostępna literatura podaje, iż idealnie do tego nadają się suszone wywary gorzelniane ze zbóż (DDGS). Jest to produkt uboczny, powstającym w procesie fermentacji alkoholowej ziarna zbóż przy produkcji etanolu, wykorzystywany jest również w produkcji biopaliw. Przegląd dostępnej literatury dowodzi, że udział DDGS do 20% w mieszance wpływa korzystnie na końcową masę ciała królików (w porównaniu z grupami kontrolnymi), a co za tym idzie poprawia wykorzystanie paszy. Inne badania wykazały, że wprowadzenie do pasz makuchu rzepakowego (w ilości 5-10%) i tylko 5% dodatku suszonego wywaru kukurydzianego pozwoliło na uzyskanie korzystnego stosunku PUFA n-6 do PUFA n-3, a także na wzrost ilości kwasu linolenowego w mięsie.

 

Zastosowanie zbyt dużej ilości tego wywaru (ok. 10%) miało negatywny wpływ zarówno na przyrosty królicząt, jak i jakość surowca mięsnego. Ponadto suszone wywary gorzelniane mogą być korzystne dla hodowców z ekonomicznego punktu widzenia. Jedynym minusem jest obecność mikotoksyn, których działanie powinno być szerzej przebadane, ze względu na możliwość obniżania wyników produkcyjne produkcyjnych. Niecodziennym dodatkiem paszowym, który wzbudził zainteresowanie naukowców jest karczoch. W postaci suszonej mógłby być użytkowany w diecie królików. Karczochy  pochodzą z rejonu Morza Śródziemnego, obecnie uprawiane są w całej Europie oraz Ameryce Północnej. Z badań wynika, iż znacznie zwiększają wydatki energetyczne w mięśniu najdłuższym. Nie stwierdzono istotnych różnic pomiędzy zawartością PUFA (wielonienasyconych kwasów tłuszczowych) w mięsie zwierząt karmionych paszą z dodatkiem suszonych karczochów, jednak odnotowano istotne różnice w zawartości SFA (nasyconych kwasów tłuszczowych). Co za tym idzie, dodatek karczocha może zwiększać efektywność produkcji mięsa króliczego, jednak przy niskiej zawartości cennych dla człowieka wielonienasyconych kwasów tłuszczowych.

 

Ostropest plamisty jest gatunkiem rośliny należącym do rodziny astrowatych. Jako gatunek introdukowany rozprzestrzenił się w wielu rejonach światach, obecnie w Polsce należy do gatunków uprawnych. Zbadano wpływ ostropestu na zmniejszenie śmiertelności spowodowanych stresem wynikającym najprawdopodobniej z transportu wśród królików rosnących. Z badań wynika, że jego nasiona z powodzeniem można zastosować jako naturalny dodatek paszowy. Wpływają one korzystnie na poprawę stanu zdrowotnego królików. Warto jednak aspekt szerzej przebadać aspekt zastosowania tej rośliny na mikroflorę jelitową królików rosnących. (fot 2.)

 

 

Zaskakiwać może również dodatek Sumaka gabarskiego (Rhus coriaria L.) w diecie królików. Na podstawie uzyskanych wyników można wniosek stwierdzić, że sumak wpływa korzystnie na okres przydatności mięsa króliczego do spożycia (od 3 do 6 dni), ponadto stwierdzono skuteczne właściwości przeciwbakteryjne, a także odnotowano pozystwny wpływ na ocenę sensoryczną (fot 3.).

 

 

Dodatek siemienia lnianego w żywieniu królików, wpływa pozytywnie na jakość ich mięsa. Wyniki badań wskazują na ścisłą zależność między zawartością tych nasion w diecie, a zawartością kwasu α-linolenowego w mięsie. Kwas ten stanowi ochronę organizmu przed wolnymi rodnikami – szczególnie tymi, które powodują niebezpieczne zmiany miażdżycowe, choroby neurologiczne, stany zapalne, czy choroby dróg oddechowych. Podsumowując dodatek siemienia lnianego w ilości do 3% w dawce wzbogaca go o wielonienasycony kwas, niezbędny do funkcjonowania organizmu (fot 4.).

 

 

Kolejnym dodatkiem poprawiającym smakowitość pasz dla zwierząt są zioła. Poza właściwościami terapeutycznymi wykazują one działanie profilaktyczne oraz wspomagają prawidłowe żywienie. Należy pamiętać jednak o tym, że preparaty ziołowe należy stosować z rozwagą i dobierać je do konkretnych potrzeb zwierzęcia, aby nie miały negatywnego wpływu na jakość produktu, w tym przypadku mięsa króliczego. Dzięki dostępnej literaturze, można stwierdzić iż dodatek np. szałwii hiszpańskiej (Salvia hispanica) nie wpływa na pogorszenie się smakowitości mięsa królika (ocenianej przez konsumentów), a jej 15% dodatek w paszy powoduje zwiększenie utleniania lipidów w mięśniach ud, z jednoczesnym zwiększeniem zawartości PUFA. Podobne wyniki uzyskano stosując oregano w diecie królików, potwierdzono, iż wpływa on korzystnie na mikroflorę mięsa, spowalniając procesy jełczenia tłuszczu. Ciekawym aspektem jest wpływ suplementacji olejków roślinnych, na jakość mięsa króliczego.

 

Analizowano między innymi wpływ ekstraktów z żurawiny, cebuli oraz truskawki, wyniki tych badań wykazują, że mięso królików otrzymujących paszę bez ekstraktów było bardziej podatne na wadę mięsa DFD (dry, firm, dark – suche, twarde, ciemne), surowiec ten ulega szybszemu zepsuciu ze względu na zbyt wysokie pH końcowe. Ekstrakty roślinne bogate w polifenole, które cechują się wysokimi właściwościami przeciwutleniającymi, są łatwe do aplikacji w diecie (tak jak w powyższych badaniach aplikowane w postaci oleju) i mają za zadanie neutralizację wolnych rodników. Ze względu na to, iż jest to źródło przeciwutleniaczy w formie naturalnej, istotne wydaje się być określenie ich dodatku na stabilność oksydacyjną mięsa króliczego w trakcie jego przechowywania.

 

Bilansowanie dawki  pokarmowej pod względem mikro i makroelementów

Nawet najbardziej urozmaicona dieta wzbogacona o składniki naturalne, nie pokrywa w pełni zapotrzebowania na makro i mikroelementy. Warto o tym pamiętać zwłaszcza zimą, kiedy dostęp do pasz świeżych jest ograniczony. W żywieniu królików bardzo ważne jest zbilansowanie dawki pokarmowej, tak aby jej skład chemiczny, poza związkami organicznymi uwzględniał mikro i makroelementy, w sposób najbardziej optymalny dla badanej grupy zwierząt. Istnieje wiele badań potwierdzających ogromny wpływ witamin na jakość mięsa królików, ale i na poprawę ich stanu zdrowia. Nadmiar witamin E, K, C (stosowanych celowo zwłaszcza zimą, przy niskiej jakości paszach) może prowadzić do zaburzeń w przemianie materii.

 

Niedobór witaminy A jest niebezpieczny zwłaszcza dla młodych zwierząt, prowadzi do zaburzeń płodności. Witaminy z grupy B, które są syntetyzowane w organizmie królika w wystarczającej ilości, zawarte są w dużej ilości w mięsie. Zbadany został również poziom mikroelementów, zarówno selen jak i cynk biorą  udział w procesach detoksykacji organizmu zwierzęcia, dlatego tak ważna jest ich suplementacja.                                                                   

 

Innowacyjne rozwiązania w żywieniu zwierząt

Popyt na mięso stale wzrasta, szacuje się, że do 2050 roku popyt na białko zwierzęce zwiększy się o ok 70-80%, jednak areał uprawny nie powiększa się, dlatego zaczęto poszukiwać alternatyw, które umożliwią wyżywienie miliardów ludzi. Jedną z ciekawych i innowacyjnych alternatyw jest zastosowanie w paszy dla zwierząt białka pochodzącego od owadów, które stanowią bogate źródło wysokiej jakości protein i tłuszczów. Przeprowadzono już badania z wykorzystaniem białka owadziego na ludziach i na drobiu, wyniki są obiecujące.

 

Dostępna literatura przedstawia badania z zastosowaniem mączki z larw jedwabników morwowych (zawierającej 51% białka ogólnego i 26% tłuszczu) w żywieniu królików. Jednak dotychczas uzyskane wyniki wykazują tendencję do niższych przyrostów masy ciała i zmniejszonej strawności składników pokarmowych u królików żywionych paszą zawierającą larwy. Badania te dają ogromne perspektywy na przyszłość, co stwarza możliwość szerszego przebadania tego aspektu.

 

Podsumowanie         

Istnieje szereg bardzo ciekawych badań, mających na celu ocenę dodatków żywieniowych, mających wpływ na poprawę jakości i smakowitości mięsa króliczego. Należy oczywiście pamiętać o tym, iż wyżej opisane komponenty to jedyna mała grupa elementów wchodzących w skład dobrze zbilansowanej mieszanki. Korzystny wpływ dodatków paszowych na jakość mięsa króliczego skutecznie zachęca do wprowadzenia ich na stałe do mieszanek.

                       

Joanna Składanowska-Baryza
Autor: Joanna Składanowska-Baryza
Absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Ukończyła studia magisterskie w języku angielskim na specjalności Animal Production Management i w tym kierunku realizuje prace doktorską. Aktualnie zajmuje się oceną surowca mięsnego, w szczególności mięsa króliczego. Jest współautorką wielu artykułów naukowych oaz autorką artykułów popularno-naukowych w tej dziedzinie.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.   Wszystkie artykuły autora
Najnowsze artykuły autora:

Loading comments...
Wiadomość z kategorii:

Obserwuj nas w Google News 

i czytaj materiały szybciej niż inni

Google Icons 16 512

Dołącz teraz

POLECAMY


Copyright © CenyRolnicze 2021. All rights reserved | Polityka prywatności i plików cookies | Regulamin serwisu