USD -
4.0687
EUR -
4.3197
GBP -
5.0609
DKK -
0.5790
Wyniki analiz oceniających wpływ spożywania czerwonego mięsa na zdrowie i długość życia są ze sobą bardzo niespójne. W jednym z badań dietę z czerwonym mięsem powiązano z większym aż o 20% ryzykiem przedwczesnej śmierci. Inne obserwacje nie wykazały jednak takich powiązań. Gdzie leży prawda dotycząca czerwonego mięsa i czy powinniśmy z niego zrezygnować na rzecz zdrowia?
Większe ryzyko przedwczesnej śmierci?
Wyniki jednego z bardziej złowieszczych badań, przeprowadzonego przez naukowców z Harvard School of Public Health, opublikowane w Archives of Internal Medicine, głoszą, że spożywanie czerwonego mięsa zdecydowanie skraca życie.
Zgodnie z nim każda dodatkowa, dzienna porcja nieprzetworzonego czerwonego mięsa (np. w postaci steku, hamburgera) zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci aż o 13%. Natomiast przetworzone czerwone mięso (np. kiełbasa, czy bekon) podnosi to ryzyko aż o 20%.
Badanie, które pozwoliło wyciągnąć takie wnioski, objęło ponad 51 500 mężczyzn w wieku 40-75 lat oraz 121 700 kobiet w wieku 30-55 lat. Ich losy obserwowano średnio przez 24 lata. Wszyscy z nich przekazywali informacje dotyczące ich diety co cztery lata.
W trakcie badania zmarło prawie 24 000 uczestników. Śmiertelność wśród tych, którzy jedli najwięcej czerwonego mięsa, była wyższa niż wśród tych, którzy jedli go najmniej.
Ponieważ było to jak dotąd podjęte na największą skalę i najdłuższe badanie dotyczące związku między jedzeniem czerwonego mięsa a przeżywalnością, nie można go zupełnie zignorować. Na wyniki należy jednak spojrzeć z odpowiedniej perspektywy.
Przede wszystkim wspomniane 13% i 20% wynikają z porównania śmiertelności bardzo skrajnych grup – grupy osób jedzących najmniej mięsa z grupą osób, która spożywa go najwięcej. W przypadku umiarkowanego jedzenia czerwonego mięsa związek z długością życia nie jest już taki oczywisty.
Poza tym trudno obwiniać spożywanie czerwonego mięsa za każdy przypadek wcześniejszej śmierci. Wśród wspomnianych 24 000 zgonów odnotowanych w trakcie badania, 5910 było wynikiem chorób sercowo-naczyniowych, a 9464 wynikiem chorób nowotworowych. Zarówno choroby krążenia, jak i nowotwory mogą być teoretycznie związane ze spożywaniem czerwonego mięsa.
Autorzy wspomnianych badań argumentują, że czerwone mięso zawiera bardzo duże ilości tłuszczów nasyconych, cholesterolu i żelaza, które mogą prowadzić do rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Przetworzone produkty mięsne zawierają ponadto wysoką zawartość sodu, przyczyniającego się m.in. do rozwoju nadciśnienia.
Znaczenie ma również sposób przygotowywania mięsa – smażone mięso może zawierać potencjalnie rakotwórcze związki.
Brak związku w badaniach z Japonii
Znacznie bardziej optymistyczne wyniki uzyskano w innym dużym, wieloletnim badaniu, tym razem przeprowadzonym przez naukowców z Japonii, opublikowanym w European Journal of Clinical Nutrition.
Przez ponad 18 lat śledzono w nim dietę i zdrowie niemal 52 tys. Japończyków w wieku od 49 do 79 lat. W trakcie badania odnotowano 2685 zgonów związanych z chorobami sercowo-naczyniowymi.
Przeprowadzone analizy nie wskazały na związek umiarkowanego spożycia (do 100 g dziennie) czerwonego mięsa z wystąpieniem chorób sercowo-naczyniowych.
Nie wykazano również, aby czerwone mięso miało inny wpływ na ich wystąpienie od np. mięsa drobiowego.
W innym badaniu, przeprowadzonym przez badaczy z Harvard School of Public Health, również nie wykazano związku między jedzeniem nieprzetworzonego czerwonego mięsa, a rozwojem chorób serca i cukrzycy. Takie powiązana znaleziono jednak dla spożycia przetworzonego czerwonego mięsa.
Szersze spojrzenie – analiza wyników 36 badań
W przypadku sprzecznych sobie wyników badań potrzebne jest szersze spojrzenie na problem. Z pomocą przychodzą tutaj metaanalizy, zbierające dane z wielu badań i je porównujące.
Taką metaanalizę dotyczącą wpływu spożywania czerwonego mięsa na rozwój chorób sercowo-naczyniowych przeprowadził niedawno zespół naukowców z Women’s Hospital and Harvard Medical School w Bostonie oraz Purdue University w Indianie.
Porównał on diety z czerwonym mięsem z dietami, które zastąpiły czerwone mięso różnymi innymi składnikami i zanalizował wpływ poszczególnych diet na parametry krwi związane ze zdrowiem układu krążenia.
Zebrał 36 badań w tej dziedzinie opublikowanych do lipca 2017 roku, które łącznie prześledziły dietę 1803 osób.
Wyniki pozwoliły stwierdzić, że nie ma istotnich różnić między czerwonym mięsem a wszystkimi innymi porównywanymi z nim dietami w odniesieniu do zmian stężenia we krwi lipoprotein o wysokiej gęstości („dobrego cholesterolu”), lipoprotein o niskiej gęstości („złego cholesterolu”), czy ciśnienia krwi.
Jednak gdy dietę z czerwonym mięsem porównywano zbiorczo z wszystkimi innymi dietami, zauważyć można było, że czerwone mięso wiąże się z gorszym utrzymywaniem niskich stężeń we krwi niekorzystnych triglicerydów.
Ponadto w porównaniu z dietą wzbogaconą o wysokiej jakości źródła białka roślinnego, czerwone mięso wiązało się z gorszym utrzymywaniem niskich stężeń całkowitego i „złego” cholesterolu.
Ryby gorsze od czerwonego mięsa?
Okazuje się jednak, że zamiana czerwonego mięsa na ryby, często rekomendowana przez dietetyków, może wcale nie być korzystna. W porównaniu z rybami, czerwone mięso lepiej utrzymywało niskie stężenie we krwi „dobrego” i „złego” cholesterolu.
Dieta z czerwonym mięsa wygrywa również z dietą, w której mięso zastąpiono węglowodanami – pod względem utrzymywania niskiego stężenia we krwi triglicerydów.
Wyniki te wspierają poglądy niektórych ekspertów od żywienia, którzy uważają, że nadgorliwe skupianie się na ograniczaniu czerwonego mięsa może spowodować więcej złego niż dobrego i prowadzić do spożywania mniej pożywnych produktów spożywczych, takich jak wysoko przetworzone węglowodany.
Jeść czy nie jeść?
Jednoznaczne zbadanie wpływu danej kategorii żywności na zdrowie i życie ludzkie jest niesamowicie trudnym zadaniem, biorąc pod uwagę liczbę innych czynników na nie wpływających. Nieprzetworzone czerwone mięso pozostaje jednym z najlepszych źródeł wysokiej jakości białka i może być częścią zdrowej diety.
Z pewnością należy unikać przetworzonych produktów mięsnych, jednak jest to unikalna zasada dla wszystkich kategorii żywności. Miłośnicy mięsa nie muszą z niego rezygnować na rzecz długiego i zdrowego życia – ważny jest umiar, wybór wysokiej jakości produktów mięsnych i pozostałe elementy naszej diety.
Źródła:
https://www.health.harvard.edu/healthbeat/whats-the-beef-with-red-meat
Guasch-Ferré, Marta, et al. "Meta-analysis of randomized controlled trials of red meat consumption in comparison with various comparison diets on cardiovascular risk factors." Circulation 139.15 (2019): 1828-1845.
