Dzikie ptactwo w Polsce

Mięso dzikiego ptactwa natury jest szeroko pozyskiwane podczas polowań (Tabela 1). Duża ilość pozyskanych zwierząt świadczy o znacznej populacji dziko żyjącej. Spośród ptactwa dzikiego pozyskiwane są: bażanty, kuropatwy, dzikie gęsi, kaczki, łyski, słonki, grzywacze i jarząbki. Spośród pozyskiwanych ptaków, największą popularnością cieszą się kaczki, kuropatwy, gęsi i bażanty. W celu utrzymania populacji bażanta stosowane jest zasiedlanie terenów ptakami. Dzikie ptactwo jest nieodłącznym elementem polskiej fauny oraz kultury. Polowania czy same zwierzęta były uwieczniane na obrazach, a kultura spożywania dziczyzny sięga czasów Mieszka I. 

 

Okresy polowań na dzikie ptactwo rozpoczynają się w sierpniu i trwają nawet do końca lutego (Tabela 2) z uwzględnieniem terminu godów i odchowu piskląt. Niekiedy zmniejszająca się populacja niektórych gatunków ptaków łownych związana jest z gwałtowniejszym spadkiem temperatury (szybszym ochłodzeniem zimowym). Kolejny problem stanowią naturalni wrogowie, którymi w Polsce są lisy.

 

 

Mięso dzikiego ptactwa

 

 

Najczęściej spożywanymi ptakami łownymi są bażanty, kaczki, gęsi i kuropatwy. Zwierzęta te charakteryzują się dużą zawartością białka oraz niewielką zawartością tłuszczu (bażanty ok. 25 % białka i 1,8 % tłuszczu; kaczki 23% białka i 2,9% tłuszczu). Mięso pozyskane od tych gatunków charakteryzuje się brakiem sztucznych dodatków w diecie, a co za tym idzie jest zdrowe. Mięso dzikiego ptactwa charakteryzuje się ciemnym kolorem i jest dość twarde, dlatego też musi zostać poddane dojrzewaniu, które wpłynie na kruchość i soczystość mięsa. Dojrzewanie bażantów i kuropatw trwa 2-3 dni, dzikich gęsi ok. 10 dni, a dzikich kaczek ok. 2-3 tygodnie.

 

 

Największy rozwój spożycia i powstawania przepisów stwierdzono w XVI wieku, gdzie podczas uczt przygotowywano dziczyznę na różne sposoby. Na stronach internetowych można znaleźć wiele przepisów na dzikie ptactwo. Dostępna jest również książka Łukasza Gołębiowskiego z 1830 roku, gdzie można znaleźć przepisy na np. bażanta. Według przeprowadzonych badań większość osób kupuje dziczyznę w dużych marketach i delikatesach. Konsumenci postrzegają dziczyznę jako mięso zdrowe, naturalne, nie niosące ze sobą żadnych zagrożeń. Fakt ten może posłużyć w promocji tego mięsa, jako produktu naturalnego, bez sztucznych dodatków, bezpiecznego. Niestety obecnie dziczyzna jest mięsem droższym od mięsa zwierząt fermowych, co ogranicza możliwość jej spożycia.

 

Podsumowanie

 

Według przeprowadzonych badań wynika, iż mięso pozyskane od ptaków łownych charakteryzuje się dobrą jakością i uznawane jest przez konsumentów jako naturalne. Zwiększenie spożycia dziczyzny jest możliwe po wprowadzeniu tego mięsa do sklepów oraz poprzez uświadamianie konsumentów o dobrych właściwościach produktów. Na korzyść dziczyzny przemawia długa tradycja spożywania tego mięsa oraz naturalność (brak sztucznych dodatków w diecie).

 

 

Tabela 1. Pozyskanie i zasiedlenie dzikiego ptactwa (tys. sztuk) w poszczególnych sezonach (PZŁ,2017)
sezon	bażant			kuropatwa	gęsi	kaczki	łyska	słonka	grzywacz
	poz.		zas.	poz.	poz.	poz.	poz.	poz.	poz.
2012/13	84,1		108,7	1,2	9,6	104,5	4,6	0,42	11,8
2013/14	71,3		101,8	0,81	10,9	105,1	4,1	0,42	11,8
2014/15	80,9		110,2	0,80	10,3	101,5	4,9	0,46	12,1
2015/16	88,4		98,2	0,85	9,6	90,3	4,6	0,40	12,4
2016/17	81,4		93,8	0,66	9,1	83,3	4,0	0,40	12,1

poz. – pozyskane; zas. - zasiedlone

 

Tabela 2. Okresy polowań na dzikie ptactwo (PZŁ).
Gatunek	Okres polowań
Bażant	koguty - 1.X - końca II, kury - wyłącznie na terenach ośrodków hodowli zwierzyny, gdzie prowadzi się wolierową hodowlę bażanta - 1.X - 31.I
Kuropatwa	11.IX - 21.X , a w drodze odłowu - do 15.I
Krzyżówki, cyraneczki, głowienki, czernice	15.VIII – 21.XII
Gęsi zbożowe i biało czelne	1.IX - 21.XII, a na terenie województw: zachodniopomorskiego, lubuskiego, wielkopolskiego i dolnośląskiego - do dnia 31.I
Gęsi Gęgawy	1.IX - 21.XII, a na terenie województw: zachodniopomorskiego, lubuskiego, wielkopolskiego i dolnośląskiego - do dnia 15.I
Łyski	15.VIII – 21.XII
Gołębie grzywacze	15.VIII – 30.XI
Słonki	1.IX - 21.XII
Jarząbki	1.IX - 30.XI