USD -
4.0209
EUR -
4.2851
GBP -
5.0192
DKK -
0.5744
U brojlerów w intensywnym chowie często występują kulawizny, urazy i stany zapalne nóg. Ptaki niechętnie się poruszają, do czego przyczynia się nie tylko duża masa ciała, ale również nuda. Naukowcy postanowili to zmienić, wyświetlając w kurnikach laserowe punkty – kurczaki gonią je i próbują złapać, podobnie jak robią to w czasie zabawy koty.
Coraz cięższe brojlery nie chcą się ruszać
W komercyjnym chowie u brojlerów kurzych często obserwuje się problemy z nogami – są słabe i kiepsko przystosowane do dźwigania coraz cięższych ptaków. W wyniku selekcji dzisiejsze kurczaki ważą ok. 5 razy więcej od ptaków hodowanych w latach 50. XX wieku. Większa waga brojlerów niestety wiąże się u 30% z nich z kulawiznami nóg i innymi problemami w poruszaniu się. Stwierdzono, że zdrowe brojlery ważące ok. 2 kg spędzają tylko ok. 3% swojego czasu na chodzenie, a brojlery z kulawizną poświęcają na to jedynie 1,5% swojego dnia. Brak ruchu obniża dobrostan ptaków, przyczynia się do bolesnych urazów, otarć i zapalenia skóry łap i piersi.
Być może jednak zmniejszona aktywność brojlerów kurzych nie jest wyłącznie winą ich genetyki i rosnącej wagi. Warunki fermowe, z dużym zagęszczeniem ptaków i niewieloma wzbogaceniami, zazwyczaj nie zachęcają ptaków do eksploracji terenu i wysiłku fizycznego. Brak ruchu powoduje osłabienie mięśni nóg, co – jak w błędnym kole – przyczynia się do jeszcze mniejszej aktywności.
Dlatego eksperci od zachowania zwierząt poszukują rozwiązań, które zachęcą ptaki do większego ruchu. Pewien zespół naukowców z Niemiec podszedł do tego tematu w dosłowny sposób, i posadził brojlery kurze na bieżnię. Ćwiczyły po ok. 20 min tygodniowo, co w przeciągu 6 tygodni znacznie poprawiło ich kondycję i aktywność fizyczną.
Inne, bardziej realne do wprowadzenia na fermach metody polegały na zwiększaniu odległości między karmnikami, a poidłami, lub wprowadzanie między nimi barier. Zachęcały brojlery do większego ruchu, ale bez uszczerbku dla ich wydajności. Nadmiar ruchu bowiem też nie jest preferowany. Chcemy, aby ptaki pozostawały zdrowe, ale kalorie odkładały w swoim ciele, zamiast je spalać.
Laser dla kurczaków - jak dla kota
Najnowszy, oryginalny pomysł na zwiększenie aktywności kurczaków zrodził się na Uniwersytecie Stanowym w Iowa, w USA. Przeprowadzone tam badania pokazują, że ptaki można pobudzić do ruchu za pomocą wyświetlanych laserowych punktów. Podobnie do zabawy i ruchu zachęca się czasem koty. Okresowo wyświetlane, przypadkowo poruszające się punkty na podłodze stymulują drapieżny instynkt brojlerów. Gonią i próbują złapać umykające „ofiary”, dzięki czemu poprawia się ich aktywność i kondycja.
Kurczaki mające dostęp do wybiegu aktywnie poszukują swojego pokarmu, „polując” na dżdżownice, owady i inne małe ofiary. Brojlery przebywające w zamknięciu nie mają takiej możliwości, a zadawana im pasza jest łatwo dostępna i „nudna”. Laserowe wzbogacenie środowiska daje im możliwość wyrażania naturalnych zachowań związanych z żerowaniem. Lasery w badaniu wyświetlane były 4 razy dziennie przez 4 min.
Naukowcy początkowo obawiali się, że lasery spowodują zbyt dużą aktywność fizyczną u ptaków, przez co będą tracić masę ciała. Okazało się jednak, że brojlery dzięki poprawie kondycji podczas zabawy więcej czasu spędzały przy karmnikach i wodzie, przez co przybierały na wadze i miały lepsze wykorzystanie paszy. Całkowity przyrost masy ciała brojlerów wzrósł średnio o 0,24 kg/ptaka, a FCR spadł o 0,07 punktów. Pomimo zwiększonej aktywności ptaki nie wykazywały większej liczby urazów, otarć czy stanów zapalnych na nogach czy reszcie ciała.
Inne zalety laserowej zabawy
Nowe, laserowe urozmaicenie nie niepokoiło i nie stresowało ptaków. Badacze sprawdzili, jak nowe urozmaicenie wpłynęło na ich poziom hormonu stresu we krwi. Stwierdzili, że był on niższy u ptaków, które miały do dyspozycji laserowe wzbogacenie. Oznacza to, że nowa zabawa redukuje u brojlerów stres, co może zapobiegać innym problemom, takim jak agresja między ptakami. Badacze zaobserwowali, że laser pozytywnie wpływał również na zmniejszenie stresu ptaków podczas ich obsługi. Brojlery wykazywały mniejszy strach przed człowiekiem i szybciej przyzwyczajały się do jego obecności.
Ważnym aspektem nowego wzbogacenia jest to, że nie zmusza brojlerów do ruchu. Oferuje im jedynie możliwość zabawy i w pozytywny sposób do niego motywuje. Ptaki nie nudziły się z czasem laserowym wzbogaceniem. Spadek ich aktywności odnotowano jednak w 6 tygodniu chowu, kiedy osiągnęły znaczną masę ciała. Pod koniec chowu ciężko jest zmotywować ptaki do ruchu również z pomocą innych urozmaiceń. Mimo to, większa aktywność do 5 tygodnia pozytywnie wpłynęła na kondycję ptaków i poprawiła ich spożycie paszy oraz przyrosty aż do końca chowu.
Badacze podkreślają jeszcze jedną zaletę nowego laserowego wzbogacenia. Wyświetlany na podłodze laser nie wymaga czyszczenia i dezynfekcji, w przeciwieństwie do takich urozmaiceń, jak grzędy i platformy. Ptaki nie mają z nim bezpośredniego kontaktu. Nowe wzbogacenie nie jest drogie i nie wymaga również dodatkowych nakładów pracy. Laserowe urządzenia, wyświetlające punkty na podłodze w określonych odstępach czasu utworzono specjalnie na potrzeby badania. Być może jednak wkrótce pojawią się również w komercyjnej sprzedaży do zastosowania na fermach.
Więcej na temat urozmaiceń i o poprawie dobrostanu drobiu można przeczytać tutaj: Mądre kurczaki? Wzbogacanie środowiska brojlerów oraz tutaj: Chłodzące grzędy dla niosek: w walce ze stresem cieplnym.
Na podstawie:
Meyer, Meaghan M., Anna K. Johnson, and Elizabeth A. Bobeck. "A novel environmental enrichment device increased physical activity and walking distance in broilers." Poultry Science 99.1 (2020): 48-60.
