Precyzyjny chów drobiu: w stronę poprawy dobrostanu i wydajności

13 październik 2019

Martyna Frątczak

W masowej produkcji zwierzęcej znaczenie i kondycja pojedynczych zwierząt bardzo często umyka uwadze rolników. Szczególnie wiele problemów, odbijających się niskim dobrostanem ptaków, dotyczy komercyjnego utrzymywania drobiu. W ich rozwiązaniu pomóc mogą nowoczesne technologie, monitorujące poszczególne osobniki i ich środowisko.

Czym jest precyzyjny chów zwierząt?

Precyzyjny chów zwierząt (ang. Precision Livestock Farming, PFL) to pojęcie, które zaczęło robić karierę w XXI wieku. Jego ideą jest wykorzystywanie zaawansowanych technologii w celu optymalizacji wkładu każdego ze zwierząt w stadzie, tak by rolnik osiągał jak najlepsze wyniki produkcyjne.

W praktyce polega on na wykorzystaniu techniki do automatycznego monitorowania w czasie rzeczywistym zwierząt gospodarskich, jak również produktów z nich pochodzących i środowiska gospodarstwa. Dostarcza to rolnikowi wielu przydatnych informacji, na których podstawie może podjąć odpowiednie decyzje i bardziej wydajnie zarządzać stadem.

Może się również przyczyniać do zapewniania zwierzętom lepszych warunków życia i wyższego dobrostanu. Pierwsze systemy oparte na precyzyjnym chowie zwierząt już powstają na całym świecie, a rozwojem kolejnych interesuje się wielu inwestorów.

Obiektywna ocena dobrostanu

Oprócz możliwości zwiększenia wydajności produkcji zwierzęcej, technologie precyzyjnego chowu mają potencjał do poprawy dobrostanu zwierząt. Pozwalają one na mało inwazyjną ocenę dobrobytu, zdrowia i samopoczucia zwierząt.

Dotychczas bowiem bez odpowiednich technologii samo zebranie danych na temat zwierząt wiązało się zazwyczaj z zakłócaniem ich spokoju i wywoływaniem zbędnego stresu. Ciągłe monitorowanie zapewnia ponandto bardziej kompletny obraz ogólnego stanu dobrostanu zwierząt niż informacje zebrane w pojedyncze dni przez człowieka.

Dane płynące z technologii pozwalają również na bardziej obiektywną ocenę niż tradycyjnie prowadzona przez obserwatorów.

Brojlery są narażone na zły dobrostan

Chów i hodowla drobiu, a zwłaszcza brojlerów, to obszar produkcji zwierzęcej, na którym należy skoncentrować największe wysiłki w kierunku poprawy dobrostanu. Problemy generuje już sama olbrzymia liczba utrzymywanych na świecie ptaków.

Brojlery są najliczniejszymi ptakami na świecie, o populacji wynoszącej 22,7 miliardów ptaków, to jest o rząd wielkości więcej niż wynosi populacja wszystkich innych gatunków hodowlanych.

Ptaki są utrzymywane zazwyczaj masowo w komercyjnych gospodarstwach, w których na dzień dzisiejszy monitorowanie wszystkich zwierząt pojedynczo jest praktycznie niemożliwe. Brojlery cierpią na takie problemy związane z nieodpowiednim dobrostanem, jak nagła śmierć sercowa, wodobrzusze, kulwizny i pododermatitis (kontaktowe zapalenie skóry).

W komercyjnych gospodarstwach, czasami utrzymujących dziesiątki tysięcy osobników w jednym pomieszczeniu, każdy pojedynczy ptak jest stosunkowo niwiele warty, a obrót stadami bardzo szybki. Niektóre odmiany brojlerów w systemach intensywnej produkcji osiągają docelową wagę w ciągu zaledwie 5–6 tygodni lub mniej. Troska o dobro pojedynczego ptaka jest więc zazwyczaj bardzo niska.

Jak monitorować kurczaki?

Technologie oparte na precyzyjnym chowie, korzystne dla dobrostanu zwierząt jak i również dla zysku rolnika mogą pomóc rozwiązać problemy masowej produkcji. Obecnie testowane w stadach drobiu metody obejmują przykładowo analizę dźwięków wydawanych przez ptaki, która pozwala automatycznie monitorowania zachowanie drobiu na poziomie grupy.

Do innych należą bezprzewodowe, poręczne czujniki wysyłające sygnały radiowe, które mogą automatycznie identyfikować pojedyncze kurczaki, śledzić lokalizację i ruch osobników w czasie rzeczywistym oraz odpowiednio oceniać niektóre ich zachowania. W tym ostatnim pomocne bywają systemy monitoringu i przetwarzania obrazu, śledzące aktywność ptaków i rozpoznające wczesne objawy chorób.

Wszystkie te rozwiązania mogą monitorować i analizować zachowanie ptaków jako grupy lub pojedynczych zwierząt. Popularność ich wdrażania jest póki co jednak bardzo niska. Logistyka monitorowania tysięcy i dziesiątek tysięcy ptaków w gospodarstwach komercyjnych nadal przysparza problemów.

Technologie stale się rozwijają

Można mieć jednak pewność, że ulepszenia obecnie testowanych metod monitorowania dobrostanu drobiu będą się pojawiać.

Całkiem niedawno Fundacja Badań Żywności i Rolnictwa (FFAR) i korporacja McDonald's uruchomiła grant badawczy „SMART Broiler” w wysokości 4 milionów dolarów na prowadzenie badań nad opracowaniem i komercjalizacją zautomatyzowanych narzędzi monitorowania dobrostanu brojlerów.

Głównymi krajami, które pracują nad opracowaniem technologii precyzyjnego chowu dla drobiu są Stany Zjednoczone, Chiny oraz Belgia. USA to największy na świecie producent drobiu (20 milionów ton mięsa drobiowego wyprodukowane w 2014 r.), Chiny znajdują się na drugim miejscu (18 mln ton mięsa drobiowego wyprodukowane w 2014 r.). Logiczne więc, że państwa te są bardzo zainteresowane rozwojem technologii, która mogłaby ulepszyć i usprawnić chów drobiu.

Belgia jest natomiast krajem, w którym działali pierwszy pomysłodawcy technologii precyzyjnego chowu zwierząt, co tłumaczy ich duży wkład w badania nad takimi systemami.

Komercyjne systemy precyzyjnego chowu

Większość dostępnych publikacji naukowych opisuje jedynie prototypowe systemy. Na dzień dzisiejszy w sprzedaży jest bardzo niewiele systemów precyzyjnego chowu do zastosowania w stadach drobiu.

Do dostępnych w handlu technologii należą system kamer eYeNamic ™ produkowany przez firmę Fancom BV. Gromadzi on i przetwarza obrazy w celu monitorowania dystrybucji i aktywności kurcząt i dostarcza wskazówek pomocnych przy zarządzaniu stadem.

Komercyjnie dostepne są również czujniki środowiskowe do pomiaru temperatury, pyłu w otoczeniu, wilgotności powietrza, wibracji i stężenia amoniaku i dwutlenku węgla oraz czujniki grubości i pękania jaj. Technologie w pełni spełniające obietnice precyzyjnego chowu póki co pozostają raczej perspektywą na przyszłość.

Na podstawie:

Rowe, E., Dawkins, M. S., & Gebhardt-Henrich, S. G. (2019). A Systematic Review of Precision Livestock Farming in the Poultry Sector: Is Technology Focused on Improving Bird Welfare? Animals, 9(9), 614.

Autor: Martyna Frątczak

Martyna Frątczak, studentka Weterynarii, zainteresowana szeregiem zagadnień związanych z medycyną zwierząt, ekologią i epidemiologią. Pasjonatka literatury pięknej i popularnonaukowej. W przyszłości chciałaby połączyć pracę lekarza weterynarii z prowadzeniem badań naukowych.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Najnowsze artykuły autora:

Może zainteresuje Cię również:

Polska produkcja kurcząt rzeźnych znów bije europe

Nie zwalnia moda na zwiększanie produkcji mięsa kurcząt rzeź

Ubój drobiu: przeszkolony personel kluczowy dla do

W swoim najnowszym raporcie EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpi

Ukraiński drób będzie eksportowany do Chin

Ukraiński wiceminister gospodarki ogłosił, że trwają negocja

Wiadomość z kategorii: Drób i jaja

ferma drobiu , drób , kurczak , brojler , kurczaki , brojery , McDonalds , szybkorosnące brojlery , poprawa dobrostanu kur , dobrostan kur , dobrostan brojlerów , rolnictwo precyzyjne , dobrostan kurcząt brojlerów , McDonald's , McDonald , precyzyjny chów , precyzyjny system chowu , precision livestock farming , PFL