kps

kps

CenyRolnicze
28 marca 2024, Czwartek.
Kursy walut wg NBP: USD USD - 4.0081 EUR EUR - 4.3191 GBP GBP - 5.0474 DKK DKK - 0.5792
Archiwum


28.03.2024 MATIF: pszenica MAJ24: 203,50 (+1,37%), kukurydza CZE24: 193,25 (+ 1,44%), rzepak MAJ24: 438,00 (-0,79%)

27.03.2024 14:28 DRÓB, cena tuszki hurt: 7,80-8,60 zł/kg, średnia: 8,17 zł/kg (na podstawie informacji z 12 ubojni)

27.03.2024 SPRZEDAM 12 T PSZENŻYTA, trans. firmowy, wielkopolskie, kolski, 62-640, tel.: 690 050 400

26.03.2024 SPRZEDAM 26 T PSZENICY PASZ., trans. firmowy, podkarpackie, krośnieński, 38-460, tel.: 519 550 918

26.03.2024 SPRZEDAM 48 JAŁÓWEK, mieszaniec, 500 kg, mazowieckie, wyszkowski, 07-203, tel.: 500 062 366

26.03.2024 SPRZEDAM 15 TUCZNIKÓW, 120 kg, 100%, warmińsko-mazurskie, działdowski, 13-230, tel.: 796 437 003

25.03.2024 SPRZEDAM 20 JAŁÓWEK, mięsny, 700 kg, kujawsko-pomorskie, włocławski, 87-865, tel.: 722 018 877

24.03.2024 SPRZEDAM 100 T PSZENICY KONS., trans. firmowy, lubelskie, świdnicki, 21-065, tel.: 791 816 003

Dodaj komunikat

kowalczyk

kowalczyk

Preparaty mlekozastępcze dla cieląt: które są najlepsze?

Martyna Frątczak

Świetnym zamiennikiem pełnego mleka dla cieląt są preparaty mlekozastępcze – o ile są wysokiej jakości i prawidłowo podawane. Jak rozpoznać dobry preparat i w jaki sposób odpajać cielęta?

Wielu hodowców bydła mlecznego decyduje się na odkarmianie cieląt po odsadzeniu preparatami mlekozastępczymi. Jest to bardziej opłacalne od podawania cielętom pełnego mleka. Aby jednak mieć pewność, że nasze cielęta otrzymują wystarczającą ilość substancji odżywczych, witamin i minerałów, warto przestrzegać kilku zasad.  

Pierwszy pokarm – tylko siara

Na samym wstępie należy zaznaczyć, że pierwszym pokarmem cielęcia po przyjściu na świat zawsze powinna być siara pobrana od krowy. Siara jest bardzo bogata w odżywcze tłuszcze, białka, witaminę A i liczne przeciwciała. Przeciwciała skutecznie chronią cielę przed wieloma chorobami. Cielę rodzi się praktycznie bez własnej odporności i jej nabycie jest możliwe tylko przez wypicie siary.

Zaleca się podawać cielętom 3-4 litry dobrej jakości siary, w czasie maksymalnie do 2h po porodzie. Cielęta są w stanie dość efektywnie wchłaniać przeciwciała z siary do 4-6 godzin po porodzie, jednak nie warto z tym zwlekać. Siarę powinno się zdoić od krowy i podać ją cielęciu manualnie. Cielęta zazwyczaj nie są w stanie samodzielnie pobrać odpowiednio dużej ilości siary w krótkim czasie, dlatego najlepiej je w tym wesprzeć.

Przed podaniem siary cielęciu należy skontrolować jej jakość. O tym, jak to zrobić pisaliśmy tutaj: Cielęta: pomoc po porodzie i odpojenie siarą. Cielętom w pierwszej dobie po przyjściu na świat można dodatkowo podać preparat z probiotykami (np. w formie pasty). Wesprze „dobre” bakterie w jelitach cieląt. Dzięki temu wśród cieląt będą znacznie rzadziej występować biegunki.

Co jest lepsze: mleko czy preparat mlekozastępczy?

Przez pierwsze kilka dni życia (3-5) cielę najlepiej jest odkarmiać siarą i pełnym mlekiem pobranym od krowy. Po tym czasie można przejść na preparaty mlekozastępcze – początkowo przez kilka dni można podawać mieszankę mleka i preparatu, aby cielę przywykło do nowego pokarmu.

Decyzję o odpajaniu cieląt mlekiem lub preparatem mlekozastępczym należy dobrze przemyśleć i skonsultować z lekarzem weterynarii. Pod uwagę trzeba wziąć przede wszystkim potrzeby cieląt. Wbrew pozorom, preparaty mlekozastępcze są o wiele bogatsze w niektóre składniki od mleka pełnego. Przykładowo zawierają o wiele więcej witaminy D, E oraz żelaza, manganu i jodu, lepiej zaspokajając potrzeby cieląt niż mleko pełne.

W preparatach znajdziemy również korzystniejsze proporcje białka i tłuszczu, dzięki czemu nie będą prowadzić do nadmiernego otłuszczenia jałówek. Często zdarza się to przy odpajaniu mlekiem pełnym i ma negatywne konsekwencje w dalszym życiu produkcyjnym. Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj: Otyłość u krów ma wiele negatywnych następstw – podobnie jak u ludzi.

Oczywiście dobrze przeprowadzany odchów przy użyciu mleka pełnego, w konsultacji z lekarzem weterynarii, również może zakończyć się sukcesem. Podczas podejmowania decyzji, czy chcemy stosować mleko pełne, czy preparat mlekozastępczy znaczenie ma również cena. Obecnie wykorzystanie mleka pełnego w żywieniu cieląt jest o wiele droższe niż opajanie wysokiej jakości preparatem.

Trzeba wspomnieć, że złym pomysłem jest odpajanie cieląt tzw. mlekiem odpadowym. Zazwyczaj pochodzi od krów, których mleko nie nadaje się do spożycia przez ludzi, a więc krów chorych, w trakcie leczenia, lub posiadających zbyt dużą liczbę komórek somatycznych. Chociaż niektóre badania próbują uzasadnić stosowanie mleka odpadowego w żywieniu cieląt, stanowczo to odradzamy. Więcej na ten temat: Mleko odpadowe w żywieniu cieląt: dobry czy zły pomysł?

Co powinien zawierać preparat mlekozastępczy?

Tak więc, preparat mlekozastępczy może być korzystniejszą opcją w żywieniu cieląt od mleka pełnego – ale tylko, jeśli jest wysokiej jakości, dobrze skomponowany i odpowiednio podawany. Przesadne oszczędzanie i kupowanie tanich preparatów może skończyć się wyższymi kosztami przez problemy zdrowotne cieląt lub dłuższy czas odpajania.

Jak rozpoznać preparat wysokiej jakości?

  1. Wysokiej jakości preparat dla cieląt powinien zawierać 20-22% białka i 18-20% tłuszczu.
  2. Jak najwięcej składników preparatu powinno pochodzić z mleka. Powinien więc zawierać: laktozę, odtłuszczone mleko w proszku, serwatkę w proszku lub białka serwatkowe. Są one wartościowe i łatwostrawne dla cielęcia.
  3. W preparacie mogą w niewielkiej ilości znajdować się również białko pszenicy lub białko sojowe, tłuszcz kakaowy, palmowy, czy rzepakowy. Większe ilości składników roślinnych nie są dobrą opcją.
  4. W preparacie powinno się znajdować maksymalnie 0,1% włókna surowego.
  5. Preparat powinien być bogaty w minerały i witaminy, zwłaszcza witaminę A, D, E i żelazo.
  6. Należy unikać preparatów, które zapchane są zbędnymi lub szkodliwymi dla młodych cieląt składnikami, takimi jak skrobia, makuchy siemienia lnianego, śruta sojowa lub pszenna, czy drożdże.

Przy wyborze preparatu mlekozastępczego należy zdecydować, jaką strategię odpajania chcemy wprowadzić. Istnieje kilka opcji:

  1. Cielęta odpajanie są preparatem tańszym, przeciętnej jakości – przy wyborze tej opcji odpajanie trwa zazwyczaj dość długo, bo ok. 12 tygodni.
  2. Cielęta przez cały okres odpajane są preparatem droższym, wysokiej jakości – w tej opcji odpajanie może zostać skrócone do 10, a nawet 8 tygodni.
  3. Odpajanie cieląt dzielimy na 2 okresy: przez pierwsze 4 tygodnie życia stosujemy droższy preparat wysokiej jakości, po czym przechodzimy na preparat tańszy, przeciętnej jakości.

Przez preparat przeciętnej jakości rozumiemy taki, który zawiera więcej białek roślinnych, mniej tłuszczu i nie jest łatwostrawny. Należy przemyśleć, która opcja będzie dla nas bardziej opłacalna – biorąc pod uwagę czas odpajania, który generuje koszty oraz zdrowie cieląt. Odpajanie preparatem wysokiej jakości przez cały okres odchowu jest najlepszą opcją.

ciele pije butelka odpajane mleko rolnik pixabay portal cenyrolnicze pl

Jak podawać preparat mlekozastępczy?

Przed podaniem preparatu należy dokładnie sprawdzić wskazówki podane przez producenta na opakowaniu. Niezależnie od preparatu, należy trzymać się kilku żelaznych zasad:

  1. Proszek należy dokładne rozpuścić w ciepłej wodzie (zazwyczaj 45⁰C).
  2. Nie można odmierzać proszku „na oko”, tylko trzymać się zaleceń producenta.
  3. Trzeba dobrze obliczyć proporcję proszku do wody. Jeśli producent zaleca wymieszanie 125 g proszku w litrze wody, oznacza to, że do 125 g proszku musimy dodać 875 ml wody. Jeśli chcemy przygotować większą ilość pójła, proporcje trzeba odpowiednio skalkulować.
  4. Pójło w momencie podawania cielętom powinno mieć 40⁰C. Zbyt zimne pójło będzie powodować biegunki.
  5. Pójło powinno być podawane przy użyciu butelek, poideł lub podwieszanych wiader ze smoczkami. Ważne, aby były zainstalowe na odpowiedniej wysokości, tak, aby cielę musiało nieco unieść głowę podczas picia. Zbyt nisko zawieszone poidła mogą spowodować problemy trawienne.
  6. Cielęta muszą mieć również całodobowy dostęp do świeżej wody.

Poza preparatem mlekozastępczym cielęta powinny stopniowo otrzymywać niewielkie ilości paszy treściwej. Pozwoli to na prawidłowy rozwój żwacza. Zaleca się, aby dodatek pasz treściwych (np. w formie prestarterów i starterów) zacząć po 2. tygodniu życia. Dodawana pasza powinna być lekkostrawna.

Jak przechowywać proszek i ocenić jego przydatność?

Preparaty mlekozastępcze muszą być przechowywane w odpowiednich warunkach, zgodnie ze wskazówkami producenta. Przed podaniem go cielętom warto upewnić się co do ich stanu. Przydatność preparatu można ocenić na podstawie kilku cech.

W przypadku proszku:

  1. Kolor: powinien być kremowy do jasnobrązowego.
  2. Konsystencja: w proszku nie mogą znajdować się grudki i ciała obce.
  3. Zapach: proszek powinien mieć lekko mdły, przyjemny zapach.

Jeśli proszek pachnie spalenizną lub karmelem i dodatkowo ma kolor pomarańczowo-brązowy, oznacza to, że został w procesie wytwarzania poddany wysokiej temperaturze i ma niższą wartość odżywczą. Zapach trawy, farby, gliny lub benzyny wskazuje na zepsucie (zjełczenie) tłuszczu w preparacie i nie można go podać cielętom.

W przypadku przygotowanego pójła:

  1. Kolor: powinien być kremowy do jasnobrązowego.
  2. Konsystencja: pójło nie powinno zawierać grudek nierozpuszczonego proszku na powierzchni lub dnie roztworu. Preparat należy wymieszać aż do pełnego rozpuszczenia, jednak nie przesadzać – nadmierne mieszanie spowoduje oddzielenie tłuszczu w preparacie. Na dnie pójła może znajdować się niewielki osad, jeśli jest na chwilę odstawione.
  3. Zapach: powinien być przyjemny, bez podejrzanych, nieprzyjemnych domieszek.
  4. Smak: powinien być mleczny, bez nieprzyjemnych dodatków. Niektóre preparaty mają dodatek kwasów organicznych (które są korzystne dla cieląt), przez co mogą mieć lekko słodkawo-cierpki smak. Bardzo kwaśny smak wskazywać będzie na zjełczenie tłuszczów – takiego preparatu nie należy podawać cielętom

 

cielak pije mleko butelka pixabay portal cenyrolnicze pl

Źródła:

Dzionek Z., Pardyka P., Odchów cieląt i jałówek. Weterynaria w Terenie, 2022, 16(1): 78-80

Moran, J. Calf milk replacers. Rearing young stock on tropical dairy farms in Asia. CSIRO PUBLISHING, 2012.

 

Martyna Frątczak
Autor: Martyna Frątczak
Lekarz weterynarii Martyna Frątczak, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Zainteresowana szeregiem zagadnień związanych z medycyną zwierząt, ekologią i epidemiologią, którymi zajmuje się na co dzień również we własnej pracy naukowej.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Najnowsze artykuły autora:

Loading comments...
Wiadomość z kategorii:

Obserwuj nas w Google News 

i czytaj materiały szybciej niż inni

Google Icons 16 512

Dołącz teraz

POLECAMY


Copyright © CenyRolnicze 2021. All rights reserved | Polityka prywatności i plików cookies | Regulamin serwisu