USD -
4.0559
EUR -
4.3309
GBP -
5.0589
DKK -
0.5805
Czochradła, piłki, pudełka, muzyka z głośników - środowisko krów można wzbogacić na wiele prostych sposobów. Przełoży się to na wyższy dobrostan, zdrowie zwierząt i większą wydajność mleczną. Po które rozwiązania warto sięgnąć?
Jak można wzbogacić otoczenie krów?
Wzbogacenia środowiska i zabawki dla zwierząt gospodarskich to ostatnio modny temat. Na rynku pojawia się coraz więcej rozwiązań, które mają za zadanie dostarczyć zajęcia i poprawić dobrostan bydła, świń, czy drobiu. Wiele komercyjnie dostępnych urządzeń wygląda fantastycznie – przynajmniej z naszej ludzkiej perspektywy - czy jednak w taki sam sposób postrzegają je zwierzęta? W praktyce najlepiej sprawdzają się proste dodatki, które pozwalają zwierzętom na wyrażanie naturalnych zachowań.
Wśród „wzbogaceń” środowiska wyróżnić można te, które trafiają w potrzeby społeczne, eksploracji otoczenia, fizyczne, zmysłowe i żywieniowe zwierząt. Bydło jest bardzo socjalnym gatunkiem i do prawidłowego funkcjonowania i komfortu wymaga kontaktu z innymi zwierzętami lub człowiekiem. W oborach, w których krowy mają zapewnioną odpowiednio dużą przestrzeń do swobodnego ruchu i kontaktów społecznych, ta potrzeba jest w pełni zaspokojona. Do pomieszczeń dla zwierząt, które utrzymywane są samotnie można dodać lustra. Pomagają im poczuć się bezpieczniej.
Potrzebę eksploracji otoczenia bydła zaspokoją takie dodatki, jak piłki, kartonowe pudełka, czy sterty ściółki. Zapewniają krowom rozrywkę, zajmują ich uwagę i zachęcają do aktywności, pozytywnie wpływają na ich zdrowie i zapobiegają niekorzystnym zachowaniom. W fizyczne i zmysłowe potrzeby bydła trafią czochradła. Dobrym dodatkiem jest również muzyka puszczana z głośników. Potwierdzono, że krowy lubią jej słuchać, pozytywnie wpływa na ich zachowanie i produktywność. Więcej na ten temat tutaj: Świnie wolą muzykę klasyczną. Żywieniowym wzbogaceniem, który przypadnie krowom do gustu będą lizawki z solą.
Czochradła dla krów
Czochradła to prawdopodobnie najlepszy dodatek do gospodarstwa, poprawiający samopoczucie krów i redukujący ich stres. Różnego rodzaju drapaki i szczotki są chętnie wykorzystywane przez krowy. Poza zwiększeniem dobrostanu oferują wiele innych korzyści – pozytywnie wpływają na higienę i kondycję skóry, stymulują krążenie krwi w organizmie, a przez to poprawiają zdrowie wymion i zapobiegają występowaniu mastitis. Zachęcają krowy do ruchu, co korzystnie wpływa na ich kondycję. Inwestycja w czochradła realnie się opłaca – stwierdzono, że krowy regularnie z nich korzystające mają lepszą wydajność mleczną, a opasy lepsze przyrosty masy ciała.
Na rynku istnieje wiele typów automatycznych, aktywnych czochradeł, które reagują na nacisk, jaki wywiera na nie krowa, gdy się o nie opiera. Wyróżnia się tutaj m.in. czochradła obrotowe – ze szczotką obracającą się w lewo i prawo, docierającą do dużej powierzchni grzbietu krowy, lub czochradła wahadłowe, które poruszają się od przodu do tyłu.
Skuteczne są również czochradła bierne, bez mechanizmu napędowego, które często hodowcy wykonują samodzielnie. Mogą mieć postać np. 2 szczotek połączonych ze sobą prostopadle sprężynami, lub okrągłej szczotki zawieszonej na ruchomym ramieniu. Krowy korzystają z nich zazwyczaj wtedy, gdy czują potrzebę podrapania konkretnego miejsca. W przeciwieństwie do aktywnych czochradeł, stacjonarne szczotki nie sięgają daleko i nie oferują tak dobrego masażu. Niektóre czochradła wykorzystać można w terapii chorób skóry u bydła – przez dodatek m.in. środków zwalczających świerzb, wszy, czy muchy.
Co trzeba przemyśleć przed instalacją czochradeł?
Krowy mają naturalną potrzebę ocierania się i drapania, w celu oczyszczania skóry i sierści, oraz relaksu. Dlatego w przypadku braku przeznaczonych do tego czochradeł prawdopodobnie wykorzystywać będą inne wyposażenie obory. Może to prowadzić do skaleczeń i urazów, a także uszkodzenia sprzętu czy elementów konstrukcyjnych budynku. Dlatego warto zaoferować naszym zwierzętom jakąś formę czochradła.
Przed wyborem konkretnego typu i jego instalacją warto rozważyć kilka kwestii. Automatyczne czochradła mogą być świetną inwestycją, ale w wielu przypadkach wystarczające okażą się czochradła bierne – należy zdecydować, czy rzeczywiście w przypadku naszego stada i obory droższe rozwiązanie przełoży się na zdrowie krów i zyski. Profesjonalne czochradła dobrej jakości mają bardzo długą żywotność – szczotki mogą wymagać wymiany dopiero po 8-10 latach, co przekłada się na opłacalność ich stosowania.
Czochradła powinny być łatwe w montażu i instalacji, a w przypadku automatycznych trzeba zwrócić uwagę na ich zużycie energii. Należy wziąć pod uwagę również liczbę zwierząt w naszym stadzie. Zazwyczaj rekomenduje się, aby jedno czochradło przypadało na 60 krów.
Wzbogacenia dla cieląt
Wzbogacenia są szczególnie ważne w momentach chowu wiążących się z dużym stresem i zmianami – takimi jak odsadzanie cieląt od krów. Cielęta chowane po odsadzeniu w indywidualnych kojcach lepiej adaptują się do nowej sytuacji i rozwijają, gdy mają do dyspozycji czochradła lub smoczki lub innego rodzaju materiały do manipulacji pyskiem. Powinny również widzieć i słyszeć inne cielęta w pobliżu.
Nieco starsze cielęta łączone w grupy również szybciej przyzwyczajają się do nowej sytuacji, gdy w ich otoczeniu dostępne są czochradła i inne urozmaicenia. Do manipulacji pyskiem dobrze sprawdzają się zawieszone zabawki/gryzaki dla świń, lub podwieszone siatki z sianem (takie, jakie wykorzystuje się dla koni) – zapewniają zajęcie cielętom i redukują przypadki wzajemnego obsysania się. Cielęta lubią bawić się również podwieszonymi piłkami. Ważne, aby były łatwe do utrzymania w czystości i wytrzymałe.
W przypadku gdy chcemy umieścić czochradła w pomieszczeniach dla cieląt (w wieku 2-6 miesięcy), powinniśmy sięgnąć po te ze szczotkami z delikatniejszego, miękkiego włosia, lekkie i nie wywierające dużego nacisku (np. obrotowe).
Źródła:
Mandel, Roi, et al. "Invited review: Environmental enrichment of dairy cows and calves in indoor housing." Journal of dairy science 99.3 (2016): 1695-1715.
Dairy Global
