Rolnictwo regeneracyjne to uprawa roślin i hodowla zwierząt oparta na praktykach, które pozwalają na odbudowę struktury gleby i jej jakości. Łączy produkcję roślinną ze zwierzęcą, pozwalając na nie tylko przyjazną środowisku, ale również bardziej opłacalną produkcję żywności. Po zasady rolnictwa regeneracyjnego sięgnęło ostatnio wielu hodowców bydła z Wielkiej Brytanii.
Naczelnym celem rolnictwa regeneracyjnego jest zwiększenie wiązania w glebie dwutlenku węgla i zatrzymywania wody. Przekłada się to na wydajniejsze i bardziej wytrzymałe na warunki pogodowe uprawy, a w dłuższej perspektywie pozwala walczyć ze zmianami klimatu i osiągnąć zrównoważoną produkcję żywności. Jakich zmian wymaga ta idea w praktyce?
Brytyjscy hodowcy bydła chcą zadbać o swoje grunty
Ideą rolnictwa regeneracyjnego zainteresowali się niedawno hodowcy bydła mlecznego z Wielkiej Brytanii. Rolnicy należący do brytyjskiej spółdzielni First Milk, liczącej ponad 2200 członków, zobowiązali się wprowadzić w swoich gospodarstwach zmiany. Poprawią obieg wody, składników odżywczych i dwutlenku węgla na dziesiątkach tysięcy hektarów ziemi należącej do hodowców. Do programu przystąpiło ponad 90% członków spółdzieli. Przeprowadzą oni niemal 131 000 interwencji w terenie liczącym ponad 78 tys. hektarów.
Każdy z hodowców opracował własny plan dla swojego gospodarstwa. Zmiany, które wprowadzą wspierają jedną z kluczowych zasad rolnictwa regeneracyjnego, a więc integrację produkcji roślinnej i zwierzęcej, minimalizację niszczenia gleby, ochronę powierzchni gleby, zwiększenie bioróżnorodności roślin na obszarze i utrzymywanie żywych korzeni roślin w glebie.
Kluczową częścią planów będzie wypas bydła na większą skalę, prowadzony w systemie rotacyjnym, pozwalający na regenerację pastwisk. Więcej na temat zalet wypasu zwierząt pisaliśmy niedawno tutaj: Wypas zwierząt to przyszłość rolnictwa. Aż 82% gruntów należących do rolników ze spółdzielni zostanie przeznaczonych pod wypas bydła na średnio 7 miesięcy w roku. 60% wszystkich pastwisk będzie wypasanych rotacyjnie w 2022 r., stosując na zmianę średnio 23 dni wypasu i 20 dni odpoczynku.
Tylko ok. 7% gruntów zostanie zaoranych w tym roku, podjęte zostaną również liczne interwencje w celu zminimalizowania naruszenia gleby. Hodowcy zobowiązali się ponadto do utrzymywania żywych korzeni roślin w glebie przez cały rok na powierzchni ponad 41 tys. hektarów. Liczne działania wesprą ponadto różnorodność roślin na obszarze 70 tys. hektarów.
Rolnictwo regeneracyjne sposobem na rosnące ceny nawozów i pasz
Rezultaty przedsięwzięcia zostaną sprawdzone m.in. poprzez analizę zawartości węgla w glebie. Zasady rolnictwa regeneracyjnego są drogą do lepszego wiązania dwutlenku węgla w materii organicznej zawartej w ziemi, co ma ogromne znaczenie dla planety. Celem spółdzielni First Milk jest osiągnięcie do 2025 roku sekwestracji glebowej (wiązania w glebie) dodatkowych 100 000 ton ekwiwalentu CO2 rocznie. Interwencje poprawią również znacznie obieg wody i składników odżywczych w glebie.
Niektórzy z rolników, którzy przystąpili do programu mają już wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu ekologicznej hodowli zwierząt. Z ich obserwacji wynika, że rotacyjny wypas bydła, wzbogacenie pastwisk w różne gatunki ziół i dbanie o jakość gleby z roku na rok poprawiają wzrost trawy i skład mineralny gleby, co przekłada się również na wyższą wydajność mleczną zwierząt.
Rolnictwo regeneracyjne pomoże hodowcom w dużym stopniu uniezależnić się od stosowania nawozów, co ma ogromne znaczenie w obliczu niebotycznie rosnących cen. Przez wypas i uprawę własnych roślin paszowych rolnicy mogą również zredukować koszty żywienia zwierząt. Wszystkie zasady rolnictwa regeneracyjnego nie są możliwe do wprowadzenia na każdym gospodarstwie. Nawet jednak wprowadzając częściowo niektóre z nich hodowcy mogą wiele zyskać. Rolnicy, którzy produkują więcej własnej paszy i wykorzystują obornik oraz m.in. rośliny strączkowe do poprawy żyzności gleby mogą znacznie zredukować koszty hodowli.
Utrzymywanie zdrowia gleby, odpowiedniego obiegu wody, składników mineralnych i dwutlenku węgla są ponadto buforem dla ekstremalnych zjawisk pogodowych, będących skutkiem zmian klimatu. Dlatego przewiduje się, że rolnictwo regeneracyjne będzie w najbliższych latach nabierać coraz większego znaczenia.
Na podstawie:
Dairy Global
Regeneration International