kps

kojs

CenyRolnicze
28 marca 2024, Czwartek.
Kursy walut wg NBP: USD USD - 4.0081 EUR EUR - 4.3191 GBP GBP - 5.0474 DKK DKK - 0.5792
Archiwum


28.03.2024 MATIF: pszenica MAJ24: 203,50 (+1,37%), kukurydza CZE24: 193,25 (+ 1,44%), rzepak MAJ24: 438,00 (-0,79%)

27.03.2024 14:28 DRÓB, cena tuszki hurt: 7,80-8,60 zł/kg, średnia: 8,17 zł/kg (na podstawie informacji z 12 ubojni)

27.03.2024 SPRZEDAM 12 T PSZENŻYTA, trans. firmowy, wielkopolskie, kolski, 62-640, tel.: 690 050 400

26.03.2024 SPRZEDAM 26 T PSZENICY PASZ., trans. firmowy, podkarpackie, krośnieński, 38-460, tel.: 519 550 918

26.03.2024 SPRZEDAM 48 JAŁÓWEK, mieszaniec, 500 kg, mazowieckie, wyszkowski, 07-203, tel.: 500 062 366

26.03.2024 SPRZEDAM 15 TUCZNIKÓW, 120 kg, 100%, warmińsko-mazurskie, działdowski, 13-230, tel.: 796 437 003

25.03.2024 SPRZEDAM 20 JAŁÓWEK, mięsny, 700 kg, kujawsko-pomorskie, włocławski, 87-865, tel.: 722 018 877

24.03.2024 SPRZEDAM 100 T PSZENICY KONS., trans. firmowy, lubelskie, świdnicki, 21-065, tel.: 791 816 003

Dodaj komunikat

agrifirm

kowalczyk

Jakie oświetlenie jest najlepsze dla krów mlecznych?

Martyna Frątczak

Liczne badania pokazały, że na wydajność mleczną i płodność krów wpływają zarówno ilość, jak i jakość światła docierającego do zwierząt. Warto zadbać o odpowiednie warunki oświetlenia obory dla korzyści zwierząt - oraz własnej.

Światło wpływa na wiele procesów w organizmie krowy

Odpowiednio manipulując parametrami światła można wpłynąć pozytywnie na wydajność mleczną i rozrodczą krów. Wynika to z ciekawego mechanizmu – bodźce świetlne odbierane przez mózg zwierząt działają hamująco na pewien enzym, potrzebny do produkcji melatoniny, inaczej hormonu snu. Podobne zjawisko występuje również u ludzi.

Nadmiar światła w ciągu doby również i u nas sprawia, że melatoniny powstaje zbyt mało, a w efekcie pojawiają się problemy ze snem i funkcjonowaniem wielu układów ciała. U krów mlecznych stężenie melatoniny w organizmie powiązano z produkcją mleka – ponieważ hormon snu wpływa u nich na wytwarzanie innych hormonów w nią zaangażowanych.

Jednym z ważnych hormonów, na którego wydzielanie wpływa melatonina, jest insulinopodobny czynnik wzrostu-1 (IGF-1). W badaniach stwierdzono, że okresy dłuższego dnia (naturalnego lub sztucznego oświetlenia) są związane ze wzrostem stężenia IGF-1 u krów, co prowadzi do zwiększenia u nich produkcji mleka – nawet o 6-10%.

Melatonina ma u krów ponadto, jak u wielu innych gatunków zwierząt, wpływ na płodność. Receptory dla tego hormonu znaleziono w narządach rodnych bydła. Stwierdzono, że wpływa u niego na funkcjonowanie jajników, przebieg ciąży i przeżywalność zarodków.

Jak za pomocą światła stymulować produkcję mleka?

Badania i obserwacje hodowców pokazały, że nieco inne warunki oświetlenia są optymalne dla krów w laktacji oraz w zasuszeniu. Odpowiednio manipulując światłem, można stymulować zwierzęta będące w laktacji do większej produkcji mleka, a krowom w zasuszeniu zapewnić komfort i regenerację organizmu, niezbędną do wysokiej wydajności w kolejnych laktacjach.

Dla krów w laktacji najbardziej zalecany jest schemat oświetlenia nazywany długim dniem (a inaczej również fotoperiodem długiego dnia). Krowy mleczne są w nim wystawione przez 16 do 18 godzin na dobę na światło o jasności ok. 160-200 lux; po którym następuje 6–8 godzin ciemności. W eksperymentach stwierdzono, że taki schemat oświetlenia zwiększał wydajność mleczną krów o 8-10%.

W niektórych przypadkach wydajność wzrastała nawet o 16%. Na tak wysoki wynik trzeba jednak nieco poczekać. Krowy reagują na wydłużony okres oświetlenia po około 2-4 tygodniach. Produkcja mleka wzrasta w tym czasie stopniowo, ale zauważalnie dla hodowcy.

W bilans korzyści i kosztów należy wliczyć fakt, że krowy w czasie wydłużonych dni spożywają znacznie więcej paszy, niż krowy w warunkach naturalnego cyklu świetlnego. Większe spożycie paszy, co nie dziwi, wynika z większej produkcjii mleka i wyższego zapotrzebowania na energię.

Stwierdzono, że dłuższe okresy oświetlenia mogą nieznacznie wpłynąć na skład mleka. Nie zmieniają zawartości białka w mleku, mają jednak słaby wpływ na spadek zawartości tłuszczu. Duży wzrost wydajności mleka powinien jednak z nawiązką zrekompensować ten efekt.

Należy zaznaczyć, że 24-godzinne, ciągłe oświetlenie w oborze nie przynosi żadnych korzyści, a może być wręcz szkodliwe dla zwierząt. Bez okresu ciemności każdej doby krowy nie są w stanie określić długości dnia, co sprawia, że przestają reagować na dodatkowe oświetlenie. Zaleca się zapewnienie zwierzętom około 6-8 godzin nieprzerwanej ciemności. Należy również unikać nagłych zmian w schemacie oświetlenia, o czym pisaliśmy tutaj: Krowy są wrażliwe na zmiany rytmu dobowego.

Krótki dzień dla krów w zasuszeniu

Dla krów w zasuszeniu rekomenduje się stosowanie schematu oświetlenia nazywanego dniem krótkim (fotoperiodem krótkiego dnia), w którym zwierzęta są eksponowane na światło przez mniej niż 12 godzin w ciągu doby. Okres zmniejszenia długości oświetlenia pozwala im na odpoczynek i niejako „zresetowanie” zegara biologicznego.

Stwierdzono, że krowy, dla których bez przerwy stosowano „długi dzień”, przyzwyczajały się do niego i stopniowo przestawały tracić zdolność do zwiększania swojej produkcji mleka pod wpływem dłuższego oświetlenia. Przerwa w stosowaniu „długiego dnia” zapewnia prawidłową reakcję zwierząt w kolejnej laktacji. Zauważono ponadto, że stosowanie „dnia krótkiego” u krów w zasuszeniu ma pozytywny wpływ na zdrowie wymion, wspierając ich regenerację i odporność na infekcje.

Za stymulujące działanie „dnia długiego”, przeplatanego „dniem krótkim” u krów mlecznych odpowiadać może w dużym stopniu hormon ściśle związany z produkcją mleka – prolaktyna. W badaniach zaobserwowano, że przy warunkach naturalnego oświetlenia krowy będące w zasuszeniu zimą miały bardzo niskie stężenie prolaktyny, a krowy będące w zasuszeniu latem – bardzo wysokie. Z perspektywy wydajności mlecznej najbardziej korzystne jest, aby poziom prolaktyny był niski w zasuszeniu i wzrastał wraz z wejściem w okres laktacji.

Nie wszystkie krowy reagują jednak w taki sam sposób na skrócony i wydłużony czas oświetlenia. W zależności od sezonu, w którym krowa się wycieliła, może być mniej lub bardziej podatna na manipulacje światłem, co przekładać się będzie na wydajność mleczną. Stwierdzono, że na półkuli północnej krowy ocielone późną zimą produkują więcej mleka niż krowy ocielone latem. Wynika to z nakładania się naturalnego wpływu pór roku na zegar biologiczny zwierząt.

Zapewnienie innej długości dnia świetlnego dla krów w laktacji i w zasuszeniu może wiązać się z technicznymi trudnościami – inne potrzeby świetlne zwierząt oznaczają, że nie mogą być utrzymywane w tym samym pomieszczeniu. W przypadku „dnia długiego” krowy mogą przebywać w częściowo naturalnie, dobrze oświetlonej oborze z dodatkowym doświetleniem. Krowy zasuszone wymagają jednak osobnej obory, która może być odpowiednio zaciemniona.

 

bydlo w oborze

Krowy inaczej postrzegają światło

Podczas opracowywania optymalnego oświetlenia w oborze warto wziąć pod uwagę, że bydło ma nieco inny od ludzi zmysł wzroku i sposób odbierania bodźców. Przykładowo, dość popularnym i błędnym przekonaniem jest to, że krowy wymagają pewnego poziomu oświetlenia w nocy, aby odnaleźć paszę i wodę. W rzeczywistości krowy świetnie sobie radzą po ciemku i w nocy mogą swobodnie poruszać się po oborze.

Oświetlenie nocne może być jednak konieczne dla zarządzania stadem – rekomenduje się wtedy zastosowanie przyćmionego czerwonego światła o niskiej intensywności (żarówki 7,5W zamontowane w odległości 6-9 m i 3 m nad podłogą). Światło czerwone nie wpływa na postrzeganie ciemności przez krowy i nie zakłóca ich zegara biologicznego.

Warto również wiedzieć, że krowy mają nieco inne od ludzi postrzeganie głębi. Oznacza to np., że cienie padające na podłogę wyglądają dla nich jak dziury, które należy pomijać (ma to duże znaczenie w przypadku oświetlenia korytarzy dla zwierząt). Z tego powodu zaleca się stosowanie jednakowego poziomu światła w całej oborze i unikanie zostawiania ciemnych zakamarków.

 

Źródła:

Dahl, G.E., B.A. Buchanan, and H.A. Tucker. Photoperiodic Effects on Dairy Cattle: A Review. Journal of Dairy Science 83 (2000): 885-93.

Miller, A.R.E., R.A. Erdman, L.W. Douglass, and G.E. Dahl. Effects of Photoperiodic Manipulation During the Dry Period of Dairy Cows. Journal of Dairy Science 83 (2000): 962-7.

Martyna Frątczak
Autor: Martyna Frątczak
Lekarz weterynarii Martyna Frątczak, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Zainteresowana szeregiem zagadnień związanych z medycyną zwierząt, ekologią i epidemiologią, którymi zajmuje się na co dzień również we własnej pracy naukowej.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Najnowsze artykuły autora:

Loading comments...
Wiadomość z kategorii:

Obserwuj nas w Google News 

i czytaj materiały szybciej niż inni

Google Icons 16 512

Dołącz teraz

POLECAMY


Copyright © CenyRolnicze 2021. All rights reserved | Polityka prywatności i plików cookies | Regulamin serwisu