USD -
4.0687
EUR -
4.3197
GBP -
5.0609
DKK -
0.5790
Glifosat to składnik wielu popularnych herbicydów. Jego resztki z pól uprawnych bardzo często trafiają do paszy dla zwierząt. Bydło może przyjmować wraz z paszą nawet 6,7 mg dziennie tej substancji. Czy wpływa ona na pracę żwacza i ogólne zdrowie krowy? Odpowiedzi przynoszą nowe badania.
Kontrowersyjna substancja
Glifosat jest jedną z najczęstszych substancji czynnych stosowanych w herbicydach na całym świecie. Wprowadziła go na rynek firma Monsanto w 1974 roku, jako sładnik słynnego już środka Roundup, przeznaczonego do ochrony genetycznie modyfikowanych upraw.
Herbicydy oparte na glifosacie popularne są również w Polsce, na naszym rynku dostępnych jest co najmniej kilkanaście środków zawierających ten składnik.
Od wielu lat środki oparte na glifosacie budzą kontrowersje i oskarżane są o wiele negatywnych dla zdrowia ludzi, zwierząt i kondycji środowiska skutków. Firma Bayer, która przejęła środek Roundup od Monsanto, została z tego powodu zalana pozwami, głównie oskarżającymi herbicyd o działanie rakotwórcze dla ludzi. Więcej na ten temat można znaleźć tutaj: BAYER pozwany na miliardy dolarów.
Ostatnio niepokój budzi kwestia wpływu glifosatu na zdrowie zwierząt gospodarskich. Pozostałości herbicydu niemal zawsze obecne są w jakiejś ilości na roślinach, które trafiają jako komponent paszowy na fermy.
Glifosat jest powszechny w paszy dla zwierząt
Na działanie takich substancji w teorii narażone mogą być zwłaszcza przeżuwacze, przede wszystkim krowy mleczne. Ich zdrowie i wydajność w głównej mierze zależą od tego, co trafia do ich żwacza i jak wpływa na jego delikatny mikrobiom.
Jak glifosat wpływa na pracę żwacza sprawdził niedawno w eksperymencie zespół naukowców z Niemiec. Pomimo coraz surowszych przepisów wprowadzanych przez Unię Europejską, stosowanie herbicydów na bazie glifosatu w Niemczech jest nadal powszechne.
Pozostałości środka z lokalnych upraw są raczej niewielkie, ale jak podają autorzy badań, bydło w Niemczech narażone jest w dużym stopniu na glifosat przez śrutę sojową pochodzącą z upraw GMO.
Zanieczyszczenie glifosatem paszy jest powszechne. Szacuje się, że krowy mleczne, które otrzymują paszę z upraw na których stosuje się opryski z glifosatu, spożywają dziennie od 0,08 do 6,7 mg tej substancji. Większość glifosatu wydalana jest przez zwierzęta z kałem i moczem, znikome ilości trafiają jednak do mleka.
Już jakiś czas temu wykazano, że krowy nie reagują na glifosat zmianą wydajności mlecznej czy zauważalnymi problemami zdrowotnymi. Czy jednak herbicyd jest obojętny dla żwacza?
Delikatny mikrobiom żwacza
Mikrobiom żwacza, a więc kompozycja drobnoustrojów, które żyją w jego środowisku, jest ściśle powiązany ze składem przyjmowanej przez zwierzę paszy. To od niego zależy wiele parametrów zdrowotnych krów i ich wydajność mleczna.
Mikrobiom żwacza jest na tyle skomplikowany, że dopiero niedawno zaczęliśmy go lepiej poznawać: Odkrycie, które zwiększy wydajność krów. Naukowcy poznali mikrobiom żwacza.
Dotychczas pojawiło się kilka badań, które sugerowały, że glifosat może zaburzać skład mikrobiomu żwacza, a tym samym pracę żołądka. Glifosat miał być szczególnie szkodliwy w przypadku paszy o dużej zawartości komponentów treściwych i małej ilości włókna i wpływać na zwiększanie w żwaczu liczebności patogennej bakterii Clostrodium botulinum.
Wyniki badań w tej kwestii były jednak sprzeczne ze sobą i nie do końca wiarygodne – przeprowadzano je w warunkach laboratoryjnych, a nie na żwaczach żywych zwierząt.
Eksperyment w warunkach fermowych
Najnowsze badania naukowców z Niemiec przeprowadzono w warunkach fermowych, dzięki czemu lepiej oddają rzeczywisty wpływ znieczyszczeń glifosatu w paszy na funkcjonowanie zwierząt.
Badacze podzielili 64 krowy rasy holsztyńsko-fryzyjskiej na 4 grupy eksperymentalne, w których otrzymywały paszę o dużej lub niskiej zawartości koncentratu paszowego i włókna i o dużym (więcej niż 73 mg/krowa) lub niskim (mniej niż 1 mg/krowa) zanieczyszczeniu glifosatem. Eksperyment trwał przez 16 tygodni.
W tym czasie regularnie badano stan zdrowia krów, sprawdzano ich wydajność, funkcjonowanie wątroby, skład komórkowy krwi, a także skład mikrobiologiczny i chemiczny żwacza.
Dodatkowo na początku i na końcu eksperymentu przeprowadzono badanie przesiewowe pod kątem obecności genów neurotoksyny bakterii C. botulinum, aby stwierdzić, czy glifosat wpływa na większą obecność tych patogenów w płynie żwaczowym.
Czy glifosat zaszkodził zwierzętom?
Wyniki badania mogą zaskoczyć przeciwników stosowania herbicydów. Nie stwierdzono, żeby zanieczyszczenie glifosatem wpłynęło w niekorzystny sposób na skład mikrobiomu żwacza, jego różnorodność gatunkową, czy na produkowane w nim substancje.
Potwierdzono jednak po raz kolejny, że taki wpływ miał skład paszy – ilość zawartego w niej koncentratu i włókna. Przykładowo w grupie krów, która otrzymywała paszę o dużej zawartości koncentratu i niskiej włókna wykryto w płynie żwaczowym wyższe zawartości lipopolischarydów (LPS) wytwarzane przez bakterie gram ujemne, które mogą wskazywać na zakwaszenie żwacza.
Obecność w paszy glifosatu, niezależnie od zawartości koncentratu i włókna, nie miała jednak wpływu na wzrost bakterii gram ujemnych czy obecność LPS w płynie żwaczowym. Podobnie zawartość w płynie żwaczowym krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych zależała od składu zadawanej paszy, ale nie od obecności glifosatu.
Skład paszy wpływał również na skład gatunkowy mikrobiomu żwacza – glifosat go jednak nie modyfikował. Nie stwierdzono także, aby sprzyjał rozwojowi patogennej bakterii C. botulinum.
Na podstawie:
Billenkamp, F., Schnabel, K., Hüther, L., Frahm, J., von Soosten, D., Meyer, U., ... & Dänicke, S. (2021). No hints at glyphosate-induced ruminal dysbiosis in cows. npj Biofilms and Microbiomes, 7(1), 1-13.
