Na świecie w roku 2017 wyprodukowano 652,5 mln ton mleka krowiego (Tabela 1), jest to wzrost o 1,4% w porównaniu z rokiem poprzednim. Polska jest 6 producentem mleka krowiego w Unii Europejskiej, a produkcja w roku 2017 wyniosła 13,6 mln ton. Mleko krowie jest najczęściej spożywanym mlekiem na świecie. Niestety ze względu na cukier (laktozę), zawarty w tym mleku zwierzęcym, osoby nietolerujące tego składnika sięgają coraz częściej po mleka roślinne. Spośród mlek roślinnych wyróżniamy m.in. sojowe, migdałowe, ryżowe, owsiane, kokosowe, orzechowe, konopne. Mleka te są szeroko dostępne, a wybór producentów jest dość duży.
Skład mleka zwierzęcego i roślinnego
Wapń jest jednym z najważniejszych składników budujących kości i zęby. Jego wykorzystanie z pokarmu waha się od 10 do 75 %. Wchłanianiu wapnia sprzyja cukier mleczny laktoza, lecz jedynie jeżeli proces trawienia obu składników przebiega równocześnie (znajdują się jednocześnie w tej samej części jelita). Stwierdzono, że osoby nietolerujące laktozy mają obniżoną efektywność przyswajania wapnia. Kolejnym ważnym aspektem jest zawartość witaminy D, która pozwala na efektywniejsze wchłaniane się tego pierwiastka, dlatego też ważne jest sprawdzenie poziomu witaminy D w organizmie i suplementowanie jej w okresach niedoboru (okresy zimowe- mniejsze nasłonecznienie). Dowiedziono również, iż osoby spożywające zbyt mało wapnia przyswajają go w efektywniejszy sposób. Według badań w krajach rozwiniętych 75 % wapnia w diecie pochodzi z mleka i jego przetworów. Należy pamiętać, aby w diecie nie stosować produktów przetworzonych, bogatych w fosfor (fosforany i polifosforany), który w nadmiernej ilości hamuje działanie witaminy D i co za tym idzie wchłanianie wapnia. Niestety większa część dostępnych mlek roślinnych zawiera w sobie fosforan wapnia dodawany jako konserwant żywności, dlatego też należy uważnie czytać składy i wybierać najodpowiedniejsze produkty. Spośród mlek roślinnych najbardziej zbliżonym do mleka zwierzęcego w zawartości białka jest mleko sojowe (Tabela 2). Zawartość wapnia w mlekach roślinnych waha się w zależności od ilość dodanego produktu.
„Pij mleko będziesz wielki”?
Kampania społeczna trwająca od 2002 do 2011 roku w Polsce była akcją międzynarodową, miała na celu rozpropagowanie mleka jako idealnego źródła wapnia do rozwoju układu kostnego. Dorosły człowiek powinien spożywać ok. 1000-1200 mg wapnia dziennie. Niestety statystyczny polak spożywa ok. 50 % z tego zapotrzebowania. Mleko i jego przetwory zawierają dużo wapnia i polecane są w diecie. Niestety według najnowszych badań alergeny znajdujące się w mleku mogą powodować zaburzenia w pracy jelit, a co za tym idzie zmniejszenie przyswajalności wapnia. Wapń zawarty w mleku przyswaja się jedynie w 30 %. Spożywanie przetworzonych produktów mlecznych powoduje spożywanie dodatkowych substancji (napoje mleczne, sery topione itp.) niekorzystnych dla zdrowia. Ważnym aspektem w odpowiednim zbilansowaniu poszczególnych składników jest różnorodna dieta.
Mleka roślinne, jako zamiennik mleka zwierzęcego
Mleko krowie bywa zastępowane różnymi rodzajami mleka roślinnego. Należy pamiętać o dokładnym czytaniu składów i wybieraniu mleka jak najlepszego. Dobrym sposobem w uzyskaniu nie przetworzonego mleka roślinnego jest jego samodzielne przyrządzenie w domu. Mleka roślinne są bogatym źródłem witaminy B, B6, żelaza oraz kwasu foliowego (mleko sojowe), beta glukanów, witaminy B, D i E (mleko owsiane), błonnika i kwasu foliowego (mleko kokosowe). Pomimo zawartości witamin mleko owsiane nie będzie nadawało się dla osób nietolerujących glutenu. Zaś mleko ryżowe jest wysoko kaloryczne i słodkie w smaku. Mleko sojowe jest najbardziej zbliżone w zawartości białka do mlek zwierzęcych i dlatego też jest najczęściej stosowane. Należy pamiętać, iż mleka roślinne również zawierają alergeny, a stosowanie mlek roślinnych u dzieci powinno być skonsultowane z pediatrą.
Mleko zwierzęce, a nietolerancja laktozy i skaza białkowa
Obecnie w sklepach możemy spotkać mleko i jego przetwory pozbawione laktozy. Jest to alternatywa dla osób nietolerujących laktozę i osób ze skazą białkową, lecz lubiących mleko zwierzęce. Na nietolerancję laktozy w Polsce cierpi ok. 20-40% osób. Nietolerancję tą powoduje brak enzymu laktazy, który rozkłada cukier mleczny. Brak enzymu ma w dużej mierze podłoże genetyczne. Osoby nie mające problemu z laktozą, nie powinny stosować mleka pozbawionego tego cukru, ponieważ doprowadzą do wtórnej nietolerancji. Skaza białkowa, czyli alergia na białka zwierzęce obejmuje alergię na mleko zwierzęce i jego przetwory, jaja, niektóre mięsa (wieprzowina, cielęcina, wołowina). Alergia ta dotyczy najczęściej dzieci, objawia się poprzez Atopowe Zapalenia Skóry. Jeżeli konieczne będzie wykluczenie tych składników należy pamiętać o zastąpieniu ich poprzez inne produkty. Najczęściej alergia ta zanika około 3 roku życia, lecz w rzadkich przypadkach pozostaje do końca życia.
Podsumowanie
Mleko zwierzęce jest bogatym źródłem białka i wapnia, lecz może być zastąpione mlekiem roślinnym. Najbliższe zawartości mleka krowiego jest mleko sojowe. Osoby wykluczające nabiał powinny zadbać o zróżnicowaną dietę pełną warzyw kapustnych zawierających wapń. Mleko zwierzęce jest bogatym źródłem wielu cennych składników pokarmowych, i jeżeli nie ma potrzeby nie należy go całkowicie wykluczać z diety.
Tabela 1. Produkcja mleka w roku 2017 (FAO,2019). |
|||
Mleko |
Świat |
Europa |
Polska |
Krowie |
652,5 mln ton |
199,4 mln ton |
13,6 mln ton |
Kozie |
18,6 mln ton |
2,8 mln ton |
7,3 tys. Ton |
owcze |
104 mln ton |
2,8 mln ton |
552 ton |
Tabela 2. Skład mlek zwierzęcych i roślinnych. |
||||
Mleko |
Tłuszcz |
białko |
laktoza |
wapń |
Krowie |
3,5 g |
3,3 g |
4,6 g |
118 mg |
Kozie |
4,1 g |
3,2 g |
4,4 g |
130 mg |
Owcze |
7,0 g |
6,0 g |
5,1 g |
193 mg |
Sojowe |
1,6 g |
2,5 g |
- |
25-120 mg* |
Migdałowe |
2,7 g |
1,0 g |
- |
120 mg* |
Kokosowe |
21,0 g |
2,3 g |
- |
120 mg* |
Owsiane |
1,3 g |
0,7 g |
- |
120 mg* |
Ryżowe |
1,2 g |
0,2 g |
- |
118 mg* |
*wapń dodany do produktu |
Może zainteresuje Cię również:
Komórki somatyczne w mleku: co oznaczają?
Liczba komórek somatycznych w mleku ma ścisły związek ze zdr
Aldi chce obniżyć cenę skupu masła. Rolnicy z 200
Niemieccy rolnicy walczą ze spadkiem cen masła i od niedziel
Ceny mleka w trendzie wzrostowym
Według Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka
Mlekovita rozwija polską markę na światową skalę
Już od ponad 90 lat Mlekovita, firma ze 100-procentowym pols
Wegetarianie: Za każdym produktem odzwierzęcym kry
- Nie ma feminizmu bez weganizmu! Za każdym produktem odzwie
Wegańskie mleko nie jest przyjazne planecie. Należ
W Wielkiej Brytanii na każdy kilogram śruty sojowej spożytej
Rak toczy polską spółdzielczość mleczarską? Co się
- Do mojego biura poselskiego zgłosili się członkowie Rady N
Spadają ceny skupu mleka. Najlepiej płacą na Podla
Według Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka w cze
Jeszcze raz o imporcie mleka. Patriotyzm gospodarc
Patriotyzm gospodarczy niektórych przedsiębiorstw mleczarski
Mlekovita: W niewielkim zakresie organizujemy sur
Pomimo trudnej sytuacji związanej z pandemią koronawirusa, G
OSM Piątnica odpowiada na zarzuty ministra rolnict
- OSM Piątnica, to polska spółdzielnia mleczarska, należąca
Zamiast kupować mleko od polskich rolników, sprowa
Ministerstwo rolnictwo „napiętnowało” 15 firm i zarzuca im,
Amerykańscy rolnicy wylewają w pola tysiące litrów
Kryzys wywołany pandemią koronawirusa wywołuje ogromne kompl
Mleczarnie ograniczają odbiór mleka i obcinają cen
Mleczarnia w Turku postanowiła ograniczyć skup o 10%, tak ab
Perfidne oszustwo. Przekonują, że mają mleko, któr
- Z przykrością informujemy, że w okresie pandemii pojawiają
Dramat śląskich hodowców bydła. Spółdzielnia w Bie
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Bieruniu ze Śląska poinfo
W całej gminie tylko jeden rolnik został zwolniony
Czeska gmina Kynice w regionie Havlíčkův Brod została zamknę
Mleczarze apelują do ministra rolnictwa o wstrzyma
Agnieszka Maliszewska, dyrektor Polskiej Izby Mleka, zaapelo
Na globalnym rynku mleka utrzymuje się trend spadk
Sytuacja na rynku mleka w większości krajów Unii Europejskie
Rolnicy z Niemiec blokują magazyny Aldi. Nie chcą
W nocy 8 marca wiele centrów dystrybucyjnych sieci handlowej
Czy koronawirus wpłynie na polskie mleczarstwo?
Jak informuje Polska Izba Mleczarska, eksporterzy produktów
Krowie mleko może zastąpić antybiotyki
Naukowcom udało się oddzielić i przetworzyć specjalne przeci
Spółdzielnia Mleczarska w Kraśniku zalega rolnikom
Kolejna spółdzielnia mleczarska na wschodzie Polski ma spore
Każdy kto ma krowy jest bandytą, mordercą i gwałci
- Tych organizacji powstaje jak na pęczki i w tej chwili naj
Minister Ardanowski: Polską spółdzielczość, równie
– Nasze mleczarstwo musi eksportować, bo rynek wewnętrzny ni
W listopadzie wzrosły ceny skupu mleka
Według Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka&nbs
Niektórym mieszkańcom wsi przeszkadzają nawet krow
Spór o to, czy krowie dzwonki są uciążliwe dla mieszkańców w
Coraz mniej gospodarstw mlecznych w Niemczech. W c
W ciągu dwóch lat 9 procent producentów mleka zrezygnowało z
Katastrofa ekologiczna na Litwie. Zdecydowano o za
Zaledwie kilkadziesiąt kilometrów od polskiej granicy w lite
Rosja buduje mleczarską potęgę. Z Niemiec i Szwecj
Rosja kupiła w tym roku 45 tys. jałówek o wartości około 110
Prokuratura przygląda się kolejnej mleczarni. Tym
Prokuratura Okręgowa w Poznaniu wszczęła postępowanie ws. rz
Polska produkcja mleka za duża w stosunku do potrz
Polak wypija i zjada średnio w postaci przetworów
Polskie zakłady mleczarskie coraz bardziej zrównow
Przemysł mleczarski uznawany jest za mało przyjazny środowis
SM Gostyń: Nieprawdą jest, że mleko trafiające do
W związku z doniesieniami o procederze rozrzedzania mleka wo
W tym roku producentom mleka pozostaje walka o prz
Producenci mleka coraz mocniej odczuwają skutki tegorocznej
Fizyczne rozmiary produkcji zwierzęcej w 2018 roku
W 2018 r. uzyskano następujący poziom produkcji podstawowych
Ceny mleka spadają
Średnia cena skupu mleka w czerwcu wyliczona przez GUS wynio
Ogromna arabska ferma na 25 tys. krów wyprodukuje
Na Półwyspie Arabskim powstaje gigantyczna ferma z 25 000 kr
Stres cieplny krów można zmniejszyć odpowiednią pa
W miarę postępowania globalnego ocieplenia coraz powszechnie
Niemcy: Krowy zadojone na śmierć
Każdego roku ponad 1,5 mln krów mlecznych w Niemczech poddaw
Będziemy zmuszeni importować krowy z Niemiec, Hola
Prowadzenie ksiąg hodowlanych i ocena wartości użytkowej byd
Kolejny spadek cen mleka. Powiązania rynkowe zosta
Według danych GUS opublikowanych w dniu 22 maja 2019 r. śred
Pij mleko, będziesz… chory?
Produkty mleczne niemal od zawsze uważane były za zdrowe, po
Świeże mleko przez 60 dni?
W Australii opracowano proces konserwowania świeżego mleka p
Mleko w kosmetykach
W XIX wieku rozpoczął się trend dodawania sztucznych substan
W lutym spadła średnia cena skupu mleka
Według Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka&nbs
Hodowcy bydła nagrodzeni na I Podlaskiej Gali Mlec
Ponad 40 najlepszych rolników – hodowców bydła i producentów
Sklepy będą musiały mieć przynajmniej 50 proc. pol
27 lutego br. w siedzibie KZSM Zw. Rew. w Warszawie, odbyło
Wirus kleszczowego zapalenia mózgu w mleku z Norwe
Naukowcy znaleźli wirusa kleszczowego zapalenia mózgu w suro
Stabilne ceny skupu mleka
Według Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka w sty
Będą dopłaty do bydła po 2020 roku
Płatności związane z produkcja zwierzęcą będą również uwzglę
Kalkulacje opłacalności dla produkcji rolniczej na
- Mimo, że w niektórych regionach Polski plony były zbliżone
Najwyższe ceny skupu mleka w woj. podlaskim, najni
Według Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka&nbs
Wypas krów na pastwiskach z dopłatami?
Świętokrzyska Izba Rolnicza złożyła wniosek do Ministra Roln
Mamy najniższe koszty produkcji mleka w Unii Europ
W grudniu ub.r. Komisja Europejska opublikowała raport dotyc
Średnia cena skupu mleka niższa o ponad 7 proc. w
Według Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka&nbs
Ustawa azotanowa to strzał w kolano polskiego roln
Nasz ekspert od rynku zbóż, który co tydzień komentuje wydar
W październiku wzrosła średnia cena skupu mleka
Według Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka w paź
Prognozy produkcji mleka w 2019: główni gracze nie
Wzrost produkcji mleka u największych światowych graczy może
Nadal występuje rozbieżność między cenami tłuszczu
5 października 2018 r. Rada UE przyjęła rozporządzenie ustal
Najwyższe ceny skupu mleka są w woj. podlaskim
Według Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka
Wartość eksportu produktów mleczarskich minimalnie
Według wstępnych danych Ministerstwa Finansów (za MRiRW) w p
Większe pogłowie krów mlecznych w Polsce
Z danych GUS wynika, że liczebność krajowego stada krów mlec
Zobacz ile płacono za mleko w poszczególnych wojew
Według Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka&nbs
Rośnie ukraiński eksport produktów mlecznych
W okresie styczeń-sierpień 2018 roku Ukraina wyeksportowała
Spadła wartość eksportu produktów mleczarskich z U
Według danych Eurostat, w I połowie 2018 r. z Unii Europejsk
Wzrost produkcji zwierzęcej, krowy bardziej wydajn
W 2017 r. uzyskano następujący poziom produkcji podstawowych
Ceny skupu mleka niższe od ubiegłorocznych
Według Głównego Urzędu Statystycznego cena skupu mleka w lip
Kampania uderzająca w polski sektor mleczarski
W lipcu 2018 roku Fundacja Międzynarodowy Ruch na Rzecz Zwie
Utrzymuje się niska cena skupu mleka we Francji
Ostatnie protesty francuskich producentów mleka wykazały jak
Ceny mleka w USA pójdą mocno w dół
Producenci mleka w USA prawdopodobnie ustanowią nowy rekord
Silny wzrost eksportu produktów mleczarskich ze St
Stany Zjednoczone są trzecim największym eksporterem produkt
W Niemczech i Dani susza daje się we znaki
Na północy Niemiec i w Danii susza sprawiła, iż w gospodarst
Szwajcarscy producenci mleka ‘pod kreską’
Szwajcaria to kraj znany nam z produkcji doskonałych zegarkó
Coraz niższy wzrost produkcji unijnego mleka. Możl
Po dość szybkich wzrostach w drugiej połowie ubiegłego roku
Do 2030 r. produkcja mleka na świecie wzrośnie o j
Produkcja i spożycie mleka krowiego wzrośnie na całym świeci
Radioaktywne mleko z Ukrainy
Ponad 30 lat po klęsce w Czarnobylu, mleko w niektórych częś
Mleko to dla Polaków istotny element zdrowej diety
Z okazji Światowego Dnia Mleka, firmy O-I i Robico przeprowa
Światowy Dzień Mleka: Copa i Cogeca zwracają uwagę
Podczas obchodów Światowego Dnia Mleka Copa i Cogeca świętow
Za nami II Narodowy Dzień Mlecznej Fermy
Alworol Wolica Nowa w Aleksandrowie, to jedno z największych
Zmiana ustawy o organizacji rynku mleka i przetwor
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o or
Owoce, warzywa i mleko w szkole - kolejne środki n
Na realizację programu dla szkół w roku szkolnym 2018/2019 P
Ceny artykułów mleczarskich na rynkach zagraniczny
Masło W dniu 2 marca 2018 roku w
Działania na rzecz rynku mleka
Działanie 1. Zakup odtłuszczonego mleka w proszku w drodze p
W 2018 r. dostawy mleka w UE wzrosną o 1,4%
W pierwszym tygodniu kwietnia 2018 r. eksperci Komisji Europ
PIM: Polskie firmy na Targach SIAL CHINA 2018
16 maja br. rusza kolejna edycja targów żywności SIAL w Szan
Eksport produktów mleczarskich z Polski do krajów
W 2017 r. wartość eksportu produktów mleczarskich z Polski n
5 faktów na temat mleka A2
Mleko u niektórych osób powoduje nietolerancję. Odpowiedzmy
Tydzień temu przestawialiśmy zegary - zmiana czasu
Na początku lutego, Europę obiegła informacja o tym, że Parl
PFHBiPM: Rekordowa liczba bydła pod oceną
Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka podała,
Rynek serów świeżych w Polsce
Polska, wg danych Eurostat, w 2016 r. była czwartym najwięks
Rok rekordów i sukcesów MLEKOVITY
W dniu 21 marca 2018 roku odbyło się Walne Zgromadzenie Prze
Uprawiasz sport? Pij mleko
Polska Izba Mleka promuje aktywność fizyczną. Skąd taki pomy
Kolejny spadek cen przetworów mlecznych na giełdzi
Wczoraj, 20 marca, odbyła się aukcja nowozelandzkiej giełdy
Lepiej zapobiegać niż leczyć - mastitis u bydła
Mastitis, czyli zapalenie wymion, określane jest często jako
Rumuński rynek mleka – polskie produkty mleczarski
W ostatnich dwóch latach Rumunia była jedną z najszybciej ro
KE: 30 mln dzieci w UE dostaje w szkole mleko lub
Ponad 12,2 mln dzieci wzięło udział w unijnym programie „Owo
Europejska Rada ds. Mleka krytykuje poczynania KE
Pod koniec lutego Komisja Europejska sprzedała ponad 4 300 t
Wielka Brytania: na początku marca utracono 19 mil
Wstępne szacunki sugerują, że około 19 milionów litrów mleka
Program Dzieciaki Mleczaki objęty honorowym patron
Program Dzieciaki Mleczaki jest działaniem edukacyjno – info