Pisaliśmy już jak ważny jest skład mleka krowiego, a mianowicie stosunek tłuszczu do białka, w kontekście chorób metabolicznych. Teraz pragniemy zwrócić uwagę rolników na skład mleka w kontekście zbilansowania energetyczno – białkowego dawek dla krów mlecznych.
Wskaźnikiem prawidłowo zbilansowanej dawki pokarmowej może być mocznik. Mówi nam o właściwej relacji między białkiem a energią w dawce pokarmowej. Prawidłowa zawartość mocznika w mleku to 150 – 250 mg/ l mleka.
Skąd pochodzi mocznik w mleku? Źródłem mocznika w mleku jest amoniak, który przekształcany jest w mocznik w wątrobie. Amoniak powstaje przez rozkład aminokwasów (białek).
Stwierdzono zatem prostą zależność, że zbyt małą ilość białka ogólnego w dawce (przy jednoczesnym nadmiarze energii) odwzorowuje niska zawartość mocznika w mleku. Istnieje również zależność odwrotna – zbyt wysoka zawartość mocznika w mleku mówi nam o zbyt dużej ilości białka ogólnego w dawce. Szczegóły dotyczące zbilansowania energetyczno – białkowego dawki pokarmowej dla krów na podstawie mocznika przedstawia tabela zamieszczona poniżej.
Tab. 1. Charakterystyka dawki pokarmowej dla krów mlecznych określona na podstawie zawartości mocznika w mleku
(Ziemiński i Juszczak, 1997)
|
udział białka w mleku [%] |
mocznik w mleku [mg/l] |
||
|
< 150 |
150 – 300 |
> 300 |
|
|
< 3,2 |
mało białka, mało energii |
brak energii |
dużo białka, brak energii |
|
3,2 – 3,6 |
mało białka, dużo energii |
białko i energia zbilansowane |
zbyt dużo białka, lekki nadmiar energii |
|
> 3,6 |
mało białka, zbyt dużo energii |
zbyt dużo energii |
zbyt dużo białka i energii |
Źródło: Jamroz D. (red.), 'Żywienie zwierząt i paszoznawstwo. Tom 2. Podstawy szczegółowego żywienia zwierząt.', 2015.
