Borówka w tym sezonie jest zdrowa, ale tania w skupie

Plantatorzy borówki amerykańskiej kończą zbiory, podobnie jak producenci innych owoców, co najmniej 20 dni wcześniej niż zazwyczaj. Jest to spowodowane korzystną pogodą i opadami deszczu na terenach gdzie są zlokalizowane największe plantacje jagód. Rynki już od 10 lipca pełne były borówki przywożonej zarówno przez producentów jak i firmy skupujące owoce. 

 

Rolnicy w tym sezonie dobrze poradzili sobie ze szkodnikami atakującymi krzewy chociaż niektórzy z nich narzekają, że część roślin nosiła ślady działania różnych owadów. Władysław Słodkowski z woj. łódzkiego podczas obchodu na plantacji dostrzegł uszkodzenia spowodowane przez szkodniki na krzewach. - To głównie larwy przeziernika wgryzały się w pędy i niszczyły listki młodych roślin. Z takich pędów nie ma dobrej jakości owoców. Po pierwsze są zdecydowanie mniejsze niż dojrzewające na zdrowych krzewach, a po drugie takie podniszczone przez, np. pryszczarka pędy są o wiele słabsze i często łamią się gdy jest na nich więcej gron jagód lub pod wpływem wiatru czy silniejszych opadów deszczu – mówi plantator.

 

Przeciwdziałanie szkodnikom daje efekty

Rolnik widząc zagrożenie musiał przeciwdziałać dalszym zniszczeniom, które mogły poczynić szkodniki. - Po to by zniszczyć larwy przeziernika musiałem użyć preparatu, którego głównym składnikiem jest silna substancja aktywna – diazynon. Zanim krzewy zaczęły kwitnąć spryskałem je dawką około 5 dkg na 10 m2 środka z 15% zawartością diazynonu - wyjaśnia Władysław Słodkowski. Na niektórych plantacjach pojawiały się również pędraki chrabąszcza majowego atakujące krzewy już we wczesnym stadium wegetacji. Efektem jest uszkodzona przez pędraki owada szyjka korzeniowa krzewu. - Już od początku rozwoju roślin, aż do okresu gdy pędy przestają rosnąć sprawdzam rośliny czy nie pojawiają się pędraki. Wypraktykowałem zwłaszcza podczas rójki chrabąszczy użycie środków, które działają kontaktowo i na żołądek szkodnika. Oprysk wykonuję nawet trzy razy w sezonie od końca fazy kwitnienia do początku okresu dojrzewania w dawce 0,5 l/ha - dodaje. Istotnym problemem dla plantatorów borówki jest brak konkretnych zarejestrowanych preparatów zwalczających docelowo szkodniki. Dlatego muszą stosować środki przeznaczone do zwalczania innych szkodników.

 

Dobra jakość, marna cena

Ze szkodnikami plantatorzy dają sobie dobrze radę, większy problem mają z ze spadającymi cenami oraz w konsekwencji z coraz mniejszą opłacalnością uprawy borówki. Borówka zbierana była bardzo wcześnie, więc już w trzeciej dekadzie czerwca szybko zaczął się spadek cen począwszy od 19-22 zł/kg, co jest dosyć niespotykane w ponad 20-letnim okresie uprawy tej jagody gdyż poprzednio cena zaczynała szybko spadać dopiero od połowy lipca. - Na początku lipca byłem na rynku w Broniszach i już wtedy widziałem sporą liczbę sprzedających borówki – twierdzi Sylwester Magdowski z woj. łódzkiego. Średnia cena wynosiła około 10-12 zł/kg, ale wielu dostawców oferowało owoce jeszcze taniej. W końcu lipca średnia cena borówki na rynkach hurtowych jeszcze spadła do poziomu nawet 7-8 zł/kg.

 

Obecnie (stan na 12 sierpnia 2018 r.) sprzedaje się już również późne odmiany takie jak „Liberty” oraz „ Aurora” w cenie nie przekraczającej 12-14 zł/kg. Skutkiem tego niskiego pułapu cen w kraju są również niezbyt wysokie ceny jagód przeznaczonych do sprzedaży zagranicę jakie proponują eksporterzy producentom. Cena borówki eksportowej późnych odmian nie przekracza 9 zł/kg w przypadku jagód sprzedawanych eksporterom w skrzynkach, w których mieści się 4 kg owoców oraz 11 zł/kg zapakowanych w plastikowych pojemnikach o pojemności 250 gr.

 

Wczesne zbiory, ogromna konkurencja

Jak twierdzi Sebastian Kurczyński, plantator borówki, rok 2018 jest bardzo nietypowy w porównaniu do poprzednich kilku sezonów. - Po pierwsze żniwa borówkowe zaczęły się znacznie wcześniej niż zazwyczaj i borówka jest kupowana przez klientów często razem ze śliwkami, malinami czy wczesnymi jabłkami – mówi plantator. - Po drugie wczesne zbiory borówki w naszym kraju odbywały się w tym samym czasie, co żniwa jagodowe w krajach Beneluksu, za Odrą czy w Wielkiej Brytanii. Obok tzw. „starej Europy”, spore wolumeny owoców sprzedają firmy z Europy wschodniej oraz południowej. Klienci w Europie zachodniej mogą przebierać w towarze nie zwracając nawet uwagi na polską borówkę, tak jak to było rok albo dwa lata temu. Taka sytuacja uderza mocno w mniejszych producentów uprawiających borówkę na plantacjach nie większych niż 2-4 ha upraw. Dla takich mniejszych producentów zarówno zrywanie i konfekcjonowanie sporych ilości owoców przy niskich cenach oznacza brak opłacalności oraz bardzo często dopłacanie do uprawy – dodaje Kurczyński..

 

Markety i rynki hurtowe nie gwarantują dobrej ceny

 Więksi producenci sprzedają swoje plony owoców przede wszystkim w licznych sieciach marketów. - Polscy producenci sprzedają swoje borówki do takich znanych marketów jak: Biedronka, Tesco, Auchan i Lidl ,jednak bardzo niska cena jaką oferują kupcy pracujący dla działów zakupów w dużych sieciach oraz silna konkurencja na rynku dostawców faktycznie nie pozwalają na znaczne zwiększenie wolumenu sprzedaży borówki – tłumaczy trudną sytuację producentów Adrian Małaniecki, plantator borówki z woj. mazowieckiego.

 

Wielu producentów bez pośredników sprzedaje swoje borówki na rynkach hurtowych. Do tej pory tak sprzedawał Stanisław Rozłubski z woj. łódzkiego. - Na powierzchni 3 ha uprawiam kilka odmian borówki: Bluecrop, Jersey, Patriot i Spartan – wylicza plantator. - Sprzedawałem borówkę na rynku Zjazdowa w Łodzi, ale trzeba płacić za miejsce do stania i za wjazd na teren rynku. Przy tak niskiej cenie jaką otrzymujemy za sprzedane owoce, nie opłaca się wjeżdżać na rynek - mówi Rozłbuski. Rolnik, tak jak wielu innych plantatorów, będzie szukał firmy skupującej owoce, która po jak najkorzystniejszej dla niego cenie zakupi jego towar i tak jak wielu innych plantatorów będzie starał się przetrwać do następnego sezonu.