USD -
4.0276
EUR -
4.3198
GBP -
5.0427
DKK -
0.5792
Koniec przymrozków do doskonały moment na odżywienie i wzmocnienie takich roślin jak zboża, buraki i kukurydza. Zimna wiosna nieco opóźniła rozwój roślin i dodatkowe wsparcie makro i mikroelementami poprawi ich rozwój. Na rynku stale przybywa także produktów biostymulacyjnych roślin. Czy ich działanie jest w stanie zastąpić tradycyjne dokarmianie dolistne?
Czym biostymulatory różnią się od mikroelementów?
Pod nazwami biopreparatów kryje się wiele różnych związków i organizmów. Część z nich opiera się na wyciągach lub ekstraktach z innych roślin, które mają działać wzmacniająco, regeneracyjne, lub przygotować rośliny uprawne na reakcję obronną w momencie wystąpienia stresu. Jeszcze inne zawierają w swoim składzie mikroorganizmy mające budować odporność roślin, ograniczać choroby lub odżywiać rośliny w zsyntetyzowany przez siebie azot. Nawozy mikroelementowe zawierają w swoim składzie pierwiastki, najczęściej związane w postaci soli lub chelatu. Są to „cegiełki” z których roślina może budować własne tkanki lub enzymy. W odróżnieniu od dolistnych nawozów mikroelementowych, biostymulatory zawierają także złożone substancje, mające wzmacniający wpływ na uprawy. Bardzo często takie środki także zawierają mikro i makro elementy, i zazwyczaj są częścią większego kompleksu chemicznego, czyli związków biologicznie czynnych. Różnego rodzaju wyciągi z alg lub aminokwasy, to związki, które maja w roślinie wywołać pewną reakcję, lub zawierają „gotowe łańcuchy” które roślina może wbudować w swoje struktury, bez ich syntetyzowania. Zastosowanie samych mikroelementów jest wartością dla roślin, gdy ich zasoby w glebie są niskie lub panujące warunki uniemożliwiają ich pobranie. Do takich sytuacji może dojść w czasie suszy lub na glebach z wysokim odczynem i świeżo zwapnowanych. Biostymulatory mają za zadanie pobudzić dobrze odżywione rośliny, wzmocnić ich reakcje obronne lub jednocześnie zrealizować wszystkie te cele. Jedną z grup biostymulatorów, są preparaty zawierające w swoim składzie szczepy bakterii. Ich działanie jest bardzo zróżnicowane i w zależności od konkretnych szczepów wykazują działanie fungistatyczne, poprawiające mineralizację resztek pożniwnych, przywracające formy fosforu do postaci dostępnych dla roślin, lub zdolność do syntezy azotu mineralnego. Każde z tych działań kreuje pośrednio lub bezpośrednio warunki polepszające wzrost roślin uprawnych. Mikroelementy i preparaty biologiczne różnią się od siebie w sposób znaczny, ale mogą być dla siebie komplementarne i tylko od potrzeb rolnika zależy, które z efektów chce uzyskać dla swoich roślin.
Fot. 1. Odżywianie połączone z biostymulacją ma za zadanie wspomóc szybsza regenerację po wystąpieniu czynnika zaburzającego wzrost roślin.
Czy biostymulatory i preparaty biologiczne to to samo?
Obie nazwy nawiązują do tego samego kręgu produktów i często są używane przez producentów zamiennie. Obie nazwy podkreślają naturalne pochodzenie ich komponentów, niezależnie czy są to fitohormony, aminokwasy, ekstrakty z roślin czy szczepy bakterii i grzybów. Odrębną grupą są środki mikrobiologiczne. Ta nazwa nieodłącznie wiąże się z zawartością mikroorganizmów, czyli szczepów bakterii, grzybów czy organizmów żywych. Chcąc posługiwać się tą nazwą należy przejść proces rejestracji środka podobny jak dla konwencjonalnych środków chemicznych, badających wpływ na środowisko, ludzi i roślinę uprawną oraz skuteczność przeciwko konkretnemu agrofagowi. Biostymulatory i środki biologiczne najczęściej są rejestrowane jako preparaty nawozowe, gdzie nie jest badana ich skuteczność, a jedynie zgodność składu pierwiastków z etykietą. Działanie inne niż nawozowe na rośliny zazwyczaj jest badane przez producentów lub zlecana do ośrodków zaufania publicznego takich jak uczelnie wyższe, czy laboratoria i ośrodki badawcze. Najlepszym potwierdzeniem są jednak testy u rolników i udowodnienie deklarowanej skuteczności.
Czy stosowanie biostymulatorów ma sens?
Podawanie roślinom gotowych związków, zamiast elementów do ich budowania z pewnością wspomoże ich rozwój w kryzysowych sytuacjach. Do takich nalezą uszkodzenia przymrozkowe, insektowe, fitotoksyczności po zastosowanych środkach chemicznych lub stagnacja po okresach zimna i suszy. Osłabione rośliny szybciej się zregenerują, jeśli dostaną mocny bodziec zewnętrzny, w postaci fitohormonów zwiększających reakcje obronne lub ekstrakty i aminokwasy, z których będą mogły odbudować swoje tkanki. Stosowanie biostymulatorów jednak nie zawsze musi spowodować zwyżkę plonu, szczególnie, jeśli rośliny mają doskonałe warunki do wzrostu. Mogą być jednak przydatne, jeśli zostaną zastosowane tuż przed lub tuż po wystąpieniu warunków stresowych dla roślin.
Fot. 2. Różne biostymulatory w sprawdzą się w regeneracji roślin, poprawie stanu fitosanitarnego, zwiększenia życia biologicznego gleby i jako dodatkowe źródło azotu.
Dokarmianie dolistne zbóż
Najbliższy czas dla rolników uprawiający zboża to przede wszystkim ochrona liścia flagowego w uprawie pszenicy ozimej. Zabiegi fungicydowe można z sukcesem łączyć z dokarmianiem dolistnym mikroelementami, których brakuje roślinie lub wykazuje na nie zwiększone zapotrzebowanie. W przypadku zbóż w tej fazie dobrze podziała niewielka ilość miedzi, cynku, manganu i boru. Pierwsze trzy pierwiastki są typowo „zbożowe” a bor będzie przydatny dla formującego się wewnątrz kłosa i późniejszego kwitnienia. Warto dodać także siarczan magnezu, który poprawi zawartość chlorofilu i wydajność fotosyntezy liścia flagowego. Można dodać także mocznik w stężeniu maksymalnie 3%, zadziała on jak adiuwant dla „koktajlu” odżywczego i poprawi wchłanialność pozostałych makro i mikroelementów.
Pierwsze odżywianie kukurydzy i buraków
Te uprawy są w początkowym stadium swojego wzrostu i posiadają na razie niewiele liści mogących przyjąć składniki odżywcze. Dokarmianie dolistne jest dla nich jednak bardzo ważne w tym momencie z powodów problemów z jakimi się borykają. Buraki tradycyjnie odczuwają negatywny wpływ herbicydów, które oprócz zwalczania chwastów, hamują nieco rozwój uprawy. Chcąc wspomóc ich wzrost warto zastosować biostymulację np. aminokwasami, które przyspieszają odbudowę wegetatywną. Jest to odpowiedni czas także na podanie pierwszej dawki boru – składnika, na którego niedobory burak bardzo negatywnie reaguje. Ten zabieg można połączyć z insektycydem przeciwko mszycom, których obecnie jest bardzo dużo na plantacjach.
Wcześnie siana kukurydza również nie jest w najlepszej kondycji. Dotychczasowe chłody utrudniały dynamiczny wzrost i pobieranie składników mineralnych. Dlatego teraz można zaaplikować dolistnie porcję fosforu, magnezu i siarki dla podbudzenia wzrostu małych, żółtych roślin. Podanie aminokwasów również pomoże szybciej dojść do siebie wycieńczonym roślinom. Aplikację cynku w kukurydzy lepiej rozpocząć w fazie 6 liści, gdy rozpocznie już dynamiczny wzrost i wzmożone zapotrzebowanie na ten składnik.
Fot. 3. Buraki i kukurydza dobrze wykorzystują symbiozę z bakteriami wiążącymi azot atmosferyczny.
Na bakterie azotowe jeszcze za wcześnie
Buraki i kukurydza bardzo dobrze reagują na stosowanie bakterii wiążących azot atmosferyczny. Długi okres wegetacji i ciepłe temperatury sprzyjają bakteriom azotowym, które najczęściej izolowane są z cieplejszych regionów świata. Ich aplikację powinno się jednak stosować, kiedy rośliny będą miały wykształcone większą powierzchnię liści, aby zostały skolonizowane przez jak największą ilość aplikowanych bakterii. Również noce wciąż są zbyt zimne dla optymalnego rozwoju bakterii. Ich aplikację można rozpocząć w tych roślinach w fazie 4-6 liści i aktywnego wzrostu. Ważne jest, aby nie stosować preparatów mikrobiologicznych z środkami biobójczymi, które mogłyby doprowadzić do obumarcia szczepów. Należy pamiętać, że niektóre mikroelementy takie jak miedź, cynk czy nano-srebro mają działanie antyseptyczne i potencjalnie mogą szkodzić bakteriom aplikowanym w tym samym czasie. Droga, którą wnikają do rośliny bakterie to aparaty szparkowe, dlatego ich stosowanie należy przeprowadzać w czasie, gdy są otwarte, czyli wcześnie rano, popołudniu a także w pochmurną pogodę.
