Poplony wysiej zaraz po żniwach

Radek Nowicki
poplony, żniwa

Małe żniwa rozpoczęły się już w części kraju i niedługo rozpoczną się także zbiory pozostałych gatunków roślin. Jak tylko kombajny zjadą z pól należy jak najszybciej przystąpić do wysiewu poplonów. Warto to zrobić, jeśli nawet nie deklarowaliśmy takiego działania w wniosku o dopłaty obszarowe. Dobrze dobrana mieszanka poplonowa może pomóc zadbać o właściwą strukturę gleby i ograniczyć straty składników pokarmowych.

 

Aby otrzymać dodatkową płatność w dopłatach bezpośrednich należy spełnić obowiązek posiadania co najmniej 5% obszarów proekologicznych spośród posiadanych gruntów ornych. Popularnym sposobem na wywiązanie się z tego obwarowania jest uprawa międzyplonów ścierniskowych. Wysiewać je możemy od 1 lipca do 20 sierpnia i powinny pozostawać na polu do 15 października. Jest możliwość szybszej likwidacji międzyplonów, ale wówczas należy do biura ARiMR zgłosić datę siewu poplonu i utrzymywać go na polu przez 8 tygodni.

 

Ze względu na czas, większość międzyplonów jest wysiewana przed uprawą roślin jarych, gdyż przygotowanie stanowiska pod oziminy, szczególnie w tradycyjnych metodach uprawy byłoby kłopotliwe.

Jakie gatunki wybrać do poplonu?

Rola poplonów w płodozmianie wciąż nie jest wystarczająco doceniana. Decydując się na uprawę poplonu ze względu na dopłaty często jest on wykonywany po linii najmniejszego oporu i składa się z samosiewów rośliny uprawianej w plonie głównej i dosianego innego gatunku np. gorczycy czy rzepaku. Skład takiej mieszanki deklaruje się już podczas składania wniosku o dopłaty obszarowe, czyli około połowy maja. Można jednak to zmienić, składając odpowiednią korektę.

 

Poprzez skład gatunkowy międzyplonu mamy wpływ na to co wydarzy się z strukturą naszej gleby, jakie mikroorganizmy będą miały z niego pożytek, czy na to, ile składników pokarmowych uda nam się ochronić przed wymywaniem i ile azotu z atmosfery uda się pozyskać.

 

Im bogatszy skład mieszanki, tym lepsze rezultaty środowiskowe i ekonomiczne możemy uzyskać. Udział poszczególnych gatunków w poplonie powinien również zależeć od rośliny jakie mamy w płodozmianie i jaka roślina będzie siana po poplonie.

Międzyplon pod buraki cukrowe

Burak cukrowy ma wysokie wymagania co do kultury gleby. Jego dobrym plonom sprzyja głębokie spulchnienie, aby korzeń spichrzowy mógł drenować głębsze warstwy gleby w poszukiwaniu wody. Decydując się na poplon, po likwidacji którego wiosną będziemy wysiewać buraki powinniśmy w nim uwzględnić takie gatunki jak rzodkiew płużna, ramtil czy łubin wąskolistny. Ten ostatni wzbogaci nam także stanowisko o łatwo dostępny azot. Przy uprawie buraka powinniśmy zadbać także o aspekty fitosanitarne. Dodatek rzodkwi lub odmian gorczyc mątwikobójczych w międzyplonie pozwoli nam ograniczyć liczebność tych groźnych dla buraka agrofagów.

Mieszanka pod kukurydzę

Rolnicy siejący kukurydzę z przeznaczaniem paszowym często wykorzystują każdą okazję do produkcji pasz objętościowych. Po wczesnym zbiorze zbóż można wysiać mieszanki składające się z traw i koniczyn, które będzie można ściąć na kiszonkę przynajmniej raz jesienią i raz wiosną. Przy takim rozwiązaniu należy jednak uwagę zwrócić na możliwości retencyjne wody gleb na których gospodarujemy, bo po wiosennym skoszeniu wysianej mieszanki może okazać się, że brakuje wilgoci do szybkich wschodów kukurydzy.

 

Przy uprawie kukurydzy na ziarno dobrymi mieszankami okażą się międzyplony z udziałem roślin bobowatych, które zgromadzą azot dostępny po mineralizacji w roku następnym. Dodatek roślin budujących bujne korzenie jak na przykład facelia, kapusta abisyńska, pozostawią kapilary glebowe łatwe do penetrowania przez korzenie kukurydzy. Dobrym pomysłem będzie pozostawienie takie międzyplonu niezniszczonego na zimę, aby chronił naszą glebę przed erozją wietrzną. 

 

nowicki mieszanki poplon cenyrolnicze pl

Fot.: Różnorodność gatunkowa mieszanki sprzyja lepszemu zmagazynowaniu poszczególnych składników pokarmowych, ograniczając ich wymywanie zimą.

Poplon na gleby ciężkie

Gospodarując na glebach ciężkich szczególną uwagę powinno się zwracać na regularne dostarczanie materii organicznej rozluźniającej struktury. W tym celu powinno się wysiewać gatunki budujące dużą biomasę i głęboko penetrujące profil glebowy. Cennymi roślinami strukturotwórczymi są lnianka, krokosz, słonecznik, owies szorstki czy rzodkiew głęboko korzeniąca się. Warto także dodać kilka gatunków roślin bobowatych takich jak wyka jara, koniczyna aleksandryjska lub perska, które zaopatrzą glebę w dodatkową ilość azotu.

Międzyplon przy uprawie bezorkowej

Utrzymywanie międzyplonów w systemach gospodarowania bez pługa jest również możliwe a nawet bardzo przydatne. W tej sytuacji jednak lepiej decydować się na poplony łatwo wymarzające, aby przy zasiewach pole było pozbawione konkurencji ze strony innych roślin, a także by nie trzeba było wykonywać dodatkowych zabiegów ich niszczących. Dobrymi komponentami do takich mieszanin będzie facelia, koniczyna perska i aleksandryjska, groch pastewny, wyka jara, słonecznik, ramtil lub len.

Czy gotowe mieszanki poplonowe są warte uwagi?

Istnieje kilka firm hodowlanych mających w ofercie gotowe mieszanki poplonowe składające się z kilku a nawet kilkunastu różnych gatunków roślin. Jest to świetne rozwiązanie, tym bardziej że często skład tych mieszanek jest dedykowany pod uprawę konkretnej rośliny, biorąc pod uwagę jej najważniejsze wymagania i aspekty uprawowe. W ten sposób możemy łatwo zadbać o kondycję gleb na których gospodarujemy, bez uciążliwego komponowania własnych mieszanin, do których zdobycie rzadkich, ale cennych gatunków nie jest proste.

Niszczenie poplonów

Zakończenie wzrostu mieszanek poplonowych powinno odbywać się przed wytworzeniem przez nie nasion, aby nie ryzykować zachwaszczenia kolejnych upraw. Ważne jest też, aby nie wykonywać orki razowej na ciągle rosnącej uprawie. Takie nagłe przemieszczenie żywych roślin do warunków beztlenowych sprzyja procesom fermentacji i kiszenia co nie jest wcale dobre dla biodynamiki glebowej i życia mikroustrojów. Decydując się na jesienną likwidację międzyplonu powinniśmy najpierw je rozdrobnić za pomocą brony talerzowej i mulczera i pozostawić na około 2 tygodnie do czasu rozpoczęcia procesów rozkładu. Procesy tlenowe sprzyjają mineralizacji materii.

Międzyplony ozime musza zastać na polu do 15 lutego

Jeśli nie zdążymy z wysiewem międzyplonu ścierniskowego, możemy zmienić zobowiązanie na międzyplon ozimy, który należy wysiać najpóźniej do 1 października. W tym wypadku jednak nie możemy go zniszczyć prędzej niż 15 lutego. Niemożliwe jest jednak pozostawienie mieszanki ani jej komponentów do zbioru w plonie głównym.

 

Radek Nowicki
Autor: Radek Nowicki
Pasjonat rolnictwa i nauki. Łączę oba te zainteresowania pracując w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym jako Specjalista ds. Doświadczalnictwa, oraz ucząc się w Szkole Doktorskiej UTP w dyscyplinie Rolnictwo i Ogrodnictwo. Tematem, którym się zajmuję to nowinka w postaci grochu ozimego i jego mieszanek z zbożami. Szczególnie interesuje mnie uprawa roślin, coraz dokładniejsze poznawanie i wyjaśnianie ich potrzeb. Dążę do tego, aby nauka ułatwiała pracę rolnikom, wskazywała nowe kierunki działań przynosząc zyski im i środowisku.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.   Wszystkie artykuły autora
Najnowsze artykuły autora:

Loading comments...
Wiadomość z kategorii:

Obserwuj nas w Google News 

i czytaj materiały szybciej niż inni

Google Icons 16 512

Dołącz teraz