Wraz z końcem października dla większości obszarów w kraju mija czas na stosowanie nawozów zawierających azot. Zróżnicowanie w terminach zależy od typu nawozu – mineralny, naturalny płynny lub stały, a także od regionu i rodzaju gruntu. Istnieje też kilka wyjątków i odstępstw od tych regulacji, które omówimy w artykule.
Zakres stosowania nawozów zawierających azot od 27 lipca 2018 roku reguluje „Program działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobiegania dalszemu zanieczyszczeniu”. Dla większości kraju termin stosowania nawozów naturalnych płynnych i mineralnych zawierających azot na gruntach ornych upływa 20 października. Wyjątkiem są niektóre gminy w województwie dolnośląskiego, małopolskiego, podkarpackiego, podlaskiego, śląskiego i warmińsko-mazurskiego, gdzie nawozy tego typu można stosować tylko do 15 października. Z kolei w załączniku numer 3 znajdują się wymienione gminy województw dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, lubuskiego, łódzkiego, małopolskiego, mazowieckiego, opolskiego, podkarpackiego, pomorskiego, śląskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego, gdzie nawozy mineralne i naturalne zawierające azot można stosować do 25 października. Nawozy naturalne stałe na gruntach ornych można stosować w całym kraju do końca października. Natomiast w uprawach trwałych, wieloletnich i TUZ-ach termin jest wydłużony do 30 listopada.
Tab.1: Terminy stosowania nawozów azotowych
W wyjątkowych sytuacjach
Pierwsze dwa lata obowiązywania programu pokazały, że rolnictwa nie da się zamknąć w kalendarz. Niekorzystne warunki atmosferyczne w 2019 i 2020 roku uniemożliwiły terminowe stosowanie nawozów naturalnych. Wówczas Resort Rolnictwa wydłużył termin stosowania i poinformował, że niekorzystne warunki najczęściej występują lokalnie i to do rolnika należy decyzja, czy w ustawowym zakresie czasowym nie było możliwości aplikacji nawozów naturalnych. Powodem mogą być szczególnie niekorzystne warunki pogodowe lub opóźniające się zbiory.
Wyjątkiem do stosowania nawozów wieloskładnikowych zawierających azot są uprawy zakładane po późno zbieranych przedplonach np. kukurydzy ziarnowej lub buraku cukrowym. W tym wypadku ilość azotu zastosowana w takim nawozie nie może przekroczyć 30 kg/ha.
Decyzje takie jednak należy dobrze udokumentować, a graniczny termin stosowania nawozów azotowych nie może przekroczyć 30 listopada. Dokument taki powinien zawierać informacje o terminie zbioru, datę oraz ilość zastosowanego nawozu i termin siewu uprawy następczej.
Jak najszybciej wymieszać z glebą
Po aplikacji nawozów naturalnych należy pamiętać o jak najszybszym wymieszaniu ich z glebą. Oprócz korzyści dla środowiska skorzysta także nasz portfel i rośliny, bowiem po 24 godzinach od zastosowania gnojowicy lub obornika straty gazowe amoniaku sięgają 70%. Jeżeli uda nam się uprawić glebę do 4 godzin po aplikacji ograniczymy te straty do 10-30%. Należy także pamiętać, że bez względu na termin nawozów naturalnych nie możemy stosować na glebę zamarzniętą do 30cm, tereny zalane i pokryte śniegiem.