Jak dobrać odpowiedni międzyplon dla własnego gospodarstwa?

Radek Nowicki
międzyplon, poplon, facelia

Wysiew międzyplonów to jeden z sposobów na spełnienie warunków otrzymania płatności za zazielenienie w ramach jednolitej płatności obszarowej. Podpowiadamy w jaki sposób podejść do tego proekologicznego tematu i jakie rośliny wysiewać, aby nie był to smutny obowiązek, a działanie przynoszące wymierne korzyści.

 

To się po prostu opłaca!

 

Odpowiednio dobrany międzyplon spełnia szereg funkcji, a zależy to od doboru jego składników. Mieszanki zawierające niektóre odmiany gorczycy, rzodkwi oleistej i korzeniowej mają działanie nicieniobójcze, łubin żółty potrafi przywrócić do form łatwo dostępnych część związków fosforu, oraz razem z innymi roślinami bobowatymi wzbogaca glebę w azot. Ponadto wiele gatunków ma właściwości fitosanitarne, ograniczając rozwój chorób i szkodników. Rośliny z głębokimi korzeniami transportują składniki pokarmowe z głębszych warstw gleby, z których nie mogłyby skorzystać zboża z płytkim systemem korzeniowym. Obecność tych wszystkich roślin poprawia strukturę gleby oraz jej sprawność. Choć niektóre z nich potrzebują znacznej ilości wody późnym latem i jesienią do wzrostu, to pozostawione na zimę obumierają, pozostawiając glebę zacienioną i ograniczają parowanie wody wczesną wiosną. Zasiewy te pełnią także funkcję ekologiczną, stanowią pożytek dla pszczół późną jesienią, gdy niewiele roślin kwitnie oraz ograniczają wzrost chwastów, nie pozostawiając im miejsca do rozwoju. Stanowią także „magazyn” składników pokarmowych a przede wszystkim azotu i potasu, które mogłyby bezpowrotnie zostać wypłukane z gleby wraz z intensywnymi jesiennymi opadami i wiosennymi roztopami. To wszystko sprawia, że wysiew mieszanek poplonowych jest bardzo opłacalny

 

2. Facelia w mieszankach jest bardzo chetnie oblatywana przez pszczoly cenyrolnicze pl

Fot.1: Facelia w mieszankach jest bardzo chętnie oblatywana przez pszczoły.

 

Trudny rok na terminowe siewy poplonów

 

Przepisy określające zasady wywiązywania się z obowiązku utrzymywania obszarów ekologicznych przewidują stosowanie dwóch rodzajów międzyplonów. Pierwszy to międzyplon ścierniskowy, który musi zostać wysiany od 1 lipca do 20 sierpnia i utrzymywany do 15 października. Okres pozostawienia międzyplonu na polu można skrócić do 8 tygodni, w przypadku zgłoszenia do biura ARiMR daty wysiewu roślin poplonowych. Szybki wysiew poplonów umożliwia terminowe zasiewy roślin głównych jeszcze tego samego roku. Niestety tegoroczne żniwa w większości regionów mocno się przedłużyły co sprawiło, że nie wszyscy rolnicy zdążyli zasiać międzyplony ścierniskowe w wymaganym terminie.

 

Alternatywny międzyplon ozimy

 

Zasady programu zazielenień przewidują możliwość zmiany formy spełnienia obowiązku w przypadku wystąpienia trudności z jego terminową realizacją spowodowaną siłą wyższą jaką jest np. niesprzyjająca aura. Drugim rodzajem międzyplonu jest jego wariant ozimy, który należy zasiać między 1 lipca a 1 października i pozostawić go na polu co najmniej do 15 lutego. To dobry sposób na wytworzenie sporej ilości biomasy i zastosowaniu zasiewów wiosennych w mulcz. W tym wypadku powinniśmy dobrać szybkorosnące gatunki roślin jak gorczyca i facelia, aby zdążyły wytworzyć odpowiednią ilość materii przed nadejściem mrozów.

 

Dobór składników mieszanki

 

W skład poplonu muszą wchodzić co najmniej dwa gatunki roślin, z różnych grup. Wybierać można spośród roślin miododajnych, bobowatych drobno i grubonasiennych, zbóż, roślin oleistych i pastewnych. Wysiana mieszanka nie może być przeznaczona na zbiór jako roślina główna w roku następnym. Aby międzyplon spełnił swoje zadanie niezbędne jest dobranie jego komponentów do struktury zasiewów w gospodarstwie. W przypadku występowania rzepaku ozimego w płodozmianie niewskazane są mieszanki zawierające rośliny z rodziny kapustowatych np. gorczyca czy rzodkiew oleista ze względu na wspólne choroby i szkodniki. Możemy w ten sposób zwiększyć ich presję w uprawie głównej. Podobnie jest w przypadku dużego udziału zbóż w płodozmianie, gdzie nie powinniśmy wysiewać np. żyta ozimego jako międzyplon ozimy. Wyjątkiem jest owies, który ma właściwości fitosanitarne w stosunku do chorób podstawy źdźbła i jest dobrym składnikiem poplonów. 

 

3. Mieszanka na zielony nawoz z slonecznikiem kukurydza i facelia cenyrrolnicze pl

Fot.2: Mieszanka na zielony nawóz z słonecznikiem, kukurydzą i facelią. 

Poplon przed uprawą buraków cukrowych

 

Buraki cukrowe są niezwykle wymagające w uprawie, co do których bardzo dużą uwagę zwraca się na korzystną reakcję na nawożenie organiczne. W gospodarstwach niedysponujących obornikiem warto wprowadzić poplony jako ważny element uprawy. Podstawowym składnikiem takiej mieszanki powinna być mątwikobójcza odmiana gorczycy. Ten agrofag jest niezwykle niebezpieczny dla buraka cukrowego i jego pojawienie się może wykluczyć uprawę tej rośliny na wiele lat. Warto zatem stosować środki ograniczające jego rozwój. Bardzo dobrym pomysłem jest dodanie także nasion korzeniowych odmian rzodkwi zwaną płużną, melioracyjną lub głęboko korzeniącą się. Nazwy te zawdzięcza długiemu i grubemu korzeniowi, który bardzo dobrze penetruje profil glebowy, rozluźniając jego strukturę. Pomimo imponujących rozmiarów łatwo przemarza i rozkłada się stwarzając idealne warunki do wzrostu korzeni buraka cukrowego. W przypadku siewu buraków w mulcz bardzo dobrą mieszanką poplonową będzie mieszanka składająca się z gorczycy i facelii błękitnej, które wytwarzają duże ilości biomasy, która zimą przemarza stając się kruchymi resztkami niesprawiającymi problemów przy siewie pasowym.

 

Dobry sposób na dodatkową paszę

 

Rolnicy zajmujący się chowem bydła mięsnego lub mlecznego, dzięki międzyplonom mogą podbudować swoje zapasy pasz objętościowych. Przy wczesnym zasiewie mieszanki składającej się życicy westerwoldzkiej z dodatkiem wyki lub koniczyny możliwy będzie zbiór pierwszego pokosu nawet po 8 tygodniach. Jeżeli pole, na którym założyliśmy taki poplon przeznaczone jest pod uprawę kukurydzy, możliwe będzie zebranie także drugiego pokosu przed jej siewem. Pamiętajmy, aby taką decyzję podjąć tylko wtedy, gdy gleba i region, w którym gospodarujemy nie stwarza niebezpieczeństwa niedoborów wody, w przeciwnym wypadku powodzenie uprawy kukurydzy może być zagrożone.

Radek Nowicki
Autor: Radek Nowicki
Pasjonat rolnictwa i nauki. Łączę oba te zainteresowania pracując w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym jako Specjalista ds. Doświadczalnictwa, oraz ucząc się w Szkole Doktorskiej UTP w dyscyplinie Rolnictwo i Ogrodnictwo. Tematem, którym się zajmuję to nowinka w postaci grochu ozimego i jego mieszanek z zbożami. Szczególnie interesuje mnie uprawa roślin, coraz dokładniejsze poznawanie i wyjaśnianie ich potrzeb. Dążę do tego, aby nauka ułatwiała pracę rolnikom, wskazywała nowe kierunki działań przynosząc zyski im i środowisku.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.   Wszystkie artykuły autora
Najnowsze artykuły autora:

Loading comments...
Wiadomość z kategorii:

Obserwuj nas w Google News 

i czytaj materiały szybciej niż inni

Google Icons 16 512

Dołącz teraz