PRAWO I FINANSE

We wtorek, 21 sierpnia, przedstawiciele Kujawsko-pomorskiej Izby Rolniczej  spotkali się z tamtejszym wojewodą Mikołajem Bogdanowiczem aby przedyskutować problemy rolników dotkniętych przez suszę. Środowisko rolnicze narzekało na ogólny chaos panujący w systemie szacowania strat. 

Ruszył przygotowany przez ARiMR nowy Portal IRZplus. Dzięki niemu rolnicy i przedsiębiorcy z terenów wiejskich, którzy posiadają oznakowane bydło, owce, kozy czy świnie, mogą szybko i wygodnie dokonywać przez internet zgłoszeń o zdarzeniach dotyczących zwierząt gospodarskich, np. o ich urodzeniu, kupnie, wywozie lub uboju.

Rolnik z gminy Koronowo w woj. kujawsko-pomorskim zwrócił się do firmy Agrochem Puławy o anulowanie zawartej umowy na dostarczenie rzepaku. Gospodarz uzasadniał swoją prośbę trudną sytuacją wywołaną suszą na jego polach uprawnych. Firma wchodząca w skład państwowej spółki Grupa Azoty nie widzi jednak podstaw do odstąpienia od umowy i wskazuje, że zamówiony przez firmę towar jest dostępny na rynku, a w związku z tym transakcja jest możliwa do zrealizowania. Co więcej, spółka grozi rolnikowi karami.

- Opierając się na moim doświadczeniu, uważam, że powinniśmy wdrożyć zasadę, w myśl której każdy ładunek produktów rolnych na ciężarówkach musi być zaplombowany. Taka plomba byłaby ściągnięta dopiero w miejscu docelowym – na stacji rozładunku produktów rolnych – uważa poseł Norbert Kaczmarczyk, który w tej sprawie zwrócił się do ministra rolnictwa.

Egoizm i traktowanie nawet tradycyjnych sojuszników z pozycji siły stały się paradygmatem działania amerykańskiej administracji pod wodzą Donalda Trumpa. Pod osłoną drobnych wpadek, językowych lapsusów i nieprzemyślanych tłitów prezydent USA konsekwentnie dąży do totalnego podporządkowania świata amerykańskim interesom. Jakiekolwiek formy sprzeciwu wobec dominacji zwłaszcza gospodarczej Stanów Zjednoczonych są surowo karane. Przekonała się o tym niedawno Turcja, która z dynamicznie rozwijającego się tygrysa (notującego wzrost gospodarczy od wielu lat na poziomie 7-8 proc.) stała się kolosem na skraju bankructwa. Dla Unii Europejskiej to doskonała okazja do konsolidacji wokół własnych relacji handlowych i wygrywania konkurencji z amerykańskimi towarami. Trzeba jednak zdążyć przed Chinami i Rosją. 

Rząd federalny Niemiec przeznaczy na odszkodowania dla rolników w wysokości od 150 do 170 milionów euro. Drugie tyle dołożą rządy krajów związkowych. Za naszą zachodnią granicą susza poważnie dotknęła 10 tys. gospodarstw rolnych z 270 tys. funkcjonujących w kraju. 

- Rząd PiS przyjął budżet na 2019 rok i jest znów dużo mniej pieniędzy na polskie rolnictwo – powiedział w Sejmie na konferencji prasowej prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zachęca do zgłaszania nieprawidłowości związanych z wykorzystywaniem przewagi kontraktowej. Organ ten obecni prowadzi ponad 20 postępowań, w których sprawdza się czy wobec polskich rolników była wykorzystywana siła rynkowa ze strony kontrahentów. 

Na sandomierskim rynku, w czasie gdy odbywało się tam spotkanie wyborcze Prawa i Sprawiedliwości z udziałem premiera Mateusza Morawieckiego, pojawili się rolnicy, protestujący przeciwko polityce rolnej rządu PiS. Próbowali wnieść czarną trumnę z głową świni. Nie zostali wpuszczeni na teren spotkania z premierem. Wyszedł do nich minister rolnictwa, z którym rolnicy wdali się w pełną emocji wymianę zdań.

- W imieniu wszystkich rolników dotkniętych klęską suszy, a także w imieniu rolników, których dotknęła katastrofa naturalna w postaci zarazy ASF oraz w imieniu wszystkich obywateli, których dotkną w najbliższym czasie skutki tych klęsk, prosimy o ogłoszenie stanu klęski żywiołowej – czytamy w apelu przewodniczącego Związku Zawodowego Rolników Rzeczypospolitej „Solidarni”, Marcina Bustowskiego, który został skierowany do premiera Mateusza Morawieckiego. 

Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych, na wniosek Małopolskiej Izby Rolniczej zwrócił się do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o rozważenie możliwości uproszczenia przepisów związanych z zatrudnianiem cudzoziemców przez rolników. 

Ogromnym problemem dla wielu rolników jest brak monitorowania wystąpienia suszy rolniczej na użytkach zielonych stanowiących podstawową bazę paszową dla zwierząt. Hodowcy nie mają w związku z tym możliwości ubiegania się o szacowanie strat na łąkach, pomimo dużych ubytków pokarmu dla zwierząt, który będą musieli zapewnić w inny sposób. Niestety, ministerstwo rolnictwa nie dysponuje danymi, które mogłyby być podstawą do oszacowania strat na użytkach zielonych. 

Ministerstwo rolnictwa mówi o stratach z powodu suszy w wysokości 1,2 mld. Według szacunków PSL straty są jednak ponad dwukrotnie wyższe. - Zabezpieczone 800 milionów nie wystarcza nawet na pomoc rolnikom w 3 województwach – uważają ludowcy. – Czekamy, aby szacunki spłynęły z gmin. Dopóki nie będzie tych danych, nie możemy podjąć się wypłat, ale mamy przygotowane pieniądze – ripostował wczoraj na antenie TVP Info minister rolnictwa Jan Krzysztof Ardanowski.

W miniony wtorek prezydent RP, Andrzej Duda, podpisał ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia efektywności prowadzonych działań kontrolnych w zakresie niektórych rynków rolnych. Nowa regulacja wprowadza zmiany mające na celu wzmocnienie kontroli w odniesieniu do identyfikacji oraz informacji przekazywanych konsumentom w oznakowaniu artykułów rolno-spożywczych, w tym owoców i warzyw świeżych oraz wyeliminowanie stwierdzonych nieuczciwych działań polegających m. in. na przepakowywaniu owoców i warzyw przywożonych z zagranicy i sprzedawaniu ich jako polskich.

Rolnicy, którzy mają oszacowane przez komisje szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2018 r. suszy lub powodzi będą mogli ubiegać się w powiatowych biurach Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o pomoc w formie dotacji na powierzchnię upraw, w których szkody wynoszą co najmniej 30 proc. Pomoc, będzie pomniejszana o 50 proc., jeżeli w dniu wystąpienia szkód w uprawach rolnych co najmniej 50 proc. powierzchni upraw w gospodarstwie rolnym, z wyłączeniem łąk i pastwisk, nie było ubezpieczonych co najmniej od jednego z kilku ryzyk. 

W celu zwiększenia ilości gospodarstw rolnych ubezpieczonych od klęski suszy, polski ustawodawca proponuje jednak mechanizm franczyzy redukcyjnej. Jego wprowadzenie zależy jednak bezpośrednio od decyzji Komisji Europejskiej. 

Otrzymanie przez rolników pełnych dopłat bezpośrednich oraz korzystania z PROW będzie uwarunkowane przestrzeganiem obowiązujących norm związanych ze środowiskiem, zmianą klimatu, utrzymaniem gruntów w dobrej kulturze rolnej, zdrowiem publicznym, zdrowiem zwierząt i roślin oraz dobrostanu zwierząt.

Jako jeden z punktów ogłoszonego niedawno przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jana Krzysztofa Ardanowskiego „Planu dla wsi” znalazła się zapowiedź zwiększenia wsparcia finansowego do zakupu paliwa rolniczego zużywanego przy uprawie pól i chowu bydła, co miałoby zmniejszyć koszty generowane w polskich gospodarstwach rolnych. Nieoficjalnie mówi się, że limit zużycia oleju napędowego na 1 ha użytków rolnych objętych zwrotem podatku akcyzowego zostanie zwiększony z obowiązującej ilości 86 l do 100 l ON/ha. Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych docenia tę propozycję, jednocześnie jednak stanowczo apeluje o urealnienie tej stawki do rzeczywistego średniego zużycia tj. 126 l ON/ha, gdyż tylko taki limit rekompensuje rolnikom poniesione nakłady na produkcję rolniczą, wobec systematycznego wzrostu cen środków do produkcji rolnej i przyczynia się do poprawy sytuacji ekonomicznej gospodarstw rolnych w Polsce.

W miniony piątek większość wojewodów podała informację na temat aktualnej skali tegorocznej suszy i stanu prac komisji szacujących straty. Wojewodowie apelowali do samorządów terytorialnych o zdynamizowania szacowania strat.

W związku z suszami Komisja Europejska oferuje dodatkowe wsparcie. Rolnicy będą mogli z wyprzedzeniem otrzymać płatności bezpośrednie i płatności na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. Na potrzeby żywienia zwierząt będą też mogli w bardziej elastyczny sposób użytkować grunty, których zwykle nie wykorzystuje się do produkcji.