USD -
4.0276
EUR -
4.3198
GBP -
5.0427
DKK -
0.5792
Ubezpieczenie upraw rolnych i zwierząt gospodarskich służy zabezpieczeniu interesów majątkowych rolnika przed negatywnymi skutkami zdarzeń od niego niezależnych.
Obowiązek ubezpieczeniowy
Zgodnie z art. 10 c ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich ubezpieczenie minimum 50% powierzchni upraw rolnych jest obowiązkowe dla osób pobierających dopłaty unijne. Powyższy obowiązek uważa się za spełniony, jeżeli od dnia 1 lipca roku następującego po roku, za który rolnik uzyskał płatności bezpośrednie, w okresie 12 miesięcy, ochroną ubezpieczeniową objęte jest co najmniej 50% powierzchni upraw, od przynajmniej jednego z ryzyk. Ubezpieczenie zwierząt gospodarskich nie jest obowiązkowe.
Zmiana posiadacza gospodarstwa rolnego
Przedmiotowa zmiana powoduje przejście praw i obowiązków wynikających z dotychczasowej umowy na nowego posiadacza, chyba że osoba obejmująca gospodarstwo rolne dokona pisemnego wypowiedzenia przed upływem 30 dni od dnia jego objęcia w posiadanie.
Zakres udzielanej dopłaty państwowej
Ze środków budżetu państwa są udzielane dopłaty do składek z tytułu zawarcia umów ubezpieczenia: upraw zbóż, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin strączkowych, od zasiewu lub wysadzenia do ich zbioru, od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, suszę, ujemne skutki przezimowania oraz przymrozki wiosennych oraz zwierząt gospodarskich: bydła, koni, owiec, kóz, drobiu lub świń od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę oraz w wyniku uboju z konieczności.
Wysokość dopłat
Dopłaty są wypłacane przez ministra właściwego do spraw rolnictwa. Dopłaty wynoszą do 65% składki z tytułu ubezpieczenia upraw, jeżeli określone przez zakłady ubezpieczeń stawki taryfowe ubezpieczenia od ubezpieczenia upraw od wszystkich rodzajów ryzyka, o których mowa w tym przepisie, nie przekraczają 9% sumy ubezpieczenia, a w przypadku:
a) upraw prowadzonych na użytkach rolnych klasy V - nie przekraczają 12% sumy ubezpieczenia tych upraw,
b) upraw prowadzonych na użytkach rolnych klasy VI - nie przekraczają 15% sumy ubezpieczenia tych upraw.
Również refundacja do 65% składki jest możliwa z tytułu ubezpieczenia zwierząt, jeżeli określone przez zakłady ubezpieczeń stawki taryfowe ubezpieczenia od ubezpieczenia zwierząt od wszystkich rodzajów ryzyka, o których mowa w tym przepisie, nie przekraczają 0,5% sumy ubezpieczenia.
Sumy ubezpieczenia, odrębnie dla każdej uprawy rolnej i każdego zwierzęcia gospodarskiego, ustala producent rolny z zakładem ubezpieczeń w umowie ubezpieczenia, z tym że nie mogą one przekroczyć maksymalnych sum ubezpieczenia wskazanych w rozporządzeniu. Obecnie obowiązuje Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 listopada 2021 r. w sprawie maksymalnych sum ubezpieczenia dla poszczególnych upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na 2022 r.
W sytuacji gdy określone przez zakłady ubezpieczeń stawki taryfowe ubezpieczenia przekroczą określone sumy ubezpieczenia, w zależności od rodzaju ubezpieczenia dopłaty przysługują w innej wysokości lub w ogóle nie przysługują (szczegółowe zasady zawarte są w art. 5 ust. 5 ustawy).
Dopłaty stanowią część należnych zakładom ubezpieczeń składek z tytułu zawartych umów ubezpieczenia.
Pobranie nienależnego świadczenia
Dopłaty wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem, pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości podlegają niezwłocznie zwrotowi do budżetu państwa wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych.
Zdjęcie 2: Istnieje także możliwość uzyskania dopłaty do ubezpieczenia zwierząt gospodarskich.
Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń
Ubezpieczyciel odpowiada za szkody spowodowane przez:
1) Huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsunięcie się ziemi, lawinę, ujemne skutki przezimowania oraz przymrozki wiosenne, jeżeli szkody w plonie głównym wyniosą co najmniej 10%, z zastrzeżeniem, iż odszkodowanie może być pomniejszone o nie więcej niż 10% wartości tych szkód;
2) Suszę, jeżeli szkody w plonie głównym wyniosą co najmniej 25%, z zastrzeżeniem, iż odszkodowanie może być pomniejszone o 20%, 25% albo 30% sumy ubezpieczenia w zależności od wysokości pomniejszenia wskazanej w umowie ubezpieczenia.
Odpowiedzialność zakładu uaktywnia się co do ryzyka spowodowania szkód przez:
1) Powódź, suszę, grad i przymrozki wiosenne - po upływie 14 dni od dnia zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego;
2) Ujemne skutki przezimowania - od dnia zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, z tym że powinna być ona zawarta w terminie do dnia 1 grudnia.
Ponadto ubezpieczyciel odpowiada za szkody wywołane u producenta wskutek uboju zwierząt z konieczności zarządzonego przez lekarza weterynarii, a dokonanego w następstwie niektórych klęsk żywiołowych (na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 12 ustawy).
Okres trwania ochrony ubezpieczeniowej
Umowę ubezpieczenia można zawrzeć na okres do 12 miesięcy. Specyfika produkcji rolnej powoduje, iż okres rzeczywistej ochrony Ubezpieczyciela jest krótszy.
Ustalenie klęski żywiołowej przez Ubezpieczyciela
Ubezpieczyciel musi opierać się na dowodach, przykładowo w przypadku suszy miarodajne są dane Instytutu Upraw, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach.
Przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia
Mają tu zastosowanie terminy z art. 819 Kodeksu cywilnego. Dopóki nie zakończy się postępowanie likwidacyjne, nie rozpoczyna się bieg przedawnienia.
Jakie zakłady ubezpieczeń mogą podpisywać Umowy z rolnikami?
W 2022 r. rolnik, który chciałby skorzystać z dopłat może podpisać umowę z jednym z 8 ubezpieczycieli. Ich lista jest opublikowana na stronie: Ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w 2022 r. - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Portal Gov.pl (www.gov.pl)
Kara za brak posiadania obowiązkowego ubezpieczenia
Za brak ubezpieczenia minimum 50 % powierzchni upraw na rolnika nakładana jest opłata stanowiąca równowartość w złotych 2 euro od 1 ha, ustalona przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski według tabeli kursów nr 1 w roku kontroli. Opłata za niespełnienie tego obowiązku jest wnoszona na rzecz gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę rolnika.
Co w sytuacji gdy rolnik otrzymał zasiłek celowy ?
Otrzymanie takowej pomocy nie jest uwzględniane przez Ubezpieczyciela przy ustalaniu wysokości odszkodowania.
Inne formy wsparcia udzielane producentom rolnym przez organy państwowe każdorazowo należy traktować jako pomoc publiczną!
Pomoc od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Podstawą przyznania pomocy jest złożenie wniosku na formularzu dostępnym na stronie internetowej ARMiR oraz przedłożenie protokołu gminnej komisji ds. szacowania strat zatwierdzonego przez Wojewodę, jak i kopii polisy ubezpieczeniowej potwierdzającej zawarcie umowy ubezpieczenia upraw rolnych (a jeśli rolnik jej nie posiada, otrzymuje niższe świadczenie).
Pomoc przyznawana jest w drodze decyzji kierownika biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę producenta rolnego.
Pomoc od Inspekcji Weterynaryjnej
W sytuacji gdy nastąpił ubój całego stada hodowca składa wniosek o wypłatę odszkodowania do Powiatowego Lekarza Weterynarii. Przyznanie pomocy następuje w formie decyzji administracyjnej. Zdarzało się, że organ nie udzielał pomocy, wskazując, iż część stada nie posiadała oznakowania zgodnego z przepisami ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. Wówczas hodowca mógł zaskarżyć taka decyzję do Sądu, wykazując, iż uchybienia nie były znaczące.
Rolniku, w przypadku niesatysfakcjonującej dla Ciebie decyzji Ubezpieczyciela masz prawo dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej. Przykładowo gdy doznałeś szkód w plonach owoców w wyniku wiosennych przymrozków i chcesz by Sąd ustalił rynkową wysokość doznanej przez Ciebie szkody - wówczas możesz złożyć wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu ekonomiki rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Wydana przez biegłego opinia będzie trudna do podważenia przez zakład ubezpieczeń. Ostateczną wysokość odszkodowania ustali Sąd na podstawie całego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.
Jeśli zainteresował Cię ten artykuł, masz jakieś pytania dotyczące umowy ubezpieczenia lub inne z zakresu prawa, skontaktuj się z Redakcją. Chętnie udzielimy fachowego wsparcia.
