W ubiegłym miesiącu do rządowego centrum legislacji wpłynął projekt ustawy o minimalnej odległości dla planowanego przedsięwzięcia sektora rolnictwa, którego funkcjonowanie może wiązać się z ryzykiem powstawania uciążliwości zapachowej. Projekt został wniesiony przez ministerstwo klimatu i środowiska.
Jak czytamy w artykule 1 ustawy, projekt określa minimalną odległość dla planowanego przedsięwzięcia sektora rolnictwa, którego funkcjonowanie może wiązać się z ryzykiem powstawania uciążliwości zapachowej rozumianej jako stan dyskomfortu, subiektywnie odczuwany przez człowieka w sferze fizycznej i psychicznej, spowodowany zapachem substancji występującej w powietrzu.
Najbardziej uciążliwe są fermy trzody chlewnej?
- Uciążliwość zapachowa to stan dyskomfortu, subiektywnie odczuwany przez człowieka w sferze fizycznej i psychicznej, spowodowany zapachem substancji występującej w powietrzu. Uciążliwość zapachowa jest wynikiem oddziaływania źródeł emitujących związki odorowe, które są rozpoznawane przez receptory ludzkiego narządu węchu. Należy zaznaczyć, że w prawie każdej kategorii ludzkiej działalności w pewnych warunkach może wystąpić emisja różnych ilości zróżnicowanych związków zapachowoczynnych. Odory mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Wynika to przede wszystkim z destruktywnego oddziaływania na psychikę człowieka. Długotrwałe narażenie na uciążliwość zapachową może wywołać depresję, znużenie, problemy oddechowe, bóle głowy, nudności, podrażnienie oczu i gardła. Odczucia zapachowe są bardzo często subiektywne. Takie samo stężenie zapachu może wywołać u różnych odbiorców odmienne wrażenie dyskomfortu z powodu różnej oceny źródła zapachu, wrażliwości oraz stopnia aktywności - wyjaśniają w uzasadnieniu autorzy projektu.
Ministerstwo środowiska i klimatu przypomina w uzasadnieniu, że zgodnie z przeprowadzonym w 2015 r. na zlecenie Ministerstwa Środowiska badaniem pt. „Badanie świadomości i zachowań ekologicznych mieszkańców Polski” w zakresie uciążliwości zapachowej połowa Polaków postrzegała tzw. odór jako poważny problem w naszym kraju. - Do jednego z trzech największych potencjalnych uciążliwości w sąsiedztwie miejsca zamieszkania Polacy najczęściej zaliczają fermy trzody chlewnej (42%). O potrzebie pilnego ustanowienia prawa umożliwiającego kontrolę i ograniczanie uciążliwości zapachowej może świadczyć fakt, że około połowa skarg, petycji i uwag dotyczących zanieczyszczenia powietrza to ciągle problemy związane z uciążliwością zapachową. Najbardziej istotne wydają się zagadnienia uciążliwości zapachowej związane z dużymi obiektami produkcji zwierzęcej (są to przemysłowe fermy chowu trzody chlewnej, drobiu i zwierząt futerkowych). Rolnictwo wywiera duży wpływ na kształtowanie środowiska przyrodniczego i przy nieprawidłowym prowadzeniu produkcji rolnej może powodować poważne obciążenie dla środowiska. Źródłem powstawania odorantów, w tym siarkowodoru, amoniaku, tlenku azotu, a także aldehydów, amin, węglowodorów aromatycznych, kwasów organicznych oraz związków siarki w budynkach inwentarskich są zwierzęta, ich odchody, pasza oraz praca urządzeń i procesy technologiczne – czytamy w wystąpieniu resortu środowiska.
Jakie odległości należy zachować przy nowej inwestycji?
Dalej w uzasadnieniu czytamy, iż obowiązujące przepisy prawne, Kodeks dobrej praktyki rolniczej z 2004 r., a także Kodeks przeciwdziałania uciążliwości zapachowej z 2016 r. nie zapewniają w pełni przeciwdziałania uciążliwości zapachowej, przede wszystkim nie regulują kwestii przeciwdziałania uciążliwości zapachowej powodowanej przez hodowlę zwierząt gospodarskich.
W rozumieniu projektu ustawy przedsięwzięciem sektora rolnictwa, którego funkcjonowanie może wiązać się z ryzkiem powstawania uciążliwości zapachowej, zwanym dalej „planowanym przedsięwzięciem”, jest wyłącznie przedsięwzięcie w zakresie chowu lub hodowli zwierząt polegające na budowie, przebudowie lub zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego, dla którego wymagane jest uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w liczbie:
- nie mniejszej niż 210 DJP,
- mniejszej niż 210 DJP, jeżeli w odległości mniejszej niż 210 m od tego przedsięwzięcia istnieje inne przedsięwzięcie w zakresie chowu lub hodowli zwierząt w liczbie nie mniejszej niż 40 DJP lub projektowane jest powstanie innego przedsięwzięcia w zakresie chowu lub hodowli zwierząt, w liczbie nie mniejszej niż 40 DJP, w stosunku do którego wydano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, decyzję o warunkach zabudowy lub decyzję o pozwoleniu na budowę albo postępowanie w sprawie wydania choćby jednej z tych decyzji zostało wszczęte i niezakończone, lub dokonano zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania, a łączna liczba DJP dla wszystkich przedsięwzięć wynosi nie mniej niż 210 DJP.
DJP rozumie się jako duże jednostki przeliczeniowe inwentarza wyznaczane na podstawie współczynników przeliczeniowych sztuk zwierząt określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 60 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2021 r. poz. 247, z późn. zm.).
Przy ustalaniu, czy dane przedsięwzięcie w zakresie chowu lub hodowli zwierząt należy zaliczyć do planowanego przedsięwzięcia, dla którego istnieje konieczność określenia minimalnej odległości, należy uwzględnić liczbę DJP tego przedsięwzięcia oraz liczbę DJP wszystkich usytuowanych w odległości mniejszej niż 210 m od tego przedsięwzięcia istniejących lub projektowanych przedsięwzięć w zakresie chowu lub hodowli zwierząt w liczbie nie mniejszej niż 40 DJP, przy czym projektowane przedsięwzięcie w zakresie chowu lub hodowli zwierząt to takie, w stosunku do którego wydano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, decyzję o warunkach zabudowy lub decyzję o pozwoleniu na budowę albo wszczęto postępowanie w sprawie wydania tych decyzji, lub dokonano zgłoszenia albo skutecznego zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania.
Planujący przedsięwzięcie w zakresie chowu lub hodowli zwierząt uwzględnia liczbę DJP istniejących i projektowanych przedsięwzięć, w liczbie nie mniejszej niż 40 DJP, znajdujących się w odległości mniejszej niż 210 m od planowanego przedsięwzięcia. Liczbę DJP dla przedsięwzięć, co oznacza domyślnie maksymalną deklarowaną obsadę inwentarza, uzyskuje z decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, decyzji o warunkach zabudowy lub decyzji o pozwoleniu na budowę, o ile były wydane, a w przypadku braku tych decyzji bądź nie ujęcia informacji o obsadzie inwentarza, wyrażonej w DJP w tych decyzjach albo istnienia wątpliwości co do większej obsady inwentarza niż deklarowana w decyzjach bierze się pod uwagę faktyczną obsadę inwentarza wyrażoną w DJP.
Zgodnie z projektem ustawy planowane przedsięwzięcie sytuuje się w odległości nie mniejszej niż minimalna odległość od:
1) rzutu poziomego budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa;
2) rzutu poziomego budynku użyteczności publicznej;
3) rzutu poziomego budynku mieszkalnego gospodarstwa agroturystycznego, zaliczanego do działalności związanej z zakwaterowaniem, dla której kod PKD to 55.20.Z, o której mowa w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. poz. 1885, z późn. zm.);
4) linii rozgraniczających tereny przeznaczone w obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod lokalizację zabudowy, o której mowa w pkt 1–3;
5) granicy obszaru uzdrowiska lub obszaru ochrony uzdrowiskowej;
6) granicy obiektu sportowego;
7) granicy terenu rekreacyjno-wypoczynkowego z wyłączeniem kurhanu, pomnika przyrody oraz terenu zieleni nieurządzonej niezaliczonej do lasów oraz gruntów zadrzewionych i zakrzewionych, w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2020 r. poz. 2052);
8) granicy parku narodowego i jego otuliny;
9) granicy parku kulturowego określonego w uchwale rady gminy o utworzeniu parku kulturowego. Jednocześnie przez budynki mieszkalne albo budynki o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa, budynki użyteczności publicznej oraz budynki mieszkalne gospodarstwa agroturystycznego należy rozumieć poza istniejącymi budynkami również planowane budynki, w stosunku do których wydano decyzję o pozwoleniu na budowę albo dokonano zgłoszenia budowy, wobec którego organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniósł sprzeciwu.
Minimalna odległość wyrażona jest w metrach i jest równa:
1) liczbie DJP – w przypadku chowu lub hodowli zwierząt w liczbie nie mniejszej niż 210 DJP i nie większej niż 500 DJP;
2) 500 – w przypadku chowu lub hodowli zwierząt w liczbie równej lub większej niż 500 DJP.
Projekt ustawy zawiera wyłączenia dla rolników indywidualnych. W przypadku planowanego przedsięwzięcia w liczbie mniejszej niż 210 DJP realizowanego przez rolnika indywidualnego, o którym mowa w art. 6 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1655, z późn. zm.), w tym prowadzącego działalność gospodarczą, nie należy sumować innych przedsięwzięć w zakresie chowu lub hodowli zwierząt usytuowanych w odległości mniejszej niż 210 m od tego przedsięwzięcia.
W przypadku, gdy w odległości mniejszej niż 210 m od planowanego przedsięwzięcia jest usytuowane lub jest projektowane przedsięwzięcie w zakresie chowu lub hodowli zwierząt realizowane przez rolnika indywidualnego, to planujący przedsięwzięcie uwzględnia liczbę DJP przedsięwzięcia rolnika indywidualnego, o ile jest ona większa niż 40 DJP.
Więcej szczegółów przedstawia projekt ustawy (kliknij) i uzasadnienie do niego (kliknij).