USD -
4.0209
EUR -
4.2851
GBP -
5.0192
DKK -
0.5744
„Maszyna rolnicza musi być wykorzystywana zgodnie z jej przeznaczeniem i instrukcją obsługi, inne jej wykorzystanie stwarza duże zagrożenie” - mówi biegły sądowy specjalizujący się w sprawach motoryzacyjnych. Dzisiejszy temat nie jest tematem łatwym, choć może wydawać się banalny. Uważam, że o wypadkach zdarzających się w rolnictwie należy mówić, trzeba zdawać sobie sprawę z ponoszonego ryzyka i odpowiedzialności, a wypadki z udziałem dzieci są szczególnie przerażające.
W dzisiejszym artykule chciałabym podać przykłady wypadków, podać je po to, aby móc zastanowić się nad nimi. Chcę spróbować wyciągnąć wnioski, popytać specjalistów w tym zakresie i przeanalizować prawo stanowiące o rodzicielskiej odpowiedzialności. Może są sposoby na unikniecie wypadków zdarzających się wśród najmłodszych?
ZAGROŻENIA, WYPADKI - PRZYKŁADY
Najbardziej na ludzką wyobraźnię działają przykłady, dlatego posłużę się opisami zdarzeń, które niestety są faktami. Nie przedstawiam ich z zamiłowania do okrucieństwa, czy makabry, lecz ku przestrodze i z apelem do rodzicielskiej wyobraźni, przewidywania i rozsądku.
PRZYKŁAD ZAGROŻENIA STWORZONEGO DLA DZIECKA, ZACZERPNIĘTY Z KRONIKI POLICYJNEJ
Informacja, którą przytoczę została opublikowana na stronie internetowej policji w dniu 14.01. 2019 r. Jej treść brzmi: ,,Policjanci bialskiej drogówki zatrzymali kierowcę volkswagena, który jadąc drogą krajową w miejscowości Tłuściec przekroczył dozwoloną prędkość. Mężczyzna nie posiadał przy sobie prawa jazdy. Dodatkowo siedzący za kółkiem 40-latek był nietrzeźwy i w takim stanie przewoził swoją córkę. […] Mężczyzna przekroczył dozwoloną w terenie zabudowanym prędkość o 31 km/h. Mundurowi szybko ustalili, że nie jest to jedyne przewinienie na koncie kierowcy. W trakcie kontroli wyczuli od niego woń spożytego alkoholu. Urządzenie wykazało ponad pół promila alkoholu w jego organizmie. W takim stanie przewoził pasażera. W rozmowie z policjantami mężczyzna tłumaczył, że chciał zawieźć córkę na korepetycje do Siedlec. Dodatkowo siedzący za kółkiem 40-letni mieszkaniec Międzyrzeca Podlaskiego nie posiadał przy sobie prawa jazdy. Kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości zagrożone jest karą do 2 lat pozbawienia wolności. Mężczyzna odpowie również za popełnione wykroczenia”.
DRASTYCZNE PRZYKŁADY WYPADKÓW ROLNICZYCH Z UDZIAŁEM DZIECI, POCHODZĄCE Z KRONIKI POLICYJNEJ
Do lektury opisów tych wyjątkowo drastycznych zdarzeń zapraszam tylko czytelników o dużej odporności emocjonalnej. Zapis z kroniki policyjnej pochodzi z 30.09.2007 r. i brzmi: „5-letnia dziewczynka została wciągnięta do maszyny przez wałek niezabezpieczonego przekaźnika mocy łączący napęd rozrzutnika z ciągnikiem rolniczym. Dziecko zmarło w drodze do szpitala. Ojciec dziewczynki, który w tym momencie reperował maszynę, miał ponad promil alkoholu we krwi. Niewykluczone, że odpowie on za nieumyślne spowodowanie śmierci dziecka.
Do tego tragicznego wypadku na jednej z posesji w gminie Kamień w powiecie chełmskim. Do maszyny rolniczej, przez wałek niezabezpieczonego przekaźnika mocy łączący napęd rozrzutnika z ciągnikiem rolniczym, wciągnięta została 5 - letnia dziewczynka. Na miejsce natychmiast wezwano karetkę pogotowia. Niestety obrażenia, jakie odniosła dziewczynka okazały się na tyle rozległe, że dziecko zmarło w drodze do szpitala. Jej ojciec, który w tym momencie naprawiał uszkodzone urządzenie, miał ponad promil alkoholu we krwi.
Mężczyzna został zatrzymany. Niewykluczone, że odpowie on za nieumyślne spowodowanie śmierci dziecka. Grozi za to do 5 lat pozbawienia wolności”.
Smutne dalsze przykłady, które odnalazłam w tym samym zapisie policji to:
„W okresie wakacji na Lubelszczyźnie doszło do dwóch równie tragicznych wypadków z udziałem dzieci. Na początku lipca w powiecie krasnostawskim 8-letnia dziewczynka spadła z drzewa wprost na rolniczą maszynę tzw. słoneczko. Dziecko z obrażeniami ciała przetransportowane zostało śmigłowcem do szpitala. Obrażenia były na tyle rozległe, że mimo pomocy lekarskiej dziewczynka zmarła.
Z kolei pod koniec lipca do innej tragedii doszło w powiecie biłgorajskim. Niespełna 6-letni chłopczyk został uderzony częścią pługa, którym kierował jego ojciec. Po trwającej prawie godzinę akcji reanimacyjnej chłopczyk zmarł”.
CO MÓWI BIEGŁY SĄDOWY
Na temat wypadków w rolnictwie, w których uczestniczyły dzieci, opowiedział mi biegły sądowy. Podczas jego długoletniej kariery zawodowej wydawał opinie w sprawie wielu wypadków. Jednak z dużymi emocjami opisuje ten, który najbardziej utkwił mu w pamięci: „Ojciec posadził dzieci na przyczepie zbierającej „Opalenicy” , jadącej za ciągnikiem. Dzieci zsunęły się z przyczepy prosto pod jej koła. Jedno z dzieci zginęło na miejscu.”
W rozmowie dla naszego portalu biegły apeluje, by maszyny rolnicze wykorzystywać zgodnie z ich przeznaczeniem i instrukcją obsługi. Instrukcja np. ciągnika posiada dokładne wytyczne np. odnośnie ilości osób mogących znajdować się w kabinie i okoliczności, w których mogą się tam znajdować.
Wierzę w autorytet biegłego sądowego, ale postanowiłam sprawdzić jego słowa. I proszę, oto fragment z instrukcji losowo wybranego ciągnika:
Siedzenie pasażera:
UWAGA: Przewożenie osób na siedzeniu pasażera jest możliwe jedynie w trakcie przejazdów drogowych.
- Przewożenie pasażera poza do tego celu przeznaczonym siedzeniem jest zakazane.
- Korzystanie z siedzenia pasażera w trakcie pracy ciągnika (np. w trakcie pracy na polu) jest wyraźnie zakazane.
- Stosowanie pasa bezpieczeństwa na siedzeniu pasażera regulują ważne przepisy. Należy przestrzegać przepisów, ważnych w kraju, w którym ciągnik jest eksploatowany”.
Biegły który zgodził się na rozmowę, prowadził sprawy wielu wypadków również i tych drogowych. Mówi o jednym zdarzeniu: „Dziecko wybiegło na ulicę i zostało potrącone przez nadjeżdżający samochód. W wyniku obrażeń zmarło. Jego zrozpaczona matka nie mogła zrozumieć, że straciła dziecko, a jeszcze została ukarana przez sąd”.
Opowiadając o tym zdarzeniu Pan biegły cytuje Kodeks wykroczeń:
Art. 89 Zaniedbanie opieki nad małoletnim.
Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnimi do lat 7, dopuszcza do przebywania małoletniego na drodze publicznej lub na torach pojazdu szynowego, podlega karze grzywny albo karze nagany.
Przepisy o opiece nad dziećmi reguluje też ustawa Prawo o ruchu drogowym.
ZAGADNIENIE WYPADKÓW W ROLNICTWIE ROZPATRYWANE PRZEZ PRYZMAT BHP
Ponieważ ze szkoleń BHP pamiętam głównie to, że w wypadkach najczęściej dochodzi do urazów kończyn, pomyślałam, że warto byłoby poprosić o wypowiedź na interesujący mnie temat autorytet w dziedzinie BHP. Specjalnie dla Cen Rolniczych problem wypadków w rolnictwie z udziałem dzieci rozwinął inż. Piotr Kopeć - główny specjalista BHP, właściciel firmy BHP Control. Jego wypowiedź brzmi: „Wypadkowość przy pracy w rolnictwie stanowi duży odsetek ogólnej wypadkowości w trakcie wykonywania czynności służbowych we wszystkich branżach w Polsce. Duża ilość wypadków kwalifikowana jest jako wypadek ciężki, za który uważa się zdarzenie, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba.
Powodem takiego stanu jest brak świadomości zagrożeń wynikających z wykonywanej pracy. Będąc specjalistą z zakresu BHP obsługującym gospodarstwa rolne, na co dzień spotykam się ze zdziwieniem ze strony rolników, gdy zwracam uwagę na konieczność stosowania środków ochrony osobistej przed zagrożeniami.
Dużą cześć w obszarze rolnictwa stanowią małe (kilkuosobowe) rodzinne gospodarstwa rolne w których o BHP nigdy nie słyszano, odmiennie od dużych kombinatów; tam wiele osób zatrudnionych jest w stosunku umowy o pracę, gdzie obowiązuje ustawa o ogólnych przepisach BHP. Małe gospodarstwa często nie są objęte nadzorem Państwowej Inspekcji Pracy, gdyż prowadzą jednoosobową działalność, w której rodzina tylko pomaga. Na wsiach nikogo nie dziwi, że dzieci obsługują maszyny rolnicze, pracują przy produkcji zwierzęcej czy nawet chemikaliach.
Z doświadczenia mogę powiedzieć, iż do najcięższych zdarzeń dochodzi właśnie w trakcie obsługi maszyn (porwanie przez wirujące elementy wyposażenia) oraz obsługi produkcji zwierzęcej (przygniecenia zmiażdżenia bądź pogryzienia).
Niestety, do momentu gdy będzie społeczne przyzwolenie na pracę dzieci w rolnictwie, nie unikniemy wielu zdarzeń wypadkowych w których biorą udział właśnie najmłodsi”.
PRAWNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA CZYNY DZIECKA
Przepisy prawa dzielą dzieci na dwie grupy wiekowe:
- dzieci, które nie ukończyły 13 roku życia,
- dzieci, które ukończyły 13 rok życia.
Według ustawodawcy dziecko, które nie ukończyło 13 roku życia nie ponosi odpowiedzialności za np. szkodę przez siebie wyrządzoną, ponieważ ze względu na swój stopień rozwoju psychofizycznego nie potrafi kierować swoim postępowaniem we właściwy sposób. Nie jest ważne czy wydarzył się wypadek z udziałem dziecka, w którym to małoletni nagle wbiegł przed maskę nadjeżdżającego pojazdu, czy też wybił szybę kopiąc piłkę. W odniesieniu do dziecka nie można mówić o winie.
Pełną odpowiedzialność za czyny dziecka bierze jego opiekun. Może być nim być rodzic, opiekun prawny, ale też np. nauczyciel.
Na koniec, zamiast puenty, przytoczę policyjny apel. Dla portalu cenyrolnicze.pl mówi podinsp. Iwona Liszczyńska z Zespółu Prasowego KWP w Poznaniu:
„Małych dzieci ani na chwilę nie należy spuszczać z oczu, nawet w pozornie przyjaznych warunkach. A terenu prac rolniczych, gdzie mamy do czynienia z wykorzystaniem dużego, ciężkiego sprzętu w żadnym wypadku nie należy traktować jako miejsca zabaw czy atrakcji. Pamiętajmy, że małe dzieci nie mają wyobraźni i umiejętności przewidywania swojego zachowania, a ich ciekawość jest niepohamowana. Chwila nieuwagi może zakończyć się tragedią”.
Źródła:
- http://www.lubelska.policja.gov.pl/lub/aktualnosci/87280,Biala-Podl-Nietrzezwy-wiozl-dziecko-na-korepetycje.html
- http://opolska.policja.gov.pl/op/aktualnosci/13350,Nietrzezwy-przewozil-swoje-roczne-dziecko.html?sid=27912cda28fc5cffd2c567c429a8566d
- http://cloud1.edupage.org/cloud/Zakres_odpowiedzialnosci_rodzica.doc?z%3Af4HFwyUxl%2Fl2uX8kSI1YNcXlt1F0AMIO0DSoBtsrAue%2BVLoNtY9UpghiNklIfhDD
- https://codex.org.pl/3174-2/
- https://www.kurier-ilawski.pl/czytaj/Wypadek-dziecka-nie-zawsze-oznacza-kare-dla-opiekuna/2496
- http://www.zapytajprawnika.pl/tag/kw-r11/
- http://www.cals.cz/zetorservice/files/1/Major_60,80_1_2014_PL.pdf
