Na początku listopada zarząd KRIR zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jana Krzysztofa Ardanowskiego o zlecenie analizy prawnej umów kontraktacyjnych oraz innych umów na dostawy produktów rolno-spożywczych w innych krajach UE w szczególności w kontekście ochrony rolników w sytuacji niemożności dostarczenia przez nich partii towaru wymaganej przez umowę spowodowaną przez siłę wyższą.
Jednocześnie zwrócono się o zainicjowanie odpowiednich zmian w prawie, aby w umowach cywilno-prawnych na dostawy produktów rolno-spożywczych był obowiązkowy zapis o odstąpieniu od karania rolników za niedostarczenie odpowiedniej partii produktów rolno-spożywczych na skutek wystąpienia siły wyższej.
W odpowiedzi Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje, że umowy kontraktacyjne zawierane są w oparciu o przepisy zawarte w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 1025). Przez umowę kontraktacji producent rolny zobowiązuje się wytworzyć i dostarczyć kontraktującemu oznaczoną ilość produktów rolnych określonego rodzaju, a kontraktujący zobowiązuje się te produkty odebrać w terminie umówionym, zapłacić umówioną cenę oraz spełnić określone świadczenie dodatkowe, jeżeli umowa lub przepisy szczególne przewidują obowiązek spełnienia takiego świadczenia (art. 613 l).
- Zatem biorąc pod uwagę powyższe przepisy, należy wskazać, że jedną z podstawowych zasad przy zawieraniu umowy, również kontraktacyjnej, jest swoboda ich zawierania - przejawia się ona nie tylko swobodą kształtowania treści umowy, ale także swobodą wyboru kontrahenta oraz decydowania o tym, czy umowę zawrzeć. Zasada swobody umów wyrażona została w art. 353 Kodeksu cywilnego, mówi o tym, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego - czytamy w komunikacie ministerstwa.
W ocenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w świetle przepisów prawa UE oraz krajowego, nie ma możliwości dokonania zmian w przepisach prawnych polegających na wprowadzeniu obowiązkowego przepisu dotyczącego treści umów, polegającego na odstąpieniu od karania rolników za niedostarczenie odpowiedniej partii produktów rolno-spożywczych na skutek wystąpienia siły wyższej. Zarówno przepisy dotyczące umów zawarte w ustawie z dnia I l marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych, jak i przepisy stanowiące o umowach kontraktacyjnych wynikające z Kodeksu cywilnego zawierają przepisy dotyczące występowania siły wyższej oraz okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, co stanowi podstawę do ukształtowania treści umowy w sposób uwzględniający np. wystąpienie suszy."
Na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (kliknij) został zamieszczony przykładowy projekt umowy kontraktacyjnej na dostarczanie produktów rolnych. Projekt ten zawiera wymagane elementy umowy wynikające z przepisów rozporządzenia nr 1308/2013. Ma on charakter uniwersalny może być zastosowany do wszystkich produktów rolnych, zawiera postanowienia regulujące stosunki między stronami w zakresie m.in. jakości produktów rolnych, warunków realizacji umowy i terminów dostaw, procedury płatności, kar umownych oraz siły wyższej, takiej jak np.: niekorzystne warunki pogodowe niebędące klęskami żywiołowymi. W takim przypadku strony nie ponosiłyby odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie postanowień umowy.
Pełna treść odpowiedzi MRiRW na wniosek KRIR znajduje się tutaj - kliknij.
Źródło: KRIR