Ogromnym problemem dla wielu rolników jest brak monitorowania wystąpienia suszy rolniczej na użytkach zielonych stanowiących podstawową bazę paszową dla zwierząt. Hodowcy nie mają w związku z tym możliwości ubiegania się o szacowanie strat na łąkach, pomimo dużych ubytków pokarmu dla zwierząt, który będą musieli zapewnić w inny sposób. Niestety, ministerstwo rolnictwa nie dysponuje danymi, które mogłyby być podstawą do oszacowania strat na użytkach zielonych.
W związku z suszą panującą prawie w całym kraju Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wystąpił w czerwcu do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rozszerzenie zakresu upraw objętych szacowaniem suszy (System Monitoringu Suszy Rolniczej) o pozostałe rośliny, nie ujęte w systemie monitoringu, takie jak rośliny strączkowe na nasiona i na paszę, rośliny oleiste — len, lniankę, proso, grykę, facelię, a także użytki zielone, kukurydzę i ziemniaki. Uprawa tych roślin wynika m.in. z przepisów związanych np. z zazielenieniem i z produkcją pasz. Brak wymienionych upraw w Systemie może spowodować, że gospodarstwa nie osiągną poziomu 30% strat i nie będą mogły skorzystać z możliwej pomocy.
Ponadto łączne obliczanie poziomu strat w produkcji zwierzęcej i roślinnej powoduje mylny obraz szkód i wyliczenie niższego poziomu szkód niż wymagany do przyznania pomocy. Tego typu przypadki często zdarzały się w poprzednich latach. Rolnicy poszkodowani są wówczas podwójnie, po pierwsze nie mogą skorzystać z przewidzianej pomocy, a po drugie straty w plonach nie wystarczają na zapewnienie bazy paszowej dla zwierząt.
W związku wnioskiem samorządu rolniczego w sprawie poszerzenia zakresu upraw objętych monitoringiem suszy Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi poinformowało, że zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2017 r, poz. 2047, z późn. zm.), suszę oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb. Na podstawie ww. ustawy Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach opracował wartości krytyczne klimatycznego bilansu wodnego dla grup i gatunków roślin uprawnych zamieszczonych w tej ustawie, tj. dla: zbóż ozimych i jarych, kukurydzy na ziarno i na kiszonkę, rzepaku i rzepiku, ziemniaka, buraka cukrowego, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek o raz roślin strączkowych.
Przedstawiając powyższe przekazano, że wilgotność gleb użytków zielonych zależy od dwóch czynników, tj. klimatycznego bilansu wodnego oraz poziomu zwierciadła wody gruntowej. Poziomy wody gruntowej mogą być określane w oparciu o szczegółowe mapy dla kraju, które jak do tej pory nie zostały jeszcze opracowane. Informuję również, że IUNG-PIB tym zakresem badań środowiskowych dotyczących poziomu wód gruntowych nie zajmuje się. W związku z tym przekazano, że brak jest aktualnie możliwości określenia klimatycznego bilansu wodnego dla użytków zielonych.
Źródło: KRIR