W miniony piątek większość wojewodów podała informację na temat aktualnej skali tegorocznej suszy i stanu prac komisji szacujących straty. Wojewodowie apelowali do samorządów terytorialnych o zdynamizowania szacowania strat.
Województwo zachodniopomorskie
W 112 gminach województwa powołane zostały komisje szacujące straty w gospodarstwach rolnych - cały czas lustrują uprawy i oceniają wysokość strat (brak komisji w gminie miejskiej Międzyzdroje – brak upraw rolnych, a w Szczecinku działa wspólna komisja dla miasta i gminy). Wg danych z 01.08.2018 r. liczba poszkodowanych gospodarstw wynosi 13 tys. 574. Powierzchnia upraw dotkniętych klęską suszy wynosi ponad 423 tys. ha, w tym powierzchnia działek, na których straty przekroczyły 70 % wynosi już ponad 89 tys. ha. Najwyższe szkody dot. zbóż jarych i ozimych, krzewów i drzew owocowych, truskawek, rzepaku, rzepiku, kukurydzy, strączkowych, warzyw i ziemniaków na glebach lżejszych. Szacunkowa wartość strat na terenie województwa zachodniopomorskiego wynosi ponad 327 mln zł .
- Rolnicy cały czas mogą składać, w swoich urzędach gmin, wnioski o szacowanie strat – podkreślał na konferencji prasowej Marek Subocz, wicewojewoda zachodniopomorski - Powinni to robić bezzwłocznie, z uwagi na fakt, że część komisji już kończy pracę w terenie, a ponadto w związku z przyspieszonymi żniwami część plonów została już zebrana.
Do ZUW wpływają już pierwsze protokoły suszowe – na razie 110 szt. (z gmin: Barwice, Tychowo, Kołobrzeg, Ustronie Morskie, Grzmiąca). Zatwierdzone przez wojewodę protokoły z szacowania strat stanowią w dalszej kolejności podstawę dla producentów rolnych do ubiegania się o skorzystanie z przewidzianych form pomocy.
Województwo podlaskie
Wszystkie komisje w województwie podlaskim szacują straty. Informację o procesie szacowania szkód wyrządzonych przez suszę przekazał wicewojewoda podlaski Jan Zabielski podczas piątkowej konferencji prasowej. Zwrócił się także z apelem do samorządów o przyspieszenie prac z szacowaniem strat, aby można było uruchomić rządową pomoc dla poszkodowanych rolników. - Komisje gminne muszą w trybie pilnym sporządzić protokoły i przekazać do Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego celem potwierdzenia. Od wykonania tych czynności zależy kiedy rolnicy otrzymają wsparcie - powiedział wicewojewoda podlaski. W gminach woj. podlaskiego do 1 sierpnia zostało sporządzonych 14,5 tys. protokołów, z tego około 1,5 tys. już przekazano do PUW, które po potwierdzeniu są przesyłane do zainteresowanych rolników.
Województwo łódzkie
- Kiedy pojawiły się w Polsce symptomy suszy wystąpiłem 22 czerwca 2018 roku do jednostek samorządu terytorialnego z prośbą o udzielenie pomocy i wsparcia naszym rolnikom, którzy ponoszą szkody w wyniku tego zdarzenia. Z dużą satysfakcją mogę stwierdzić, że na 177 gmin w województwie łódzkim 172 gminy przystąpiły do uruchomienia procedur zmierzających do ustalenia wysokości tych szkód. Zwróciłem się jeszcze raz z apelem do jednostek samorządu terytorialnego o zdynamizowanie wysiłków prac komisji, które dokonują szacunki tych szkód – mówił wojewoda Zbigniew Rau. - Dlaczego ten apel? Bo na dzisiaj tylko siedem gmin przesłało szacunki strat. To jest mniej niż 4 %, a czas nagli - po jednej stronie mamy pieniądze zabezpieczone przez rząd, a po drugiej nie mamy jeszcze podstaw dotyczących szacunków tych strat.- W Łódzkim Urzędzie Wojewódzkim będziemy pracować w następujący sposób: kiedy do urzędu dotrą protokoły zbiorcze z gmin w Wydziale Infrastruktury i Rolnictwa pracownicy zdynamizują swoje działania, żeby opracować i ocenić z perspektywy merytorycznej i formalnej protokoły w ciągu jednego miesiąca. To jest nieprawdopodobne dla nas wyzwanie, bo wniosków jest ponad 15 tysięcy – mówił wojewoda. - Gdy ocenimy wnioski, wrócą one do gmin i będą składane do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Jest to absolutnie konieczne, bo pieniądze trzeba najpóźniej wypłacić do końca roku – zakończył Rau. Pomoc dla gospodarstw rolnych będzie udzielania w tym roku w formie dotacji dla producentów rolnych, których straty w wyniku suszy objęły co najmniej 30 proc. danej uprawy. Marek Jacek Michalak dyrektor Wydziału Infrastruktury i Rolnictwa Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego zaznaczył: - W naszym województwie jest ok. 150 tysięcy gospodarstw rolnych, a łączny obszar upraw to 800 tys. ha. W łódzkim sytuacja po suszy szczęśliwie nie jest najgorsza w kraju.
Województwo pomorskie
W województwie pomorskim powołano do tej pory 113 komisji do szacowania strat spowodowanych suszą. Nie wszystkie gminy indywidualnie powołały komisje – np. Urzędy Miast w Tczewie i w Kościerzynie podpisały porozumienia z sąsiednimi gminami, aby zakres prac komisji gminnych objął gospodarstwa położone na obszarze miasta. Hel, Jastarnia, Krynica Morska, Łeba, Puck, Sopot, Ustka i Wejherowo poinformowały, że na ich terenie nie występują gospodarstwa rolne. Z informacji otrzymanych od jednostek samorządu terytorialnego wynika, że poszkodowanych jest około 13 tysięcy producentów rolnych, co przekłada się na obszar ponad 300 tysięcy hektarów. Wojewoda niezwłocznie po otrzymaniu wniosków od samorządów powoływał komisje do szacowania strat. Jednak do urzędów gmin wnioski od rolników wciąż wpływają, tak więc szacuje się że liczba poszkodowanych gospodarstw oraz łączna powierzchnia upraw będą większe. Ostateczne wielkości będą znane po otrzymaniu od szacujących komisji wszystkich protokołów.
Do PUW wypłynęło do tej pory 888 protokołów (UM Brusy – 458, UM Czersk -117, UG Tuchomie – 162, UM Człuchów – 1, UG Cewice – 150). Wszystkie zostały zweryfikowane i podpisane. Biorąc pod uwagę liczbę pracujących w terenie komisji oraz skalę zjawiska, wojewoda wystosował kolejne pismo do wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, na obszarze których działają komisje, w którym stanowczo wezwał do uczciwego i sprawnego szacowania szkód powstałych w uprawach rolnych. To od tempa pracy samorządów zależy szybkość udzielenia pomocy rolnikom.
Wojewoda po raz kolejny, również poprzez media, apeluje do samorządów o zaangażowanie i pomoc w pracach komisji, tak aby szacowanie strat przebiegało jak najszybciej, bo od tego zależą wypłaty pomocy poszkodowanym. Wojewoda liczy również na przychylność samorządowców w stosunku do próśb składanych przez mniejsze gospodarstwa rolne o umorzenie podatku. Spodziewając się w najbliższych dniach lawinowego wzrostu napływających do PUW protokołów, wojewoda zarządzeniem z dnia 27 lipca 2018 r, powołał zespół do nadzoru nad działalnością komisji gminnych w skład którego wchodzą pracownicy WBiZK, przedstawiciele Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego oraz Pomorskiej Izby Rolniczej. Pierwsze spotkanie zespołu odbędzie się 6 sierpnia 2018 roku.
Województwo kujawsko-pomorskie
- Chciałbym się zwrócić do samorządowców o udzielenie działającym w gminach komisjom pomocy, aby jak najszybciej zakończyć proces obiektywnego i sprawnego szacowania szkód. Albowiem kondycja wielu gospodarstw rolnych w naszym województwie, które są przecież warsztatami pracy budowanymi czasami przez wiele pokoleń, jest dramatyczna. Musimy jak najszybciej uruchomić te środki, aby przyjść rolnikom z pomocą - mówił podczas konferencji wicewojewoda Józef Ramlau. W województwie kujawsko-pomorskim komisje szacujące wysokość strat powołano we wszystkich 144 gminach. Natomiast zaledwie sześć z nich (tj. Dąbrowa Chełmińska, Książki, Stolno, Świecie nad Osą oraz miasto Toruń i Golub-Gobrzyń) zakończyło swoje prace.
Województwo wielkopolskie
- Jesteśmy jedynym województwem w skali kraju, gdzie takowe komisje do spraw szacowania są powoływane na stałe i działają w zespołach w poszczególnych gminach. Nie mamy opóźnień w działaniu komisji. Obecnie w Wielkopolsce 36 tysięcy gospodarstw rolnych dotkniętych jest suszą. Jest to około 621 tysięcy hektarów upraw. Szacunkowa wartość strat to ponad 322 mln złotych - podkreśliła wicewojewoda Marlena Maląg (na zdjęciu).
Województwo lubuskie
- Apelujemy do samorządowców o przyśpieszenie prac zespołów komisji, celem umożliwienia poszkodowanym rolnikom ubiegania się o przewidziane formy pomocy - mówił wicewojewoda Robert Paluch - Poszkodowani rolnicy apelują o interwencję wojewody, my zapewniamy, że będziemy interweniować skutecznie. Bez zbędnej zwłoki protokoły będą weryfikowane i wysyłane do gmin. Wnioski powinny być składane w najkrótszym możliwym czasie, aby rolnicy mogli jak najszybciej otrzymać pieniądze. Około 4 tyś. gospodarstw zostało objętych suszą, a dotąd wpłynęło tylko nieco ponad 100 wniosków. Jest to liczba bardzo mała - przypomniał wicewojewoda.
Wicewojewoda zaznaczył, że skutki suszy w województwie lubuskim są katastrofalne, dlatego tak bardzo istotne jest aby złożone wnioski były poprawnie wypełnione, gdyż w przeciwnym razie będą odsyłane do gmin. Sytuacja taka znacząco opóźni wypłatę odszkodowań. Jak dotąd wpłynęły wnioski z czterech gmin: Otyń, Zabór, Kłodawa i Gorzów Wlkp. Łącznie protokołów, które zostały przesłane jest 113. Wnioski z Gminy Otyń i Zabór zostały już zweryfikowane i odesłane.
Województwo mazowieckie
Obecnie w województwie mazowieckim działa 289 komisji, które szacują straty w związku z wystąpieniem suszy w uprawach rolnych, wskazanych przez System Monitoringu Suszy Rolniczej. Wojewoda Mazowiecki zaapelował do prezydentów i burmistrzów miast oraz wójtów o bieżące składanie protokołów z oszacowania szkód. – Dziękujemy komisjom, które na bieżąco przekazują protokoły. Pozwoli to urzędowi wojewódzkiemu szybciej potwierdzić wystąpienie strat. Chcę zapewnić, że pracownicy są w gotowości, aby weryfikować protokoły oraz odpowiadać na pytania, jeśli pojawią się odnośnie np. wypełniania protokołów. Dziękuję również za ogromny wysiłek, jakim jest praca w komisjach. Zwłaszcza, że obszar strat jest duży. Potrzebne jest nasze współdziałanie, abyśmy mogli jak najszybciej określić jego dokładną wielkość– powiedział Zdzisław Sipiera, wojewoda mazowiecki.
Województwo dolnośląskie
Wojewoda Dolnośląski Paweł Hreniak poinformował, że według danych na 1 sierpnia 2018 roku na Dolnym Śląsku powołano 139 komisji do spraw szacowania strat w rolnictwie. Większość komisji (134) pracuje ze względu na występującą w regionie suszę. 14 komisji zakończyło już postępowania, na podstawie których poszkodowani rolnicy mogą m. in. występować do gmin o ulgi w podatkach lub banków o kredyty na preferencyjnych warunkach. Z danych wydziału nieruchomości, środowiska i rolnictwa Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu wynika, że suszą w regionie dotkniętych zostało blisko 9 tys. gospodarstw rolnych. Szacunkowa wartość strat to ponad 11 mln zł. Wojewoda apeluje do pozostałych samorządów, w których występuje problem suszy, o występowanie z wnioskami o powołanie komisji do spraw szacowania strat w rolnictwie.
Województwo warmińsko-mazurskie
Wicewojewoda Sławomir Sadowski poinformował, że do wojewody wpłynęły wnioski ze wszystkich gmin wiejskich w regionie o oszacowanie strat suszowych w 12 839 gospodarstwach rolnych na powierzchni 475 tys. ha. Największe straty wystąpiły w zbożach jarych – do 50 proc. upraw, w zbożach ozimych – do 40 proc. upraw, w roślinach strączkowych – 40 proc. Szacuje się, że wartość zgłoszonych strat wyniesie ok. 350 mln zł. Podkreślił, że rząd deklaruje pomoc rolnikom dotkniętych szkodami.
Susza wystąpiła na terenie całego województwa, natężenie suszy jest różne, jednak najbardziej dotkliwa wystąpiła we wschodniej części Pojezierza Mazurskiego, w powiatach: piskim, oleckim, gołdapskim, węgorzewskim, ełckim i giżyckim, gdzie odnotowano najwyższy spadek Klimatycznego Bilansu Wodnego. Stąd też, z gmin położonych w tych powiatach wpłynęło najwięcej wniosków.
Jak poinformował Robert Nowacki, przewodniczący komisji wojewódzkiej ds. koordynacji komisji powiatowych powołanych do szacowania szkód w gospodarstwach rolnych, w większości gmin szacowanie strat zostało już zakończone. Prace komisji trwają jeszcze w gminach powiatów: bartoszyckiego, braniewskiego, szczycieńskiego W niektórych gminach uruchomione zostały dodatkowe komisje, tak aby zdążyć oszacować straty przed żniwami. Komisje dotychczas dokonały szacunków w około 13 tys. gospodarstw. Do oszacowania strat pozostało najwięcej gospodarstw na terenie gminy Górowo Iławeckie i Pieniężno oraz w powiecie szczycieńskim. Nadal napływają pojedyncze wnioski rolników, zatem komisje na bieżąco uzupełniają protokoły.
Województwo lubelskie
W województwie lubelskim w wyniku suszy poszkodowanych zostało 11 424 gospodarstw rolnych. Wartość poniesionych strat szacuje się na 76 419 053 zł. - Chciałbym zaapelować do włodarzy naszych samorządów, wójtów, burmistrzów, prezydentów (bo również na terenie tych największych miast znajdują się tereny rolnicze), o jak najszybsze dostarczanie protokołów oszacowań strat wynikłych z suszy. Na 213 gmin na terenie województwa lubelskiego, 172 gminy zadeklarowało, że wystąpiła klęska suszy na ich terenie i na chwilę obecną protokoły przekazało nam tylko 122 samorządy. Są szczególnie tereny mocno dotknięte klęskami suszy, zarówno na północy, jak i południu. Zdajemy sobie sprawę, że to jest kwestia priorytetowa, żeby jak najszybciej po rzetelnym oszacowaniu strat przez komisje szacujące, przekazać te informacje do LUW, do wydziału Środowiska i Rolnictwa celem przekazania tych informacji dalej. Żeby ta pomoc, która jest oferowana przez rząd została jak najszybciej skierowana do osób jak najbardziej potrzebujących. Zdaję sobie sprawę, że każdy dzień kiedy pomoc wpłynie dla każdego rolnika będzie bardzo ważna. Każdy dzień to jest ogromna strata. To są zobowiązania finansowe związane z zakupem środków ochrony roślin, w związku z zakupem nawozów. Każda pomoc jest istotna i dlatego apelujemy o pilne, jak najszybsze dostarczanie protokołów z szacowania – mówił wicewojewoda lubelski Robert Gmitruczuk.
Województwo opolskie
Zagrożonymi uprawami na Opolszczyźnie były zboża ozime, zboża jare, drzewa i krzewy owocowe, rośliny strączkowe oraz truskawki. Aby udzielić szybkiej pomocy poszkodowanym rolnikom, wojewoda opolski apeluje o wysyłanie do komisji wojewody wniosków dotyczących strat poniesionych przez suszę. Takie komisje pracują w 47 gminach. Co dla porównania z innymi regionami w Polsce, stanowi dobry wynik. – W niektórych województwach takie komisje zostały powołane później lub jest nadal problem z ich utworzeniem. Opolskie oraz Wielkopolska są jednak w czołówce szybkości organizacji pracy – zauważa Adrian Czubak, wojewoda opolski. – Na dzień dzisiejszy spłynęło do nas tylko 200 protokołów z 5 gmin. Te gminy to Jemielnica, Lewin Brzeski, Olesno, Kamiennik i Skarbimierz. Czekamy na grubo ponad 1300 protokołów z ponad 40 gmin. Wszystkie protokoły mam nadzieje spłyną do nas na przełomie sierpnia i września. Wtedy będziemy mogli stwierdzić w jakim stopniu, w ilu gminach, na jakim obszarze uprawnym i na jaką kwotę odnotowano straty spowodowane tegoroczną suszą w województwie opolskim – informuje wojewoda. Ponadto, wojewoda szacuje, że do końca sierpnia br. do OUW wpłynie około 1 500 protokołów z komisji. Jednak im szybciej, tym lepiej.
Województwo śląskie
- W województwie śląskim powołano 164 komisje szacujące straty. Jest 20 gmin objętych monitoringiem pod względem suszy. 6 komisji w tych gminach skończyło już szacowanie, 14 kończy. Tylko gmina Panki przysłała do Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach protokoły – wyliczał wicewojewoda Kołodziejczyk. – Apeluję do gmin, by przyspieszyć prace komisji i przesyłać do nas protokoły, by jak najszybciej rolnicy otrzymali pomoc oraz do tych samorządów – dodał. Jak tłumaczył, są również gminy nieobjęte monitoringiem, ale w których również rolnicy ponieśli straty. – Prosimy te gminy, aby również wywiązały się ze swego zadania i przesłały nam informacje na temat potrzeb rolników – apelował wicewojewoda Piotr Kołodziejczyk.
Zgłoszenia rolników dotyczące wystąpienia suszy odnotowano w gminach: Zbrosławice, Przystajń, Wielowieś, Radzionków, Krzepice, Niegowa, Toszek, Panki, Opatów, Świerklaniec, Miedźno, Kłobuck, Lelów, Łazy, Tarnowskie Góry, Włodowice, Zawiercie, Kruszyna, Poraj oraz Rudziniec.
Komisje dokonują szacowania strat w oparciu o dane zawarte w raportach Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG), dotyczące kategorii gleby oraz typu uprawy w rozbiciu na poszczególne gminy województwa śląskiego, w których stwierdzono wystąpienie suszy rolniczej. Do wspomnianych gmin na chwilę obecną wpłynęło łącznie ok. 413 wniosków poszkodowanych rolników. Największe straty, bo aż 50 ha, odnotowano w gminie Krzepice. Komisje w gminach szacunkowo wyceniły szkody na łącznie 512 tys. zł.
Województwo małopolskie
Wnioski o oszacowanie przez komisję powołaną przez Wojewodę Małopolskiego szkód spowodowanych suszą złożyło w 2018 roku 27 gmin z terenu województwa małopolskiego. Szkody zgłosiło 774 producentów rolnych na powierzchni 6 144 ha upraw rolnych. Wysokość szkód zgłoszonych przez rolników wynosi 19 255 128 zł. Aktualnie trwa weryfikacja zgłoszonych szkód przez komisję powołaną przez Wojewodę Małopolskiego. Największe szkody spowodowane suszą zostały zgłoszone w gminach:
- Radgoszcz - 250 gospodarstw, powierzchnia dotknięta suszą 1 466 ha;
- Olesno - 176 gospodarstw, powierzchnia dotknięta suszą 1 496 ha;
- Dąbrowa Tarnowska - 115 gospodarstw, powierzchnia dotknięta suszą 652 ha.
Równocześnie niektóre gminy z terenu województwa zostały w II i III dekadzie lipca 2018 roku dotknięte klęską nawalnych opadów deszczu i lokalnych powodzi (w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu upraw rolnych i zwierząt gospodarskich). Aktualnie wnioski o oszacowanie szkód w rolnictwie zgłosiły 2 gminy, tj. Łapanów i Trzciana. Zgłoszone szkody dotyczą 36 gospodarstw rolnych i 125 ha upraw rolnych.
