W związku ze zmianami w dotychczasowych rozwiązaniach przyznawania płatności ONW rolnicy z woj. podlaskiego wyrażają obawy i niezadowolenie. Wielu z nich straci dużą część środków finansowych, na które mogli dotąd regularnie liczyć. - Odnosi się wrażenie jakby komuś zależało na zmniejszeniu potencjału producentów mleka, co jest zupełnie niezrozumiałe. Gospodarstwa są zadłużone, ledwie zipią i zamiast liczyć na wsparcie, by wyjść z tego marazmu, rzuca się im kolejne kłody pod nogi i komplikuje możliwość wychodzenia z kryzysu – ocenia Zdzisław Łuba, szef powiatowej Izby Rolniczej w powiecie łomżyńskim.
Jak czytamy w piśmie przewodniczącego Rady Powiatowej Podlaskiej Izby Rolniczej w powiecie łomżyńskim, Zdzisława Łuby, skierowanym do ministra rolnictwa, w oparciu o zaistniałe fakty należy jasno stwierdzić, że wskutek systematycznie pogarszającej się sytuacji w rolnictwie, nowe rozwiązania w obszarze ONW prowadzą do nieuzasadnionego ograniczenia wsparcia rolnictwa i prowadzą do utraty jego wartości ekonomicznej. Od tego roku proponuje się wprowadzić nowe zasady dotyczące obszarów ONW, które dotyczą głównie obszarów zakwalifikowanych do typu nizinnego. Obszary ONW typu nizinnego zostaną zastąpione przez ONW z ograniczeniami naturalnymi.
Rolnicy, których gospodarstwa wg proponowanej metody określania ONW, nie znajda się na obszarze z ograniczeniami naturalnymi, a dotychczas pobierały opłaty z tytułu ONW typu nizinnego, mają przez pierwsze dwa lata otrzymać, tzw. wsparcie przejściowe. W tym roku będzie im się należało nie więcej niż 80 proc. średniej płatności ONW, jaką otrzymywali dotychczas z PROW. W następnym roku natomiast nie więcej niż 20 proc, ale nie mniej niż 25 euro na hektar.
Proponowane zmiany odbiegają od realiów
Proponowana utrata statusu ONW typu nizinnego przez znaczną część obszarów, jest wynikiem odejścia od funkcjonujących dotychczas wskaźników społecznych oraz zmianą sposobu definiowania naturalnych utrudnień i odejścia od Wskaźnika Waloryzacji Rolniczej Przestrzeni Produkcyjnej na rzecz kryteriów biofizycznych. Obszary wyznaczone przy pomocy tego wskaźnika nie pokrywają się w pełni z obszarami wyznaczonymi w oparciu o nowe kryteria biofizyczne. Ponadto odchodzi się od większości czynników społecznych.
Jak pisze przewodniczący łomżyńskiej Izby, z proponowanym rozwiązaniem trudno się zgodzić, szczególnie w odniesieniu do gospodarstw na terenie województwa podlaskiego, które w zdecydowanej większości zajmują się produkcją mleka. Wg proponowanych zmian wszystkie one znacznie stracą, co pogorszy i tak już trudną sytuację wymuszoną bezustannym wzrostem kosztów. Jak przekonuje Zdzisław Łuba, proponowane zmiany zdecydowanie odbiegają od realiów, a wprowadzane zasady wskazują, że ich projektodawca dokonał tego zza biurka, nie posiadając rzeczywistej wiedzy jak sytuacja wygląda w praktyce. Jak podkreśla, woj. podlaskie jest od zawsze zagłębiem mlecznym kraju, a produkcja odbywa się w gospodarstwach o specyficznych warunkach w odniesieniu do klasy ziemi, która jest niska i wymaga zdecydowanie większych nakładów aby można było zaspokoić potrzeby produkcji na opłacalnym poziomie. Wg przewodniczącego, zmiany w odniesieniu do płatności ONW charakteryzują się brakiem zrozumienia dla sytuacji, jaka ma miejsce w gospodarstwach woj. podlaskiego, w tym szczególnie powiatu łomżyńskiego i prowadzą do ich zubożenia. - Zmiany idą w kierunku pomniejszenia opłacalności produkcji mleka, co jest niezrozumiałe. Rolnicy liczyli, że zmiany będą szły w kierunku poprawy opłacalności produkcji mleka, do czego byli latami zachęcani. Teraz okazuje się, że proponowane zmiany jeszcze bardziej zniechęcają rolników, a ich problemy narastają – uważa szef łomżyńskich struktur PIR.
Gospodarstwa są zadłużone i ledwie zipią
Zdzisław Łuba podkreśla, iż każdy zajmujący się produkcją mleka wie, że utrzymanie wydajności polega na odpowiednim karmieniu krów. Niezbędna jest do tego przede wszystkim uprawa kukurydzy. Bez niej utrzymanie opłacalności produkcji jest niemożliwe. Na gruntach w łomżyńskim uprawa kukurydzy jest trudna i wymaga potężnych nakładów, które w pewnym stopniu rekompensowała płatność ONW. - Mające wejść w życie zmiany są kolejnym zabiegiem, który rolników zubaża, zamiast ich wspierać. Odnosi się wrażenie jakby komuś zależało na zmniejszeniu potencjału producentów mleka, co jest zupełnie niezrozumiałe. Gospodarstwa są zadłużone, ledwie zipią i zamiast liczyć na wsparcie, by wyjść z tego marazmu, rzuca się im kolejne kłody pod nogi i komplikuje możliwość wychodzenia z kryzysu – żali się przedstawiciel podlaskiego samorządy rolniczego
Autor pisma skierowanego do ministra rolnictwa przypomina, że polscy rolnicy otrzymają na dopłaty bezpośrednie, w ramach nowego budżetu unijnego, mniej funduszy niż obecnie, w przeciwieństwie do Litwy, Łotwy, Estonii czy Portugalii. Kraje te w następnej perspektywie otrzymają o ok. 14 proc. więcej środków na ten cel. Jak stwierdza przewodniczący Łuba, w świetle zmian ONW więcej rodzimych gospodarzy straci niż zyska. Wg niego próba przekonania, że poszkodowanym resort rolnictwa wypracuje wsparcie osłonowe jest mało wiarygodna, bowiem „już wcześniej mieliśmy przykłady czym takie obiecanki się kończą.
Kwalifikacja gruntów jest niesprawiedliwa
- Wprowadzenie nowych zasad płatności ONW budzi wielki niepokój rolników odwiedzających biuro IR w Łomży. W większości rolnicy nie akceptują proponowanych zmian i zdecydowanie się im sprzeciwiają. Z uwagi na specyfikę rolnictwa w woj. podlaskim, które jest głównym producentem mleka w kraju i związanymi z tym utrudnieniami, kwalifikacja gruntów sytuująca gospodarstwa rolników z podlaskiego w znacznym stopniu poza ONW jest niesłuszna, niesprawiedliwa, krzywdząca i dyskryminującą oraz świadczy o braku znajomości uwarunkowań na tych terenach – stwierdza przewodniczący Łuba.
To pismo było niejako apelem wystosowanym już w styczniu do ministra rolnictwa, aby dokonano stosownych zmian, które odwróciłyby negatywne skutki nowych regulacji ONW m. in. wpływające na podlaskich rolników. Okazało się, że te uwagi zostały wniesione zbyt późno. 1 lutego minister rolnictwa podpisał stosowne rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, zawierającego nowy wykaz obszarów ONW. Rozporządzenie powinno wejść w życie w najbliższych dniach.