Przedstawiciele władz niemieckich oczekują od naszego ministerstwa rolnictwa podjęcia decyzji o budowie ogrodzenia granicznego po stronie polskiej, które miałoby zatrzymać migrację dzików w kierunku zachodnim. Niemcy na swoim terytorium budują już drugą linię płotu, a przestrzeń miedzy nimi utworzy tzw. białą strefę, która będzie wolna od dzików. Polscy urzędnicy nie uważają jednak, by taka taktyka mogła okazać się skuteczna.
Sekretarz stanu Szymon Giżyński wziął udział, w czterostronnym spotkaniu wysokiego szczebla poświęconemu ASF. Spotkanie, które odbywało się w tym tygodniu online, zorganizowane zostało przez Dyrekcję Generalną ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (DG SANTE) Komisji Europejskiej, reprezentowaną przez zastępcę Dyrektora Generalnego ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności Claire Bury, z udziałem: sekretarza stanu ministerstwa rolnictwa Czech Jiří Šíra, sekretarz stanu ministerstwa rolnictwa Niemiec Beate Kasch i sekretarza stanu ministerstwa rolnictwa Polski Szymona Giżyńskiego. Spotkanie dotyczyło koordynacji i współpracy w obszarze ASF w regionach granicznych zaproszonych państw członkowskich UE.
W trakcie spotkania delegacje Czech, Niemiec i Polski zaprezentowały informacje ws. krajowych działań dot. ASF, w szczególności tych zastosowanych w regionach blisko swoich wspólnych granic. Delegacje omówiły również możliwości współpracy w obszarze wspólnych działań, mających na celu zatrzymanie rozprzestrzenianie się ASF w kierunku zachodnim.
Główny lekarz weterynarii Mirosław Welz przedstawił polską strategię zwalczania i ograniczania rozprzestrzeniania się ASF w obszarach przygranicznych polegającą na redukcji populacji dzików, usuwaniu martwych osobników ze środowiska oraz grodzeniu wybranych obszarów występowania ASF u dzików. Zaznaczył przy tym, że liczba ognisk ASF u dzików w polskich obszarach granicznych znacząco spadła w porównaniu z rokiem ubiegłym.
Ogrodzenia są nieskuteczne?
Podczas spotkania przedstawiciele Niemiec podnosili kwestię wykonania trwałego ogrodzenia (płotu) po stronie polskiej, zapobiegającego przemieszczaniu dzików wzdłuż granicy z Niemcami. Polska nie jest zwolennikiem takiego rozwiązania, co wyraźnie zaznaczył sekretarz stanu Szymon Giżyński. Budowa takiej bariery o znacznej długości, zdaniem Polski, nie jest właściwym działaniem w walce z ASF. Taka bariera miałaby ograniczoną efektywność w stosunku do potencjalnych nakładów na jej wybudowanie. Z uwagi na niemożność zapewnienia jej pełnej szczelności, a także ze względu na łatwość sforsowania przez dziki – jej skuteczność jest zasadnie kwestionowana, adekwatnie do już pozyskanych niemieckich, negatywnych doświadczeń. Poza tym aktualne pozostają wątpliwości w sprawie wpływu takiej bariery na zagrożenie dla integralności ekosystemów i bioróżnorodności w terenie. Budowa lokalnych ogrodzeń i barier, tak jak jest to praktykowane w Polsce – miejscowe ograniczanie migracji dzików na konkretnym obszarze jest działaniem bardziej precyzyjnym i skuteczniejszym niż inwestycje o dużym zasięgu. Przedstawiciel Czech podkreślił w dyskusji, że bariery spowalniające przemieszczanie dzików to tylko jeden, a nie jedyny element trudnej walki z ASF, a sprawa kluczowa to bioasekuracja.
Podsumowując spotkanie, Komisja Europejska zapewniła o nieustającym wsparciu i zasugerowała wypracowanie wspólnego, transgranicznego, planu działania w kwestii walki z ASF przez uczestniczące w spotkaniu państwa: Czechy, Niemcy i Polskę. Dalsze działania w tym zakresie będą prowadzone na szczeblu eksperckim. Zdaniem przedstawicieli Polski kluczowe jest, aby taki plan uwzględniał krajowe uwarunkowania każdego z państw i czerpał z najlepszych i najbardziej skutecznych rozwiązań.
Polska wzorem do naśladowania?
W toku dyskusji zastępca Dyrektora Generalnego ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności KE Claire Bury zapowiedziała wizytację na miejscu – ze strony Komisji Europejskiej - polskich rozwiązań, w tym systemowych grodzeń. Wiceminister Szymon Giżyński wyraził wdzięczność dyrektor Claire Bury, za tę inicjatywę, wyrażając przy tym nadzieję i przekonanie, iż eksperci Komisji przyjadą do Polski „nie jako emisariusze budowy płotu”, a wyjadą z naszego kraju przekonani o skuteczności polskich rozwiązań – w tym systemów grodzeń – efektywnie ograniczających i blokujących migrację dzików, tym samym: godnych polecenia i rekomendacji innym państwom członkowskim UE.
W trakcie spotkania Komisja Europejska przypominała o możliwościach udzielenia wsparcia, w tym finansowego, państwom członkowskim dotkniętym ASF, zarówno w ramach środków interwencyjnych, jak i WPR. Polska w sposób znaczący partycypuje w środkach pochodzących z takiego wsparcia i uwzględnia kontynuowanie wspomagających zwalczanie ASF rozwiązań w propozycji Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023-2027.
W trakcie spotkania dyrektor Bernard van Goethem konkludował, że Komisja Europejska nie będzie refundować wydatków na bariery, które nie są skuteczne i naukowo potwierdzone.
Źródło: MRiRW
