kojs

skiba

CenyRolnicze
27 marca 2024, Środa.
Kursy walut wg NBP: USD USD - 3.9857 EUR EUR - 4.3153 GBP GBP - 5.0327 DKK DKK - 0.5785
Archiwum


27.03.2024 14:28 DRÓB, cena tuszki hurt: 7,80-8,60 zł/kg, średnia: 8,17 zł/kg (na podstawie informacji z 12 ubojni)

27.03.2024 MATIF: pszenica MAJ24: 200,75 (-0,12%), kukurydza CZE24: 190,50 (- 0,52%), rzepak MAJ24: 441,50 (-2,32%)

27.03.2024 SPRZEDAM 12 T PSZENŻYTA, trans. firmowy, wielkopolskie, kolski, 62-640, tel.: 690 050 400

26.03.2024 SPRZEDAM 26 T PSZENICY PASZ., trans. firmowy, podkarpackie, krośnieński, 38-460, tel.: 519 550 918

26.03.2024 SPRZEDAM 48 JAŁÓWEK, mieszaniec, 500 kg, mazowieckie, wyszkowski, 07-203, tel.: 500 062 366

26.03.2024 SPRZEDAM 15 TUCZNIKÓW, 120 kg, 100%, warmińsko-mazurskie, działdowski, 13-230, tel.: 796 437 003

25.03.2024 SPRZEDAM 20 JAŁÓWEK, mięsny, 700 kg, kujawsko-pomorskie, włocławski, 87-865, tel.: 722 018 877

24.03.2024 SPRZEDAM 100 T PSZENICY KONS., trans. firmowy, lubelskie, świdnicki, 21-065, tel.: 791 816 003

22.03.2024 SPRZEDAM 5 T PSZENICY PASZ., trans. firmowy, kujawsko-pomorskie, aleksandrowski, 87-702, tel.: 604 094 965

22.03.2024 SPRZEDAM 7 BYKÓW, mieszaniec, 500 kg, podlaskie, siemiatycki, 17-332, tel.: 506 817 807

Dodaj komunikat

kowalczyk

agrifirm

Na zwalczenie ASF u dzików nie ma już szans. Nowy raport o epidemii w Polsce

Martyna Frątczak
dziki, ASF, afrykański pomór świń

W ostatnim raporcie polscy naukowcy analizują przebieg epidemii ASF w kraju w ciągu ostatnich 7 lat. Co było główną przyczyną wybuchu ognisk choroby na komercyjnych gospodarstwach? Jakie popełniliśmy błędy? Czy na opanowanie epidemii w Polsce są jeszcze w ogóle jakieś szanse?

7 lat ASF: od jednego do tysiąca przypadków

Pierwszy przypadek afrykańskiego pomoru świń (ASF) u dzików stwierdzono w Polsce 14 lutego 2014 r., w województwie podlaskim, około 10 km od granicy z Białorusią. Zakażony dzik został wyłowiony z pokrytej lodem rzeki – zwłoki były zamrożone, co wskazywało na to, że zwierzę znajdowało się na obszarze dużo wcześniej. Obecnie badacze zakładają, że zakażone zwierzę przywędrowało z Białorusi, choroba rozprzestrzeniła się więc w bezpośredni sposób, prawdopodobnie bez udziału ludzkiego.

 

7 lat temu wiedza na temat ASF i skutecznych strategii panowania nad chorobą była o wiele mniejsza niż dzisiaj. Chociaż początkowo Polska miała szansę na sprawne zatrzymanie epidemii, tak jak zrobiły to później Czechy oraz Belgia, decyzje w naszym państwie były słabo przemyślane, podejmowane ze zbyt dużym opóźnieniem i napotykały sprzeciw społeczny (w kwesti m.in. odstrzału sanitarnego dzików). W efekcie wirus rozprzestrzenił się na kolejne obszary i dotarł do ferm trzody chlewnej.

Od lutego 2014 r. do dnia 30 lipca 2021 r. w Polsce potwierdzono ponad 12 764 przypadków ASF u dzików i 400 ognisk u świń domowych. Mimo podejmowanych środków zwalczania choroby, liczba przypadków ASF u dzików i ognisk u świń domowych w dalszym ciągu dynamicznie wzrasta, co podkreślają zwłaszcza dane z dwóch ostatnich lat.

 

Sytuacja w roku obecnym jest szczególnie pesymistyczna, ze względu na pojawienie się wirusa w gospodarstwach trzody chlewnej na zachodzie kraju. Województwo lubuskie oraz wielkopolskie są obszarami Polski o największej liczbie profesjonalnych gospodarstw trzody chlewnej w kraju. Dodatkowo w województwach tych, ze względu na spore zalesienie, występuje duże zagęszczenie populacji dzików. Pierwsze ognisko ASF w województwie lubuskim wykryto w 2021 roku na dużej, komercyjnej fermie, utrzymujące prawie 16 tys. zwierząt. W województwie wielkopolskim wirusa odkryto wkrótce potem, w gospodarstwie utrzymującym ponad 3 tys świń.

 

KWS 814 200

KWS 814 200

 

Epidemia w zachodniej części Polski może mieć szczególnie katastrofalne skutki. Niezależnie od wspomnianych ognisk, w pozostałych regionach kraju chorobę wykryto na 34 innych fermach. Większość z nich znajdowała się blisko obszarów, na których wirus występował w populacji dzików.

Czy w rozwoju epidemii w Polsce można dostrzec pewien wzór?

Na podstawie danych dotyczących 7 lat epidemii ASF w Polsce można stwierdzić, że występowanie choroby, podobnie jak w wielu państwach Europy, charakteryzuje się sezonowością. Najwięcej ognisk choroby wśród trzody chlewnej wykrywane było w okresie od czerwca do końca września. W populacji dzików natomiast, największą liczbę przypadków wirusa identyfikowano w miesiącach wiosennych i letnich.

 

Eksperci od kilku lat dyskutują, czy za takim schematem sezonowości wirusa ASF może ukrywać się nieznanany wektor choroby, w postaci owadów krwiopijnych? Chociaż badania przeprowadzone w tym temacie sugerują, że istotnie owady mogą mieć pewną rolę w epidemi, wszystko wskazuje na to, że jest ona niewielka i prawdopodobnie nie odpowiada za powstawanie nowych ognisk ASF: Czy komary mogą przenosić ASF? Wyniki najnowszych badań.

 

Bardziej prawdopodobną przyczyną obserwowanego schematu mogą być zmiany aktywności dzików w cieplejszych miesiącach – jak również zmiany w aktywności ludzi. Nie bez znaczenia jeśli chodzi o ilość wykrywanych przypadków wśród dzików może mieć również korzystna do odnajdywania ich zwłok w terenie pogoda.

 

wykres sezonowosc asf portal ceny rolnicze pl

Sezonowość wykrywanych przypadków ASF u dzików, dane z 2020 roku dla (od lewej) Belgii, Bułgarii, Estonii, Niemiec, Węgier, Łotwy, Litwy, Mołdawii, Polski, Rumunii, Rosji, Serbii, Słowacji oraz Ukrainy. Źródło: Woźniakowski, G., Pejsak, Z., & Jabłoński, A. (2021). Emergence of African Swine Fever in Poland (2014–2021). Successes and Failures in Disease Eradication. Agriculture, 11(8), 738.

 

Według analizy dostępnych danych, autorzy najnowszego raportu stwierdzają, że najczęstszym źródłem i czynnikiem wprowadzającym wirusa ASF na obszar gospodarstw trzody chlewnej była działalność człowieka. Czynnik ten był najważniejszą i bezpośrednią przyczyną zawleczenia wirusa do stad świń domowych zwłaszcza w ciągu pierwszych dwóch lat epidemii. Istotnymi źródłami wirusa ASF na fermach było kupowanie zakażonych, bezobjawowych zwierząt, a także skarmianie świń resztkami ludzkiej żywności lub paszą zebraną z pól skażonych przez dziki. Znaczenie miało również rozprzestrzenianie wirusa poprzez zanieczyszczone pojazdy oraz sprzęt gospodarski.

 

W latach 2015-16 liczne ogniska ASF były spowodowane bezpośrednim kontaktem świń z tkankami zakażonych, padłych dzików, natomiast w latach 2017-20 częstym źródłem wirusa na fermach była skażona zielonka, siano, lub słoma. Więcej o tej drodze rozprzestrzeniania wirusa: ASF: zawleczenie wirusa z paszą realnym zagrożeniem.  

Wirus rozprzestrzenia się coraz dalej – rola człowieka?

Obecnie wirusa ASF można znaleźć w aż 11 województwach Polski: podlaskim, lubelskim, mazowieckim, łódzkim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim, wielkopolskim, lubuskim, dolnośląskim, małopolskim i podkarpackim.

 

Z roku na rok ASF powiększa swój obszar występowania w kraju. Początkowo rozprzestrzeniał się głównie na wschodzie Polski, wzdłuż granic państwa. Szybkość „naturalnego” rozprzestrzeniania się choroby w populacji dzików była wtedy dość niska, wynosząca około 10-12 km rocznie, na zachód oraz południe kraju. Później zaobserwowano jednak przypadki i ogniska świadczące o wyraźnej roli człowieka w rozprzestrzenianiu choroby – przykładem jest pojawienie się ASF w województwie podlaskim w 2016 roku. Wirus został tam zawleczony i przeniesiony do populacji dzików prawdopodobnie przez nielegalne zakopywanie padłych, zakażonych świń. Ludzką rękę widać również w przypadku przetransportowania wirusa ASF na ponad 120 km w 2017 roku – do województwa mazowieckiego.

 

Podejrzane było również wykrycie przypadku choroby u padłego dzika w województwie lubuskim w 2016 r. – który znajdował się ponad 300 km od najbliższego wykrytego przypadku lub ogniska wirusa ASF. W 2021 roku wątpliwości epidemiologów wzbudziły ogniska ASF stwierdzone w województwie łódzkim oraz małopolskim – podejrzewa się, że były skutkiem nielegalnego handlu zakażonymi zwierzętami.

 

A może winne są głównie dziki?

Dziki zdecydowanie w dalszym ciągu pełnią ważną rolę w rozprzestrzenianiu wirusa w Polsce, a dostępne środki kontroli choroby w ich populacji są mało skuteczne. W ostatnich badaniach nad zagęszczeniem populacji dzików w kraju stwierdzono, że jest ono niższe niż 0,5 dzika na km2. Należy mieć jednak na uwadze, że to oszacowanie może być błędnie zaniżone. Powierzchnia lasów w Polsce wynosi aż 9,2 mln ha (ok 30% powierzchni kraju).

 

Z danymi dotyczącymi tak niskiej gęstości populacji dzików kontrastują informacje dotyczące licznych i wykrytych w krótkim czasie przypadków ASF u dzików na terenie, przykładowo, województwa lubuskiego. Pomimo wprowadzenia środków zapobiegawczych, w tym budowy ogrodzeń, stosowania repelentów zapachowych i odłowu dzików, wirus przeniósł się z stamtąd wraz z dzikami na sąsiednie - dolnośląskie i wielkopolskie. Na podstawie krajowych i zagranicznych doświadczeń można stwierdzić, że prawdopodobnie zastosowane ogrodzenia były za słabą przeszkodą dla dzików. Za skuteczne uważa się obecnie przynajmniej potrójne ogrodzenia, z zastosowanymi równolegle płotami elektrycznymi.

 

Zdaniem ekspertów, w Polsce nie jesteśmy już w stanie zapanować nad chorobą w populacji dzików. Należy skupić się przede wszystkim na ochronie stad świń domowych. Jednymi z najważniejszych elementów bioasekuracji na fermach powinny być solidne ogrodzenia, chroniące przed kontaktem z dzikami. Pomimo nowych odkryć dotyczących szczepionki na ASF: Powstała skuteczna szczepionka na ASF, autorzy raportu uważają, że nie należy się jej spodziewać na rynku przez, przynajmniej, najbliższe 10 lat.

 

Na podstawie:

Woźniakowski, G., Pejsak, Z., & Jabłoński, A. (2021). Emergence of African Swine Fever in Poland (2014–2021). Successes and Failures in Disease Eradication. Agriculture, 11(8), 738.

Martyna Frątczak
Autor: Martyna Frątczak
Lekarz weterynarii Martyna Frątczak, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Zainteresowana szeregiem zagadnień związanych z medycyną zwierząt, ekologią i epidemiologią, którymi zajmuje się na co dzień również we własnej pracy naukowej.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Najnowsze artykuły autora:

Loading comments...
Wiadomość z kategorii:

Obserwuj nas w Google News 

i czytaj materiały szybciej niż inni

Google Icons 16 512

Dołącz teraz

POLECAMY


Copyright © CenyRolnicze 2021. All rights reserved | Polityka prywatności i plików cookies | Regulamin serwisu