kojs

kojs

CenyRolnicze
28 marca 2024, Czwartek.
Kursy walut wg NBP: USD USD - 4.0081 EUR EUR - 4.3191 GBP GBP - 5.0474 DKK DKK - 0.5792
Archiwum


28.03.2024 MATIF: pszenica MAJ24: 203,50 (+1,37%), kukurydza CZE24: 193,25 (+ 1,44%), rzepak MAJ24: 438,00 (-0,79%)

27.03.2024 14:28 DRÓB, cena tuszki hurt: 7,80-8,60 zł/kg, średnia: 8,17 zł/kg (na podstawie informacji z 12 ubojni)

27.03.2024 SPRZEDAM 12 T PSZENŻYTA, trans. firmowy, wielkopolskie, kolski, 62-640, tel.: 690 050 400

26.03.2024 SPRZEDAM 26 T PSZENICY PASZ., trans. firmowy, podkarpackie, krośnieński, 38-460, tel.: 519 550 918

26.03.2024 SPRZEDAM 48 JAŁÓWEK, mieszaniec, 500 kg, mazowieckie, wyszkowski, 07-203, tel.: 500 062 366

26.03.2024 SPRZEDAM 15 TUCZNIKÓW, 120 kg, 100%, warmińsko-mazurskie, działdowski, 13-230, tel.: 796 437 003

25.03.2024 SPRZEDAM 20 JAŁÓWEK, mięsny, 700 kg, kujawsko-pomorskie, włocławski, 87-865, tel.: 722 018 877

24.03.2024 SPRZEDAM 100 T PSZENICY KONS., trans. firmowy, lubelskie, świdnicki, 21-065, tel.: 791 816 003

Dodaj komunikat

agrifirm

kowalczyk

ASF zmienił dietę wilków: czy atakują zwierzęta domowe?

Martyna Frątczak

Epidemia ASF w Europie spowodowała drastyczny spadek liczebności dzików, jednego z gatunków znajdujących się w diecie wilków. Czym wilki zastąpiły w swoim wyżywieniu nagłe braki dzików? Czy częstszym celem polowań stały się zwierzęta gospodarskie? Na te pytania odpowiedział niedawno zespół naukowców ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW) w Warszawie.

Bogata dieta wilka

Wilk szary (Canis lupus) jest najczęściej spotykanym w Europie tzw. dużym drapieżnikiem. Wciąż w dużym stopniu wpływa na liczebność i rozmieszczenie innych gatunków dzikich zwierząt, będących jego ofiarami. Jest oportunistą żywieniowym, co oznacza, że w jego diecie pojawiają się różne gatunki: ryb, gryzoni oraz dużych kopytnych, w różnych proporcjach. Szczególnie preferuje młode osobniki takich gatunków jak jeleń szlachetny, łoś, dzik, czy, okazjonalnie, bydło domowe oraz owca.  

W zależności od dostępności ofiar, regionu i siedliska, dieta wilków może się znacznie różnić. W badaniach stwierdzono, że w Skandynawii i Ameryce Północnej wilki polują głównie na łosie i jelenie a w Europie Środkowej na jelenie, sarny, dziki oraz bobry. W Grecji oraz we Włoszech częstymi ofiarami wilków są zwierzęta gospodarskie.

Również w przypadku, gdy jedna z ważnych dla populacji wilków ofiar nagle zmniejsza swoją liczebność, dieta drapieżnika może ulec znaczniej zmianie. Ze względu na trwającą od kilku lat w Europie epidemię wirusa afrykańskiego pomoru świń (ASF) w wielu regionach kontynentu spadła liczebność dzików – na skutek śmierci spowodowanej wirusem lub intensywnego odstrzału w ramach walki z chorobą.

Jak ważne w diecie wilka są dziki?

Dzik, w zależności od tego jakie inne ofiary dostępne są w okolicy, może być drugim lub trzecim co do ważności gatunkiem występującym w diecie wilka. Udział dzików w biomasie spożywanej przez wilki może być większy niż 20%. Obserwacje pokazały również, że w przypadku spadku liczebności innych gatunków kopytnych, dzik stawał się często dla wilków najważniejszym elementem diety.  

Wirus ASF spowodował drastyczne zmniejszenie liczebności dzików w Europie Wschodniej. Przykładowo, szacuje się, że od pojawienia się ASF na Białorusi w 2013 roku, liczebność dzików spadła tam o około 90% (głównie w wyniku celowych, intensywnych polowań). Ta unikalna sytuacja stała się niejako eksperymentem, w którym naukowcy mogli na bieżąco obserwować, jak zmieniła się dieta drapieżników w wyniku drastycznego spadku dostępności jednego ze źródeł pokarmu. Ostatnie badania w Estonii w tym temacie wykazały, że po wybuchu ASF w diecie wilków pojawił się znacznie wyższy odsetek saren i innych, mniej typowych ofiar.

Polscy naukowcy z SGGW w Warszawie postanowili zbadać zmiany w diecie u wilków z Białorusi. Do swoich analiz wybrali populacje wilków z dwóch różnych regionów – Grodna i obwodu witebskiego - różniących się dostępnością ofiar dla drapieżników. Badania prowadzone były przez 10 lat, w okresie od 2010 do 2020 roku.

Zmiany w diecie wywołane przez ASF

Naukowcy w diecie wilków z obu regionów zaobserwowali łącznie 19 gatunków lub kategorii zdobyczy. Najczęściej spotykanymi w diecie były dzik, łoś, jeleń oraz bóbr, a mniej licznie reprezentowane były lis rudy, piżmak, zając bielak oraz szarak, różne gatunki gryzoni, ptaków, a także psy domowe oraz krowy i owce.

W regionie Grodna przed wybuchem epidemii ASF wilki najczęściej polowały na jelenie, sarny oraz bobry (co stanowiło odpowiednio 27,0%, 22,9% i 19,4% ich diety), a rzadziej na dziki i łosie (odpowiednio 10,3% i 11,9% ich diety). Proporcje te nie zmniejszyły się znacznie po wybuchu epidemii ASF, jednak zauważono pewne różnice. Głównymi ofiarami wilków nadal były jelenie, sarny i bobry, jednak drapieżniki wyraźnie częściej polowały na łosie (17,4%), a udział dzików w ich diecie spadł – z 10,3% do 7,4%.

W obwodzie witebskim dieta wilków przed wybuchem epidemii ASF oparta była głownie na łosiach oraz dzikach (stanowiły odpowiednio 35,6% i 28,4% ich diety). Na inne gatunki wilki polowały znacznie rzadziej, z czego głównie na bobry (17,4%), sarny (11,6%) i okazjonalnie jelenie (1,1%). Po wybuchu epidemii ASF skład diety wilków z tego regionu znacznie się zmienił. Łosie nadal były częstymi ofiarami (34,7%), znacznie wzrósł jednak udział w diecie saren, bobrów i jeleni (stanowiły odpowiednio 24,2%, 15,4% i 14,2% diety wilków). Udział dzików w diecie spadł drastycznie, bo z ponad 28% do 5,9%.

Wilki nie atakowały częściej zwierząt domowych

Wyniki badań pokazały, że wpływ epidemii ASF i spadku liczebności dzików w Europie może bardzo różnić się w zależności od regionu i tego, jak ważne w diecie danej populacji wilków były dziki jeszcze przed pojawieniem się wirusa. W przypadku populacji wilków, dla których dzik stanowi jedną z najważniejszych zdobyczy, epidemia mogła mieć silny wpływ na zmianę diety i przerzucenie się na inne ofiary – tak, jak zaobserwowano to u wilków zamieszkujących obwód witebski.

Co jednak zaskakujące, drastyczny spadek liczebności dzików nawet w tym przypadku nie spowodował, aby wilki częściej atakowały zwierzęta domowe. Niektórzy naukowcy uważają, że zwierzęta domowe, głównie bydło oraz psy, są dla wilka ważnymi „ofiarami buforowymi”, wykorzystywanymi, gdy brakuje typowych zdobyczy.

Dane historyczne wskazywały na taką tendencję. W latach 90. XX wieku również prowadzono badania nad dietą wilków na Białorusi. W przypadku dużej liczebności typowych ofiar wilka (łosi, saren, dzików), zwierzęta domowe stanowiły zaledwie 4% diety drapieżnika. Jednak nagły spadek liczebności populacji łosi, saren i dzików spowodował znaczną zmianę diety wilków. W efekcie udział w niej zwierząt domowych wzrósł do 38%.

Badacze uważają, że obecnie wilki nie interesowały się zwierzętami domowymi ze względu na dużą dostępność łosi oraz bobrów. Zauważyli również, ze wilki zmieniły strukturę swoich watach. Częściej obserwowane były małe watachy wilków, dla których łatwymi ofiarami są bobry. Znaczenie mogły mieć również polowania na wilki prowadzone przez myśliwych, niepokojących się że wilki spowodują gwałtowny spadek liczebności jeleni. Mniejsza liczba wilków mogła zrównoważyć zmiany w dostępności dzików jako ofiar.

Więcej o wilkach i ich relacjach ze zwierzętami gospodarskimi pisaliśmy tutaj: Konflikty z dużymi drapieżnikami: czy zabijanie rozwiązuje problem? 

 

Na podstawie:

Klich, D., Yanuta, G., Sobczuk, M., & Balcerak, M. (2021). Indirect Effect of African Swine Fever on the Diet Composition of the Gray Wolf Canis lupus—A Case Study in Belarus. Animals, 11(6), 1758.

Martyna Frątczak
Autor: Martyna Frątczak
Lekarz weterynarii Martyna Frątczak, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Zainteresowana szeregiem zagadnień związanych z medycyną zwierząt, ekologią i epidemiologią, którymi zajmuje się na co dzień również we własnej pracy naukowej.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Najnowsze artykuły autora:

Loading comments...
Wiadomość z kategorii:

Obserwuj nas w Google News 

i czytaj materiały szybciej niż inni

Google Icons 16 512

Dołącz teraz

POLECAMY


Copyright © CenyRolnicze 2021. All rights reserved | Polityka prywatności i plików cookies | Regulamin serwisu