Naprędce wdrożone rozporządzenie Komisji Europejskiej ustanawiającego specjalne środki kontroli w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń może wywołać ogromne kłopoty, zwłaszcza dla małych producentów trzody chlewnej. Do tej pory podział gospodarstw na część czystą i brudną został wprowadzony na dużych profesjonalnych fermach. Teraz taki obowiązek będzie dotyczył wszystkich gospodarstw utrzymujących świnie.
W związku z planowanym wejściem w życie w dniu 21 kwietnia 2021 r. projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji(UE) –ustanawiającego specjalne środki kontroli w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń, które zastąpi obowiązującą do dnia 21 kwietnia 2021 r. decyzję wykonawczą Komisji 2014/709/UE, Branżowe Porozumienie ds. Walki z ASF wnioskuje o wprowadzenie okresu przejściowego do końca grudnia 2021 roku.
14 kwietnia 2021 roku odbyło się spotkanie (online) Porozumienia, na którym omawiano kwestie związane z przygotowaniem branży do spełnienia nowych obowiązków wynikających przepisów rozporządzenia Komisji Europejskiej. W ocenie Porozumienia, wprowadzenie przepisów rozporządzenia do natychmiastowego stosowania od dnia 21 kwietnia 2021 r. może wywołać paraliż branży zarówno po stronie producentów trzody chlewnej, jak i przetwórców. Zagrożenie dotyczy możliwości pozrywania łańcuchów dostaw, co spowoduje z jednej strony trudności w zbyciu żywca i obrocie zwierzętami hodowlanymi w strefach I, II, III oraz spadek cen skupu na terenach ASF, a z drugiej brak zaspokojenia potrzeb surowcowych przetwórstwa, wzrost cen żywca w strefie białej i zwiększony import. Rozwarstwienie cen żywca wieprzowego w strefach ASF oraz spadek cen materiału hodowlanego w porównaniu ze strefą wolną od choroby nie będzie służyło rozwojowi branży i może doprowadzić do likwidacji wielu gospodarstw utrzymujących trzodę chlewną.
Do tej pory podział gospodarstw na część czystą i brudną został wprowadzony na dużych profesjonalnych fermach. Liczba gospodarstw, które wdrożyły dobrowolne zaawansowane zasady bioasekuracji opracowane przez GIW/POLPIG/POLSUS, aby uzyskać odstępstwo od badań krwi przed wysyłką świń, jest niewielka. Mniejsze gospodarstwa z wielkim trudem dostosowały się do minimalnych zasad bioasekuracji wymaganych przez prawo krajowe. Do tej pory nie udało się wprowadzić skutecznych ogrodzeń w wielu gospodarstwach utrzymujących świnie. Wydzielenie w gospodarstwie części czystej i brudnej, choć jest podstawową zasadą kontroli zabezpieczenia epizootycznego, nie było do tej pory wymagane przepisami prawa.
Wprowadzenie nowych przepisów unijnych od dnia 21 kwietnia br. przyczyni się do wielu problemów związanych z przemieszczaniem świń ze stref I, II, III. Brakuje wytycznych zarówno dla hodowców i producentów trzody chlewnej, którzy będą przygotowywali plany bezpieczeństwa biologicznego (załącznik II pkt (i) do rozporządzenia), jak i dla powiatowych lekarzy weterynarii, którzy będą podejmowali decyzję o przemieszczaniu świń na podstawie nowych przepisów. W naszym przekonaniu bez wprowadzenia okresu przejściowego, w którym będą obowiązywać nadal obecne przepisy, istnieje wysokie zagrożenie zablokowania możliwości przemieszczania zwierząt, a tym samym obrotu i sprzedaży żywca.
ETAPY DOCHODZENIA DO SPEŁNIENIA NOWYCH WYMAGAŃ ROZPORZĄDZENIA
Porozumienie proponuje wprowadzenie etapowego dochodzenia do spełnienia nowych przepisów unijnych
OPRACOWANIE WYTYCZNYCH I ZACHĘT (DO KOŃCA MAJA 2021)
Postulat, aby wytyczne i zachęty dla gospodarstw, które się szybciej dostosują do rozporzadzenia, zostały opracowane przez zespół wyłoniony z przedstawicieli MRiRW, GIW oraz przez Porozumienia w terminie do końca maja 2021 r
KONSULTACJE SPOŁECZNE (DO KOŃCA CZERWCA 2021)
Wniosek, aby konsultacje społeczne odbyły się poprzez organizacje branżowe producentów, przetwórców wieprzowiny w terminie do końca czerwca 2021 r. Przy okazji konsultacji społecznych należy przeprowadzić szeroką akcję informacyjną o wymogach ROZPORZĄDZENIA dla rolników, zakładów przetwórczych oraz powiatowych lekarzy weterynarii.
STOPNIOWY OKRES WDRAŻANIA NOWYCH PRZEPISÓW (DO KOŃCA GRUDNIA 2021)
Opowiadamy się za tym, aby gospodarstwa, które wcześniej spełnią wymagania rozporządzenia mogły skorzystać z nowych przepisów przed zakończeniem okresu przejściowego. Ograniczy to kumulowanie wdrażania nowych przepisów w końcówce roku 2021 i spiętrzenia pracy w Powiatowych Inspektoratach Weterynarii.
Porozumienie stoi na stanowisku, że podobny plan działań powinien zostać opracowany wspólnie przez MRiRW, GIW, organizacje myśliwych, producentów trzody chlewnej w aspekcie zwalczania ASF u dzików. Bez podjęcia równoległych, stanowczych działań ukierunkowanych na zwalczanie ASF u dzików nie uzyskamy satysfakcjonujących postępów w walce z chorobą.
