USD -
4.3069
EUR -
4.5955
GBP -
5.3938
DKK -
0.6176
Jak podaje agencja Reuters, na chińskich fermach zidentyfikowano nową postać afrykańskiego pomoru świń. Podejrzewa się, że zmutowany wirus to skutek stosowania przez rolników nielegalnych szczepionek.
Przewlekły ASF niszczący mioty
Eksperci uważają, że nowa forma ASF może być poważnym ciosem dla Chin, największego producenta wieprzowiny na świecie. Państwo dopiero co zaczęło wychodzić z kryzysu epidemii i liczyło na powrót do świetności sprzed ASF.
Dwa nowe szczepy wirusa ASF zakaziły ponad 1000 loch na kilku fermach należących do New Hope Liuhe, czwartego co do wielkości chińskiego producenta wieprzowiny. Nową formę wirusa znaleziono również u tuczników utrzymywanych przez rolników kontraktowych firmy.
Szczepy wykryte u zwierząt wyglądają na niepełną wersję terenowego wirusa ASF – w ich materiale genetycznym brakuje jednego lub dwóch kluczowych genów.
Choroba, którą wywołują nie przebiega typowo i co prawda nie zabija świń, ale powoduje u nich przewlekłą, uciążliwą chorobę. Najbardziej dotkliwe skutki ma u loch – w efekcie zakażenia nowym szczepem na świat przychodzi znacznie mniej zdrowych prosiąt.
Obecnie New Hope i wielu innych dużych producentów wieprzowiny poddaje ubojowi wszystkie świnie zakażone nietypowym ASF, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenieniu choroby.
Póki co ogniska nowych szczepów wirusa są ograniczone, ale szczepy mogą się rozprzestrzenić, dając katastrofalne skutki dla odradzającej się w Chinach hodowli trzody chlewnej.
Dwa lata temu ASF doprowadził do utraty w Chinach około 400 milionów sztuk świń. Ceny wieprzowiny w kraju wciąż utrzymują się na rekordowym poziomie, a rząd jest pod nieustannym naciskiem aby wzmocnić bezpieczeństwo żywnościowe również w związku z pandemią COVID-19.
Wirus wygląda na dzieło człowieka
Eksperci nie są pewni skąd wzięły się nowe warianty wirusa.
Teoretycznie nowe szczepy mogłyby być produktem naturalnych mutacji – jak przyznaje Yan Zhichun, dyrektor naukowy firmy New Hope, zdarza się znajdować łagodne infekcje wywoływane przez wirusy terenowe, u których doszło do utraty niektórych genów.
Niestety wiele wskazuje na to, że obecnie obserwowane szczepy pochodzą z nielegalnie rozprowadzanych i stosowanych szczepionek.
Wayne Johnson, lekarz weterynarii z Pekinu, relacjonuje, że w zeszłym roku zdiagnozował u świń nietypową, przewlekłą i mniej śmiertelną postać ASF. Z próbek pobranych do badań wynikało, że wirusowi brakowało pewnych charakterystycznych elementów genetycznych, znanych jako geny MGF360.
Obecnie firma New Hope w swoim dochodzeniu wykryła, że szczep występujący u świń jest pozbawiony zarówno genów MGF360, jak i innej typowej sekwencji, CD2v.
To ciekawy „zbieg okoliczności”, ponieważ wcześniej prowadzono badania nad uzyskaniem szczepionki poprzez usunięcie z wirusa właśnie genów MGF360.
Eksperymenty pokazały, że szczep pozbawiony tych sekwencji daje świniom odporność – jednak ma również tendencję do przejścia kolejnych mutacji, które pozwalają mu wrócić do szkodliwej dla zwierząt formy. Z tego powodu zrezygnowano z utworzenia szczepionki opartej na takiej modyfikacji.
„(...) to dokładnie to samo, co opisano w laboratorium, to zbyt duży zbieg okoliczności, ponieważ w naturze nigdy nie uzyskasz tak dokładnego usunięcia” – komentuje Lucilla Steinaa, główna naukowiec z Instytutu Badawczego International Livestock w Nairobi.
Obecnie nie ma żadnej oficjalnie zatwierdzonej szczepionki przeciwko ASF. Jednak wielu chińskich rolników walczących o ochronę swoich stad i przychody ucieka się do stosowania niezatwierdzonych produktów.
Rząd prowadzi dochodzenie
Jeśli wprowadzone przez nielegalne szczepionki nowe typy wirusa się rozprzestrzenią, historia walki z ASF w Chinach i w reszcie świata może zatoczyć koło.
Istnieje ryzyko, że nowe szczepy zostaną zawleczone do innych państw poprzez skażone produkty mięsne. Wiadomo już, że wirus jest w stanie zachować zakaźność przez miesiące w produktach spożywczych.
Chińskie Ministerstwo Rolnictwa i Spraw Wiejskich nie skomentowało donosów o nowych szczepach wirusa.
Wydało jednak co najmniej trzy ostrzeżenia dotyczące stosowania nieautoryzowanych szczepionek na ASF, informując, że producenci i użytkownicy takich preparatów mogą zostać oskarżeni o popełnienie przestępstwa.
W sierpniu 2020 roku ministerstwo zapowiedziało również, że przetestuje krajowe stada świń pod kątem występowania w nich różnych szczepów wirusa - w ramach dochodzenia w sprawie nielegalnego stosowania szczepionek.
Stwierdzono, że wszelkie szczepy z delecjami (brakiem) genów mogą wskazywać na użycie takich szczepionek. Jak dotąd nie opublikowano żadnych ustaleń w tej sprawie.
Doniesienia o niedawnych wybuchach nowych szczepów ASF były szeroko utajniane. Spraw jest bardzo drażliwa dla chińskiego rządu.
To nie pierwsza pseudo-szczepionka
To nie pierwszy w historii przypadek nieudanej szczepionki na ASF, która miała odwrotne od zakładanych skutki i skończyła się rozwleczeniem wirusa.
Jedna z szczepionek oparta na żywym wirusie była stosowana w Hiszpanii w latach 60. XX wieku, w czasie pierwszej światowej epidemii ASF. Świnie, którym podano szczepionki zaczęły chorować na przewlekłą formę ASF – z obrzękiem stawów, zmianami skórnymi i problemami oddechowymi.
Od tamtego czasu żaden kraj nie zatwierdził oficjalnie szczepionki przeciwko ASF i nie zdecydował się wypróbować jego działania w praktyce.
Szczepionka z usuniętymi genami MGF360 i CD2v jest wciąż poddawana próbom w kontrolowanych warunkach przez chiński Harbin Veterinary Research Institute. Nie wiadomo, które laboratoria „podpatrzyły” testowane przez nich modyfikacje i wyprodukowały nielegalne szczepionki.
W latach 2004-2005 Azja walczyła z epidemią ptasiej grypy – niektóre chińskie laboratoria skorzystały wtedy z okazji do szybkiego zarobku i wyprodukowały kilka nieautoryzowanych szczepionek. Obecna sytuacja ze szczepionkami na ASF powtarzą tą niechlubną historię.
Tajemnicą pozostaje, jak szeroko zostały zastosowane przed wykryciem precederu. Wielu ekspertów jest jednak zgodnych – „zaszczepiono” nimi ogromną liczbę świń, ryzykując bezpieczeństwem żywnościowym całego kraju.
Na podstawie:
Reuters
