USD -
4.0619
EUR -
4.5889
GBP -
5.3854
DKK -
0.6171
12 kwietnia na Uniwersytecie Przyrodnicznym w Poznaniu odbyło się spotkanie dotyczące afrykańskiego pomoru świń i wysoce zjadliwej grypy ptaków, zrzeszające naukowców, lekarzy weterynarii, myśliwych i specjalistów związanych z praktyką hodowlaną. Co nowego powiedziano na temat wirusa ASF? Przedstawiamy najciekawsze informacje.
Sytuacja ASF na świecie – wystąpienie Głównego Lekarza Weterynarii
W referacie wygłoszonym przez lek. wet. Pawła Niemczuka podkreślono rolę epidemiologiczną odgrywaną przez zwłoki dzików w środowisku. Przypadki wykrycia wirusa u tego gatunku dotyczą bowiem w zdecydowanej większości właśnie zwierząt padłych, których stan rozkładu zwłok określa się jako umiarkowany lub zaawansowany. W obecnych działaniach bardzo dużo uwagi poświęca się usuwaniu zwłok tych zwierząt ze środowiska. Od początku roku 2018 do marca 2019 wykryto ponad 3100 przypadków ASF u dzików, z czego przypadek często oznaczał wykrycie wirusa u kilku lub kilkunastu osobników w tym samym miejscu, a większość z nich stanowiły zwierzęta padłe. Oznacza to, że ogromna ilość zakażonego materiału została efektywnie usunięta ze środowiska, zmniejszając tym samym liczbę aktywnych źródeł patogenu. Badanie padłych zwierząt jednocześnie pomaga w określaniu gęstości populacji dzików, zasięgu występowania wirusa, jego potencjalnych kierunków rozprzestrzeniania i tendencji. Znaczenie eliminacji padłych dzików przedstawił również w innym referacie dr Marian Porowski, który wystąpił w zastępstwie prof. Zygmunta Pejsaka.
W temacie ognisk ASF u trzody chlewnej Główny Lekarz Weterynarii podkreślił sezonowość występowania choroby, pojawiającej się na nowych gospodarstwach najintesywniej w miesiącach wiosenno-letnich. W 2018 roku wyznaczono 109 ognisk ASF, z czego 101 w okresie od maja do końca sierpnia. Już któryś z kolei raz zauważona zostaje podobna prawidłowość dotycząca epidemiologii ASF – być może nadal nie znamy wszystkich wektorów patogenu?
Opisana została również sytuacja ASF w innych państwach. Od początku 2018 roku ogniska choroby u świń domowych wyznaczono na obszarze Litwy, Łotwy, Rumuni, Bułgarii oraz Sardynii. Co ciekawe, w Estonii nie stwierdza się już nowych ognisk na gospodarstwach – wirus jednak dalej rozprzestrzenia się w populacji dzików. W Belgii dotychczas wirusa notowano wyłącznie u dzików. Jedynym krajem, które w obecnej epidemii rozwiązało problem z tym patogenem nadal pozostają Czechy.
Wielkopolska jak dotąd wolna od ASF
Lek. wet. Andrzej Żarnecki, Wielkopolski Wojewódzki Lekarz Weterynarii przedstawił działania zapobiegawcze wobec wirusa podejmowane na wciąż wolnym od niego obszarze. Planowane jest zwiększenie redukcji populacji dzika. Wojewoda Wielkopolski wydał już rozporządzenie, na którego mocy odstrzelone zostanie dodatkowe 764 zwierząt. Wprowadzono absolutny zakaz dokarmiania dzików, a także bardzo intensywny monitoring padłych zwierząt. Dotychczasowo wszystkie podejrzane przypadki u dzików zostały wykluczone pod względem obecności wirusa w badaniach laboratoryjnych.
Nadal nie znamy dzika, a musimy nim zarządzać
Jeden z wykładów poświęcony był zmianom, jakie nieustannie zachodzą w populacji dzików, a które często nie są w ogóle brane pod uwagę w planach ich kontroli. Prof. Piotr Tryjanowski zwrócił uwagę na fakt, że powszechnie stosowane metody szacowania liczebności dzików są przestarzałe i niewiarygodne. Od kilku lat obserwuje się znaczący wzrost liczby tych zwierząt, nie znamy jednak dokładnej skali zjawiska i jej przyczyn. Jednak nawet bardzo dokładna informacja o liczebności dzików nie zda się na wiele, jeśli nie poznamy struktury populacji jaką badamy - ile w populacji jest loch, ile osobników młodych, ile starych? Wszystkie te czynniki wpływają na zachowanie grup zwierząt, a nawet na tempo ich rozrodu. Zapomina się również o wielu nowych zjawiskach w populacji dzików. Klimat, który jeszcze kilkadziesiąt lat temu bardzo silnie ograniczał ich liczebność dzisiaj nie wpływa już na zwierzęta w takim stopniu. Dziki wykazują coraz mniejszą obawę przed ludźmi, coraz chętniej zamieszkując tereny podmiejskie, radykalnie zmienia się ich dieta, wpływająca nie tylko na preferencje smakowe, węchowe i zdrowie dzików, ale również na ich płodność. Więcej ciekawych informacji dotyczących zachowania dzika przedstawimy już wkrótce.
Kukurydza zwiększa płodność dzików
W referacie na temat racjonalnej gospodarki populacją dziką, poprowadzonym przez Jakuba Pałubickiego oraz Jana Grajewskiego również zwrócono uwagę na szereg niekorzystnych zjawisk zachodzących obecnie u tych zwierząt. Pomimo stałego wzrostu odstrzału dzików od kilku lat, liczebność ich populacji nie ma tendencji do spadku. Dlaczego tak się dzieje? Odpowiedzią może być zmiana bazy pokarmowej. Dziki bardzo chętnie żerują na wielkoobszarowych polach kukurydzy. Rośliny te niestety często zawierają substancje produkowane przez pleśnie, które wywołują u zwierząt zaburzenia hormonalne, przyspieszają ich dojrzewanie, wydłużając ruję i zwiększając płodność loch. Udział spożywanej kukurydzy w ostatnim czasie wzrasta u tych zwierząt z 30% do ponad 70%.
Duży problem stanowi wybór właściwych zwierząt do odstrzału. Według wielu ekspertów aby zmniejszyć populację dzika należa odstrzelić około 75-80% warchlaków, od listopada skupiając się na eliminowaniu loch. Autorzy referatu podkreślili, że bardzo ważne jest przestrzeganie tutaj zasady odstrzału wyłącznie warchlaków niekarmionych już przez lochę i ochrony starszych loch prowadzących stada. Lochy prowadzące grupy rodzinne ograniczają bowiem reprodukcję pozostałych, młodych samic w stadzie. Bardzo ważna informacja płynie również z badań genetycznych dzików. Okazuje się, że około 24% populacji tych zwierząt zawiera w swoim DNA geny świni domowej. Wskazuje to na powszechność przypadków krzyżowania się tych gatunków, ogromnie wpływającą na zachowanie zwierząt i stad przez nie tworzonych.
Diagnostyka, bioasekuracja i dezynfekcja
Pozostałe wystąpienia dotyczyły takich zagadnień jak diagnostyka wirusa ASF, w swoim obrazie klinicznym podobnego do szeregu innych chorób wirusowych, referat przedstawiony przez prof. Małgorzatę Pomorską-Mól, oraz znaczenie efektywnej bioasekuracji i wybrania odpowiednich środków dezynfekcyjnych, prezentacje lek. wet. Pawła Iskrzaka reprezentującego firmę Agri Plus, lek wet. Jacka Chaczyńskiego reprezentującego Bayer, Jarosława Konarzewskiego, Prezesa Zarządu Firmy SANITBIOTECH oraz Jaroslawa Romanowskiego, reprezentującego ROMANOWSKI GROUP. Wkrótce przedstawimy szerszy materiał poświęcony bioasekuracji oraz najskuteczniejszych środków wobec ASF.
XV FORUM ZOOTECHNICZNO-WETERYNARYJNE Zagrożenie afrykańskim pomorem świń i wysoce zjadliwą grypą ptaków w produkcji zwierzęcej
Polskie Towarzystwo Zootechniczne i Polskie Towarzystwo Nauk Weterynaryjnych.
