kojs

kojs

CenyRolnicze
28 marca 2024, Czwartek.
Kursy walut wg NBP: USD USD - 4.0081 EUR EUR - 4.3191 GBP GBP - 5.0474 DKK DKK - 0.5792
Archiwum


27.03.2024 14:28 DRÓB, cena tuszki hurt: 7,80-8,60 zł/kg, średnia: 8,17 zł/kg (na podstawie informacji z 12 ubojni)

27.03.2024 MATIF: pszenica MAJ24: 200,75 (-0,12%), kukurydza CZE24: 190,50 (- 0,52%), rzepak MAJ24: 441,50 (-2,32%)

27.03.2024 SPRZEDAM 12 T PSZENŻYTA, trans. firmowy, wielkopolskie, kolski, 62-640, tel.: 690 050 400

26.03.2024 SPRZEDAM 26 T PSZENICY PASZ., trans. firmowy, podkarpackie, krośnieński, 38-460, tel.: 519 550 918

26.03.2024 SPRZEDAM 48 JAŁÓWEK, mieszaniec, 500 kg, mazowieckie, wyszkowski, 07-203, tel.: 500 062 366

26.03.2024 SPRZEDAM 15 TUCZNIKÓW, 120 kg, 100%, warmińsko-mazurskie, działdowski, 13-230, tel.: 796 437 003

25.03.2024 SPRZEDAM 20 JAŁÓWEK, mięsny, 700 kg, kujawsko-pomorskie, włocławski, 87-865, tel.: 722 018 877

24.03.2024 SPRZEDAM 100 T PSZENICY KONS., trans. firmowy, lubelskie, świdnicki, 21-065, tel.: 791 816 003

22.03.2024 SPRZEDAM 5 T PSZENICY PASZ., trans. firmowy, kujawsko-pomorskie, aleksandrowski, 87-702, tel.: 604 094 965

22.03.2024 SPRZEDAM 7 BYKÓW, mieszaniec, 500 kg, podlaskie, siemiatycki, 17-332, tel.: 506 817 807

Dodaj komunikat

agrifirm

agrifirm

Powiązania pomiędzy psami pasterskimi a ochroną zagrożonych drapieżników

Redakcja

Od wieków psy są towarzyszami ludzi, zapewniały ochronę, pomagały w zdobywaniu pokarmu, a nawet stawały się członkami rodzin. Są wykorzystywane przy zooterapii oraz pomagają osobom z niepełnosprawnościami jako zwierzęta asystujące. Ponadto pracując w policji czy górskim pogotowiu ratunkowym dzięki swojemu czułemu węchowi używane są w trakcie poszukiwań zaginionych lub rannych osób. Współpracując między innymi ze Strażą Graniczną, wykrywają i uniemożliwiają przewóz wielu nielegalnych obiektów, w tym zwierząt, co może ograniczyć napływ gatunków inwazyjnych na danym obszarze.

 

Psy jako potomkowie prowadzących stadny tryb życia wilków szybko przywiązują się i są w stanie opiekować się zwierzętami gospodarskimi jako psy pasterskie. Dzięki czemu mogą stać pomocnikami w rozwiązaniu konfliktów ludzi z drapieżnikami. Czy jest to jednak wyjście, które będzie skuteczne na skalę globalną? Psy pasterskie od stuleci używane są w na wielu kontynentach; dzięki nim znacznie maleją roczne straty hodowlane wynikające z polowań drapieżników. Przykładowymi rasami wykorzystywanymi w tym celu są między innymi brytyjski Border Collie, polski Owczarek Podhalański lub wykorzystywany najczęściej we Francji Pirenejski Pies Pasterski. Równie skuteczne co rasowe psy okazują się być mieszańce psów pasterskich. Dzięki nim zmienia się nastawienie hodowców względem drapieżników, co ułatwia ochronę zagrożonych gatunków. Koszt posiadania psa nie powinien jednak przekraczać zysków uzyskanych z ochrony hodowli.

Konflikt a ochrona

Funkcja psa pasterskiego może nieść ze sobą za równo pozytywne jak i negatywne skutki dla środowiska. Poza oczywistą ochroną zwierząt gospodarskich oraz dobytku rolnika, pies może wpływać na zmianę postrzegania drapieżników przez ludzi. Zapewniając bezpieczeństwo żywemu inwentarzowi, psy gwarantują również poprawę komfortu psychicznego hodowcy. Dzięki nim możliwa jest lepsza ochrona gatunków zagrożonych wyginięciem, znacznie zmniejsza się liczba osobników, które giną w wyniku konfliktu na skutek rozkładania trucizny lub kłusownictwa. Społeczeństwo zaczyna postrzegać zwierzęta te jako niezbędny element ekosystemu, a nie wyłacznie jako szkodniki. Poza tak ogromną korzyścią pojawia się wiele mniejszych problemów; psy mogą między innymi przenosić pasożyty, którymi zainfekowane mogą zostać gatunki podlegające ochronie.

 

Psy powinny zostać poddane odpowiedniemu treningowi, który zapewni ochronę zarówno drapieżnikom jak i zwierzętom hodowlanym, zbyt agresywne psy (szczególnie w grupie) mogą zabić zwierzę, które miało zostać jedynie odstraszone. Jeśli zwierzę nie zostanie należycie przygotowane do pracy, nie przywiąże się do właściciela lub trafi na niewłaściwie ogrodzony teren może to skutkować jego ucieczką (stado zdziczałych psów z pewnością mogłoby spowodować znaczące szkody w środowisku zabijając i odbierając pokarm wymierającemu gatunkowi). Dlatego przed ofiarowaniem takiej pomocy rolnikom na terenach uboższych konieczna jest sterylizacja i trening psów oraz edukacja społeczności, w celu zapobiegania pojawieniu się ich negatywnego wpływu na otoczenie.

Cechy dobrego psa pasterskiego

Psy ras pasterskich, posiadają wiele zalet, które umożliwiają im idealne spełnianie swojego zadania. W zależności od tego w jakim klimacie lub na jakim terenie występują, jakimi zwierzętami się opiekują, różnią się wielkością, zwinnością czy na przykład długością sierści. Występują również charakterystyczne dla rasy różnice w usposobieniu. Poszukuje się osobników, które będą w stanie jednocześnie zapewnić bezpieczeństwo żywemu inwentarzowi oraz nie zabijać atakujących go mięsożerców. Rasa, często w Polsce nazywana Africanis albo pies Tswana, występująca na terytorium południowej i zachodniej Botswany graniczącym z pustynią Kalahari, jest świetnie przystosowana do życia na tym półpustynnym terenie z niską średnią rocznych opadów. Posiada krótką sierść, jest lekka i zwinna, średniej lub małej wielkości. Ponadto okazało się, że świetnie przystosowała się do diety z niską zawartością protein, przez co jej koszty utrzymania są relatywnie niskie. Dzięki swojemu usposobieniu stała się idealnym rozwiązaniem konfliktu pomiędzy farmerami hodującymi głównie kozy, owce i bydło (na farmach pojawiają się również konie, osły, drób i inne psy) a szczytowymi drapieżnikami występującymi na tym obszarze, takimi jak szakale, gepardy czy lamparty. Psy są na tyle agresywne by skutecznie odstraszać drapieżniki i chronić stada oraz na tyle łagodne by nie atakować zwierząt, którymi się opiekują i nie zabijać atakujących je mięsożerców.

Opis projektu

Potwierdzeniem pozytywnego zastosowania psów w Botswanie okazał się projekt realizowany przez Cheetah Concervation Botswana (CCB) w latach 2015-2020. Polegał on na umieszczeniu psów lokalnej rasy Tswana w kilku lokalizacjach: wolno wybiegowych pastwiskach, na prywatnym lub dzierżawionym ogrodzonym gruncie oraz na obszarach częściowo chronionych, na których hodowla jest dopuszczalna w pobliżu siedzib ludzkich. Psy opiekować miały się głównie kozami lub owcami, które w trakcie dnia mogły swobodnie się przemieszczać, natomiast na noc zaganiane były do Kraala, będącego tradycyjną zagrodą. Wszyscy poddani badaniu farmerzy posiadali zagrody jednak ich poziom zabezpieczenia różnił się w zależności od majętności gospodarstw.

 

W ramach projektu badane były zagadnienia dotyczące: 1) stanu zdrowia, przeżywalności i zachowań lokalnej rasy w trakcie trwania projektu, 2) zmiany strat zwierząt hodowlanych związane z posiadaniem psa pasterskiego, 3) efektywność lokalnej rasy względem występujących na obserwowanym terenie drapieżników, oraz 4) zmiana postrzegania mięsożerców przez rolników spowodowana posiadaniem psa pasterskiego (Van Der Weyde i inni, 2020). Szczeniaki przed umieszczeniem w docelowej lokalizacji poddawane były treningowi, polegającemu na ich umieszczeniu w zagrodzie razem z kozami oraz dorosłymi psami pasterskimi co miało wzmocnić ich więź z inwentarzem i pomogło nauczyć się pożądanych zachowań względem niego. W późniejszym etapie projektu uczestniczyły w wypasie pod nadzorem pasterzy korygujących szczenięta, które były na przykład agresywne względem kóz. Zostały również zaszczepione, wysterylizowane i odrobaczone.

 

Przed otrzymaniem psa rolnicy otrzymali materiały edukacyjne dotyczące mięsożerców oraz zostali poproszeni o wypełnienie ankiety zawierającej pytania na temat tego jaki mają stosunek do znajdujących się w pobliżu ich gospodarstw drapieżników, stanu ekonomicznego oraz strat w żywym inwentarzu.  Ankieta powtarzana była na przestrzeni trzech, sześciu, dziewięciu i dwunastu miesięcy oraz dwóch i trzech lat (poszerzona o pytania dotyczące zachowania i dobrostanu psów).

Analiza wyników badań

Badaniu zostało poddanych 81 psów, które zostały rozmieszczone pośród 75 farmerów. W zależności od wielkości posiadanego terenu i stada przekazano jednego lub dwa psy. Jeśli szczeniak na początku swojej pracy funkcjonował nieprawidłowo lub był zaniedbany zostawał przekazany innemu rolnikowi. Szczególną uwagę zwrócono na zachowanie psów w stosunku do obojętnych lub niebezpiecznych gatunków względem inwentarza i ludzi oraz na procentowy skład drapieżników zaangażowanych w grabieże zwierząt gospodarskich. Spośród wszystkich psów siedem stało się zwierzętami domowymi lub zostało usuniętych z projektu, dwadzieścia pięć zmarło wskutek ukąszeń węży, zakażenia pasożytami lub wypadku bądź zaginęło; większość pracowała aktywnie przez co najmniej dwa lata. Psy karmione były przede wszystkim kukurydzą, resztkami, mlekiem, mięsem oraz rzadziej karmą. Okazało się również, że po odbytym na początku rozwoju treningu praktycznie nie było potrzeby korekcji zachowań zwierząt przez ostatecznych właścicieli.

 

Większość ankietowanych zgłosiła, że ich psy przeważnie ignorują gatunki obojętne natomiast na niebezpieczne oraz ludzi reagują szczekaniem. Wszyscy farmerzy byli zadowoleni z posiadanego zwierzęcia oraz stwierdzili, że ich obowiązkiem jest dbanie o jego dobrostan. W trzech kolejnych latach około 90% badanych nie zgłosiło ani jednego przypadku udanego ataku drapieżnika. Udowodniono także, że płeć psów lub rasa kóz czy obecność pasterza nie mają istotnego znaczenia dla badanych zachowań. Na przestrzeni roku zmienił się stosunek farmerów względem komercyjnych polowań na drapieżniki, z niezgody na zdecydowany sprzeciw. Gatunkiem, który najczęściej pojawiał się oraz powodował największe problemy okazał się szakal, następne w kolejności były gepardy, lamparty, karakale oraz dzikie psy. Przed otrzymaniem psa sporadycznie widywane były lwy oraz hieny, które w wyniku pojawienia się obrońcy stada przestały się do niego zbliżać. Niespodziewanym skutkiem umieszczenia z żywym inwentarzem psa pasterskiego stały się ataki zdziczałych psów, które wcześniej nie były obserwowane, równie zaskakujące okazało się nasilenie się ataków lampartów.

Podsumowanie

Użytkowanie psa pasterskiego okazało się niezwykle skutecznym rozwiązaniem konfliktu, chroni ono zarówno drapieżniki, ludzi jak i zwierzęta hodowlane. Wykazano, że szczególnie dobrze swoją rolę spełniają przede wszystkim młodzi przedstawiciele rasy. Skuteczność ochrony inwentarza rośnie wraz z zastosowaniem większej liczby działań zabezpieczających takich jak poprawa budowy zagród, większa liczba pasterzy czy użycie urządzeń odstraszających. Dalszym badaniom należy poddać jednak wpływ obecności psów na pozostałe gatunki zwierząt i roślin występujących w ich otoczeniu, ponieważ mogą się one okazać niepokojące. Niektóre rasy psów ze względu na swoją umiejętność szybkiego uczenia się mogą zostać wykorzystane w nieznany dotąd sposób w celu ochrony środowiska naturalnego.

 

Poza zmianą nastawienia farmerów spowodowaną ograniczeniem strat w ich stadach mogłyby na przykład uczestniczyć w odnajdywaniu i eliminacji gatunków inwazyjnych zagrażających rodzimej faunie i florze, bronić granic parków narodowych lub tropić kłusowników wyłapujących i mordujących zagrożone wyginięciem gatunki. Jednak nim dojdzie do tego, że takie rozwiązania zaczną być stosowane globalnie, należy wykonać rzetelne badania na temat niepożądanego wpływu obecności psa w środowisku oraz sposobów ich minimalizacji. Konieczna jest również edukacja społeczeństwa w tym zakresie, dzięki czemu ograniczone zostaną inwazyjne działania tego gatunku. W celu wypracowania takich rozwiązań konieczna jest współpraca pomiędzy naukowcami zajmującymi się badaniami statystycznymi oraz ludźmi pracującymi „w terenie” i posiadaczami psów. Potencjał tkwiący w tym niepozornym zwierzęciu domowym wciąż jest słabo eksplorowany, w wyniku badań i współpracy psa z człowiekiem w dalszym ciągu może zostać wypracowanych wiele nieznanych obecnie rozwiązań.

 

Bibliografia

Whitehouse-Tedd, K., Richards, N., & Parker, M. (2021). Dogs and Conservation: emerging themes and considerations. Journal of Vertebrate Biology69(3), E2004-1.

Van Der Weyde, L. K., Kokole, M., Modise, C., Mbinda, B., Seele, P., & Klein, R. (2020). Reducing livestock-carnivore conflict on rural farms using local livestock guarding dogs. Journal of Vertebrate Biology69(3), 20090-1.

 

Julia Zawadzka - studentka biologii (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu). Interesuje się technikami szkolenia psów oraz dużymi ssakami, w szczególności drapieżnikami. Jest właścicielką dwóch suczek (terier irlandzki i border collie) oraz kotki (kot norweski leśny), miłośniczka folkowych brzmień oraz fantastyki i filmów animowanych. 

 

Julia Zawadzka cenyrolnicze pl

Loading comments...

Obserwuj nas w Google News 

i czytaj materiały szybciej niż inni

Google Icons 16 512

Dołącz teraz

POLECAMY


Copyright © CenyRolnicze 2021. All rights reserved | Polityka prywatności i plików cookies | Regulamin serwisu