Pandemia COVID-19 wywarła silny wpływ na funkcjonowanie wielu sektorów gospodarki, jednakże sektorem, który został szczególnie dotknięty jest sektor (agro)turystyczny. Agroturystyka to branża, w której dochody są trwale tracone, ponieważ niewykorzystane produkty czy usługi np. zakwaterowanie, nie mogą być sprzedane w kolejnych latach.
W badaniach prowadzonych przez zespół z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu i SGGW w Warszawie poszukiwano odpowiedzi na następujące pytania: (i) jaki stosunek badani mają obecnie do wypoczynku w gospodarstwach agroturystycznych i jaką popularnością będą cieszyć się obiekty tego typu podczas wyjazdów turystycznych? (ii) jakie są determinanty skłaniające turystów do wyboru gospodarstwa agroturystycznego jako miejsca wypoczynku, (iii) jak oceniany jest w obecnej sytuacji poziom bezpieczeństwa obiektów tego typu. Dodatkowo rozpoznano jakie działania w opinii badanych powinni podjąć właściciele gospodarstw agroturystycznych w celu zwiększenia bezpieczeństwa podczas pobytu turystów.
Przedmiotem badań były planów turystycznych Polaków w dobie pandemii COVID-19 w okresie od czerwca do grudnia 2020 roku. Wyniki badań wskazują, że takie plany miała zdecydowana większość badanych (75,5%), a tylko prawie ¼ (24,5%) badanych nie planowała wyjazdu turystycznego w 2020 roku. Najczęściej wskazywanym tego powodem była panująca pandemia COVID-19 i strach przed zarażeniem się koronawirusem podczas takiego wyjazdu.
W dalszej części badania respondentom, którzy planują realizację przynajmniej jednego wyjazdu w celach turystycznych zadano pytanie: Czy wypoczynek w gospodarstwie agroturystycznym w czasie pandemii COVI-19 to dobry pomysł? Wyniki wskazują, że zdaniem zdecydowanej większości (74,8%) badanych respondentów jest dobry pomysł. Jedynie 19,9% badanych nie miała zdania w tej kwestii, a nieliczni uznali to za raczej zły pomysł (5,75%). Istotną częścią badań było rozpoznanie determinant skłaniających respondentów do wyboru gospodarstwa agroturystycznego jako miejsca wypoczynku w okresie pandemii koronawirusa. Głównym powodem wyboru tych obiektów jest potrzeba wypoczynku w ciszy i spokoju (70,6%), jakość pożywienia serwowanego przez agroturystycznych operatorów (46,4%) czy konkurencyjność cenowa ich oferty (35,4%). Ważną kwestią dla badanych była również możliwość wyjazdu z małymi dziećmi, dla których pobyt w gospodarstwie agroturystycznym to możliwość kontaktu z zwierzętami gospodarskimi, czy możliwość poznania tradycyjnych zwyczajów i obyczajów panujących na wsi.
Respondenci zapytani zostali ponadto podjęcia jakich działań w zakresie poprawy bezpieczeństwa pobytu oczekują od właścicieli gospodarstw agroturystycznych. Wyniki badań wskazują, że dla badanych na pierwszym miejscu jest dezynfekcja pomieszczeń wspólnych oraz szeroka dostępność płynu do dezynfekcji rąk. Ponadto, często pojawiały się także opinie dotyczące konieczności ograniczenia zarówno maksymalnej liczby turystów nocujących jednocześnie w gospodarstwie, jak również zmniejszenia liczby osób przebywających w tym samym czasie w pomieszczeniach ogólnodostępnych.
Wyniki badań pokazują, także że zdaniem części badanych (15,4%) wskazanym było posiadanie przez odwiedzane gospodarstwo agroturystyczne certyfikatu bezpieczeństwa sanitarno-epidemiologicznego. Zaświadczenie takie przyczyniłoby się z pewnością do zwiększenia poczucia bezpieczeństwa turystów. Co ciekawe, ponad 60% badanych skłonne byłoby ponieść dodatkowe koszty w zamian za potwierdzenie posiadania przez obiekt takiego certyfikatu.
Ostatnim etapem badań było określenie jaki odsetek badanych planuje wypoczynek w gospodarstwie agroturystycznym i jakie są ich podstawowe charakterystyki. Stwierdzono, że spośród badanych planujących wyjazd turystyczny aż 17,9% badanych ma zamiar skorzystać z oferty wypoczynku w agroturystyce.
Przeprowadzona analiza wykazała, że respondenci planujący wypoczynek w gospodarstwie agroturystycznym to w większości kobiety (67,9%) o średniej wieku 42,2 lata (mediana 43), legitymujące się w zdecydowanej większości wyższym wykształceniem (85,9%). Respondenci wybierające agroturystykę jako cel swojego wyjazdy turystycznego to także osoby, które posiadają dzieci (64.1%) i w większości na co dzień zamieszkują tereny miejskie.
Agroturystyka jest tą formą turystyki, która nie jest turystyką masową, odwiedzający wypoczywa blisko natury i w obiektach o niewielkiej skali, często odległych od dużych skupisk ludzi, co wpisuje się w obecne zalecenia służb sanitarnych.
Z pewnością pandemia COVID 2019 przyczyni się w znaczący sposób do wyboru wsi i gospodarstw agroturystycznych jako miejsca wypoczynku podczas wyjazdów turystycznych, które z punktu widzenia badanych są bardziej bezpieczne. W szczególności takiego zdania są osoby wypoczywające z dziećmi.
Podsumowując, wypoczynek na wsi w gospodarstwie agroturystycznym w czasie pandemii COVID-19 jak i po będzie cieszył się rosnącym zainteresowaniem wśród turystów pragnących wypocząć w bezpiecznych warunkach na łonie natury. Z pewnością dużym zainteresowaniem będą cieszyły się wyjazdów typu agro-break (agri-break) czyli krótkoterminowy wyjazd na wieś, np. na weekend do gospodarstwa agroturystycznego, w celu spokojnego wypoczynku na łonie natury i z dala od tłumów.
Praca ukazała się w czasopiśmie Agriculture, w wolnym dostępie, czyli każdy zainteresowany może ją w całości przeczytać tutaj (kliknij).
Wojcieszak-Zbierska M.M., Jęczmyk A., Zawadka J., Uglis J. Agritourism in the Era of the Coronavirus (COVID-19): a rapid assessment from Poland. Agriculture 2020, 10(9), 397; https://doi.org/10.3390/agriculture10090397
