Kilka lat temu na łamach specjalistycznego periodyku Acta Ornithologica z licznym gronem współautorów zastanawialiśmy się, jak wymyślone i de facto narzucane z Brukseli rozwiązania wpływają na ptaki krajobrazu rolniczego w Polsce. Pytanie to jest o tyle zasadne, że poprzez pewne zapóźnienia systemowe, bioróżnorodność krajobrazu rolniczego u nas, czy może szerzej w Europie środkowej i wschodniej ciągle, jest wyższa niż na zachodzie kontynentu. Biorąc pod uwagę negatywne zmiany liczebności populacji ptaków krajobrazu rolniczego, ale także innych komponentów tworzących bioróżnorodność, powstały i nadal powstają specjalne programy mające ochronić, a chociażby znacząco zmniejszyć tempo negatywnych zmian przyrody.
Nie wdając się w ekologiczne szczegóły, co Czytelnik sam może przeczytać w sugerowanych pracach i cytujących je kolejnych artykułach, zastanawiam się jak ten proces zmian łączy się nie tylko z biologią, ale większymi przemianami kulturowymi. I właśnie natknąłem się na książkę, uwspółcześnioną i starannie wydaną, autorstwa Hipolita Korwin Milewskiego Co zrobić ze Wschodem Europy? (kliknij).
Dwa wątki, w zasadzie marginalne dla całej narracji książki wydały mi się szczególnie istotne w przyrodniczo-rolniczym kontekście. Oto pierwszy z nich:
Posłuchaj tego: ponad dziesięć lat temu mój tamtejszy przyjaciel, czując, że się zestarzał, postanowił, że w podróżach będzie mu towarzyszył lokaj, chłopak z jego kraju, który już przemierzył Rosję wzdłuż i wszerz. Wsiadają do porannego ekspresu na dworcu w Lyonie. Dwie godziny później, w Laroche, mój przyjaciel rozprostowuje sobie nogi. Jego Kaleb wychyla się przez okno:
- Panie, kiedy wjedziemy na wieś?
- Ależ jedziesz przez nią od stu dwudziestu kilometrów.
- Nie, panie, to wciąż są „ogrody”.
To właśnie jest bogaty kraj.
Czyli poukładane, przycięte, wypielęgnowane. Cieszące ludzkie oko, acz niekoniecznie lubiane przez ptaki i inne zwierzaki.
Jest i drugi fragment, dzięki niemu przypomniałem sobie o ortolanie, wspaniale śpiewającym ptaku alei śródpolnych, a łączącego nas nawet z historią antyczną. Także w mocno niecodzienny sposób.
Jeden z największych ekspertów z dziedziny kryminalistyki, Ortolan, badając, jakie mogą być podstawy prawa do karania, które przyznaje sobie społeczeństwo, wyobraża sobie taki dialog odbywający się między społeczeństwem a przestępcą:
- Dlaczego mnie karzesz?
- Ponieważ jest to sprawiedliwe.
- A jeśli tak, to co zezwala ci wymierzać sprawiedliwość?
- Moje interesy.
To jedynie dwa wątki, ale tak zaskakujące, tak otwierające oczy na zrozumienie współczesnych procesów, że aż postanowiłem o nich nakreślić tych parę zdań.
Książkę zdecydowanie warto przestudiować.
Literatura dodatkowa:
Tryjanowski, P., Hartel, T., Báldi, A., Szymański, P., Tobolka, M., Herzon, I., ... & Kujawa, K. (2011). Conservation of farmland birds faces different challenges in Western and Central-Eastern Europe. Acta Ornithologica, 46(1), 1-12.
Sutcliffe, L. M., Batáry, P., Kormann, U., Báldi, A., Dicks, L. V., Herzon, I., ... & Aunins, A. (2015). Harnessing the biodiversity value of Central and Eastern European farmland. Diversity and Distributions, 21(6), 722-730.
Fotografie
Życie dopisało do wizji Hipolita Korwin Milewskiego smutny obrazek. Grób Autora jest trudny do znalezienia na zboczach poznańskiej Cytadeli. Sąsiaduje z kwaterami wojsk, o których wspomina w książce, jak i całej swej twórczości. Bardzo zadbane fragmenty cmentarzy Wspólnoty Brytyjskiej i ZSRR, są smutną konstatacją tego jak pamiętamy o swoich wielkich zmarłych.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.  Wszystkie artykuły autora
Może zainteresuje Cię również:
Upierzone myśliwce
Ptaki drapieżne charyzmatyczne, majestatyczne, wspaniałe, bu
Ptasiarskie postanowienia noworoczne. Dla poczatku
Często wraz z początkiem Nowego Roku rozpoczynamy serie post
Książka (po prostu) o śmieciach
Boże Narodzenie i czas do Sylwestra to chwila na nadrobienie
Profesor Jan Pinowski - Moje spotkanie z Arkady Fi
Był rok 1979. Już ponad rok pracowałem wraz z żoną Barbarą n
Ptaki na Boże Narodzenie
Przy tradycyjnym bożonarodzeniowym żłóbku nie dziwią wół, os
Pustułeczka - ptak starożytnych miast
Obecnie widok ptaków w mieście nie jest dla nas niczym zaska
Przyrody ratowanie ginem wspomagane!
Przemysł alkoholowy w ostatnich latach włącza się w kampanie
Gleba w diecie tukanów
Geofagią określa się celowe spożywanie ziemi oraz substancji
Ptasie trele (nie tylko na listopadowe dni)
Dlaczego jesienią czujemy się tak jakoś podlej? Dlaczego z n
Nekropolie bogate w ptaki
Cmentarze są często pięknymi fragmentami i stałym elementem
Gniazda orlików magnesem dla innych zwierząt
W dyskusjach o potrzebie ochrony ptaków drapieżnych zwykle p
Jak pies z kotem … w Indiach
Żyć jak pies z kotem – wszyscy dobrze znają to powiedzenie.
Przereklamowane podróże podróżniczka
Wędrówki ptaków budzą emocje. Co specjalnie nie dziwi, bo pt
Mój sąsiad wilk
Psowate towarzyszyły nam przez dziesiątki tysięcy lat. Z cza
Zwierzaki – gra (nie tylko) dla dzieci
W naszym dziale (kliknij), ale też w czasopiśmie Biologia w
Nietypowo ubarwione ptaki - częściej obserwowane w
Pstrokate szpaki czy kawki często bywają obserwowane i fotog
Obserwacje ptaków naprawdę pomagają zdrowiu. Nawet
Ptaki zachwycają ludzi od tysiącleci. Kiedyś głównie jako źr
FAUNA. Zoogeograficzna wycieczka
Quizy i zgadywanki przeżywają swojego czasu renesans. W leni
Pomiędzy COVID-19 a toksoplazmozą: koty, bogactwo
Skąd się biorą koronawirusy? Jak szybko się rozprzestrzeniaj
Komary w (afrykańskich) miastach
Tego lata komary budzą wyjątkowe emocje. Ludzie się chyba po
Pijane ptaki – fenomen natury czy zachowania zniek
Jedną z najpopularniejszych na świecie używek, zaraz za niko
Szczury w czasach pandemii bardziej niebezpieczne
Bakcyl dżumy nigdy nie umiera i nie znika (…) nadejdzie być
Agresja w rysiej rodzinie
Ryś euroazjatycki (Lynx lynx) jest najmniejszym przedstawici
Wielki koncert Natury
Melodyjny trel z udziałem nawet 50 solistów w Rosarium na Cy
Ile waży bocianie gniazdo?
Bocian biały Ciconia ciconia to jeden z gatunków wręcz ideal
Dzieciństwo w świecie zwierząt
Początek czerwca z przyczyn wiadomych (kliknij) często skłan
Memy w służbie ochronie przyrody
W trakcie rozważań nad trudnościami w ochronie przyrody, czę
Poradnik PTAcom – ptasie problemy mogą zostać rozw
Co roku miliony ptaków giną w kolizjach z szybami. Ptaki ich
Prof. Piotr Tryjanowski: Jaskółki i jerzyki to spr
Przed kilkoma dniami opublikowaliśmy opinię jednego z rolnik
W pogoni za kukułką
W momencie, kiedy piszę te słowa (16 kwietnia 2020 r.) pierw
Čoban – nr 2 – zima 2019/2020
Z pewnym opóźnieniem omawiam najnowszy, drugi, numer zina –
Uzupełnienie: Jak spowolnić wzrost brojlerów na pr
W tekście dotyczącym spowolnienia wzrostu brojlerów (kliknij
Kombajn do zbierania much po wioskach… Budki półot
Do pierwszego tytułu namówił mnie kolega – wiadomo klikalnoś
„Korona” a zwierzęta – pandemia z trochę innej per
W obliczu pandemii wirusa COVID-19 wszyscy znaleźliśmy się w
Szpaki, budki i czereśnie
Z pokolenia na pokolenie, sam jestem tego przykładem, a i dz
Bociany i krowy: platforma gniazdowa na podwórku t
Chcąc pomóc bocianom i przywołać je do posesji – nie wystarc
Gra: Ptaki Europy – dodatek do Na skrzydłach
Na łamach czasopisma Biologia w Szkole* przedstawiłem n
Birdwatching w czasach zarazy
Przymusowy pobyt w domach w związku z zarządzonymi przepisam
Nie tylko w ptasim świecie
Ostatnio książek o ptakach i przyrodzie pojawia się całkiem
Problem średnich miast
Na swoich stronach internetowych Klub Jagielloński, stowarzy
Z Bystrzycy w Beskidy
Leżąca tuż przy polskiej granicy, na terenie Śląska Cieszyńs
Ptaki krajobrazu rolniczego zimą
Zima za pasem. Jeszcze śniegu praktycznie nie widać i wcale
Historia nauki
Przysłuchując się debacie publicznej, jak i rozmowom koleżan
Doktorat honoris causa dla prof. Piotra Tryjanowsk
Przyznaję, że z takim wyróżnieniem jednego z naszych przyjac
Dokarmianie ptaków w tropikach – wszystko nieco in
Dokarmianie ptaków z wykorzystaniem celowo przygotowywanych
Kolejny sezon badań w brazylijskim cerrado
O sytuacji środowiskowej w Ameryce Południowej, a szczególni
Nazwisko zobowiązuje! Zwłaszcza tak bardzo ptasie…
Pomysł na powyższy tytuł to intelektualna pamiątka z jakiejś
Drzewostan słowiański
W naszym dziale OneHealth często poszukujemy rzeczy nietypow
Nowe fakty o ASF - XV Forum Zootechniczno-Weteryna
12 kwietnia na Uniwersytecie Przyrodnicznym w Poznaniu odbył
W koncepcji OneHealth też jest miejsce na psychikę
Felietony zebrane w książce prof. Łukasza Święcickiego zatyt
Zwierzęta zmieniają medycynę – historia One Health
Świat się zmienia, a przynajmniej wiele procesów dzieje się
Jaszczurki z francuskich winnic
Gady, znacznie rzadziej niż ptaki i ssaki stanowią obiekt we
Badania w Pantanalu i Cerrado – Brazylia 2018
Badania w tropikach rządzą się swoimi prawami. Jeśli w Polsc
Jestem Startowcem, prof. Piotr Tryjanowski, film
Celem stypendiów START jest wyróżnienie najzdolniejszych mło
KE - strategia UE w dziedzinie gleby
Ukazał się pierwszy raport z prac dla Komisji Europejskiej (
Zbliża się termin kwalifikacji stad i krów do prog
Instytut Zootechniki PIB przypomina o zbliżającym się termin
Będą owce, będzie człowiek…
Krajobraz rolniczy to dzieło rąk ludzkich uwzględniające lok
Dokarmiać ptaki zimą? Tak, ale z głową!
Ludzie uwielbiają dokarmiać ptaki! Sikorka w karmniku i dzie
Pantanal, pastwiska i ary hiacyntowe
Systemy przyrodnicze są ze sobą globalnie powiązane, a w nau
Jelenie (coraz bardziej) w cenie!
Hodowla jeleniowatych - głównie jeleni szlachetnych, sika i
Jak pasterstwo zmienia świat...
Na konferencję organizowana przez Instytut Rozrodu Zwierząt
AgroEkoSystem – One Health – Wspólne Zdrowie
Rolnictwo, rzecz jasna, musi mieć spore zaplecze ekonomiczne