USD -
4.0741
EUR -
4.3353
GBP -
5.0812
DKK -
0.5811
W lipcu 2020 roku ruszył ogólnopolski „Program naturalnego zwalczania insektów”, którego organizatorem jest wiodący na rynku producent budek lęgowych, karmników oraz hoteli dla ptaków, ssaków i owadów: MKW Pracownia Przyrodniczo-Rolna, z siedzibą w Kiełczu (woj. lubuskie). Kompleksowe, naturalne zwalczanie insektów to nowatorska inicjatywa, będąca w pełni alternatywna dla nieobojętnych dla środowiska i ludzi środków chemicznych.
NA CZYM POLEGA „PROGRAM NATURALNEGO ZWALCZANIA INSEKTÓW” I JEGO SKUTECZNOŚĆ?
„Program naturalnego zwalczania insektów” polega na zawieszeniu na umownie wydzielonym obszarze (np. dzielnicy miasta) pakietu budek lęgowych dla różnych gatunków ptaków oraz nietoperzy w celu biologicznej walki z uciążliwymi owadami. Proponowane przez producenta zestawy są oparte na dużej wiedzy, praktyce i licznych obserwacjach terenowych. Dzięki nim Mateusz Konrad Wójcik - właściciel MKW Pracowni - stworzył ten projekt. Ze względu na ilość sztuk w zestawie oraz materiały wykorzystane do produkcji budek wchodzących w skład „Programu naturalnego zwalczania insektów” podzielono je na różne grupy, które nazwano pakietami. Można je dokładnie przeanalizować na stronie internetowej producenta:
Najbardziej znanym gatunkiem ptaka o wielkiej wydajności w zjadaniu insektów jest jerzyk (Apus apus).
Fot. 1. Jerzyk (Apus apus) Obliczono, że jeden osobnik jest w stanie zjeść ok. 20 000 uciążliwych owadów na dobę. Z tego względu budki dla jerzyków są stałymi składowymi każdego możliwego pakietu do naturalnego zwalczania insektów. Oprócz walki biologicznej, zapewnienie bezpiecznego locum dla tych ptaków ma szerszy, ekologiczny wymiar, polegający na możliwości wsparcia wzrostu liczebności gatunku.
- Proponujemy gotowe zestawy budek dla różnych gatunków ptaków i nietoperzy zoptymalizowane pod kątem ich potrzeb siedliskowych. Budka dla jerzyka, który zasiedla wysokie budynki będzie najliczniejszą w pakiecie nr 1 (osiedla bloków i kamienic - dominacja budynków wysokich, minimum II piętro i wyżej), natomiast w pakiecie nr 2 (osiedla domków jednorodzinnych - dominacja budynków niskich, domy parterowe i z jednym piętrem) będzie jej znacznie mniej na rzecz budek np. dla sikor, które w takim krajobrazie (przydomowe ogrody) czują się świetnie i występują bardzo licznie. Nasze pakiety mają za zadanie ułatwić podejmowanie trafnych decyzji urzędnikom i, lub przede wszystkim, ograniczyć koszty (nieodpowiednio dobrane budki do krajobrazu generują pustostany, jeśli nie ma tam gatunków, którym chcemy pomóc). Każda pusta budka to kilkadziesiąt złotych straty i dosłownie kilogramy insektów „na wolności”- tłumaczy redakcji pomysłodawca projektu - Mateusz Konrad Wójcik.
Poza wspomnianym jerzykiem, wśród ptaków kompleksowo walczących z insektami uwzględniono sikorki modraszki (Cyanistes careuleus), sikorki bogatki (Parus major), pleszki (Phoenicurus phoenicurus) oraz jaskółki oknówki (Delichon urbicum). Zaprojektowane przez producenta pakiety budek są ciekawe nie tylko ze względu na zróżnicowanie gatunków ich mieszkańców, ale również liczne formy i różnorodne materiały budulcowe domków i sposoby ich wykończenia.
Fot. 2. Budka lęgowa typu A1 z trocinobetonu.
Rozmieszczenie budek lęgowych dla ptaków i nietoperzy na jakimś terenie to, poza biologiczną walką z uciążliwymi owadami, atrakcyjny element architektury krajobrazu oraz możliwość dokonywania niezwykle ciekawych obserwacji ornitologicznych, na które decydują się również często osoby przypadkowe, bez wcześniejszych zamiłowań przyrodniczych.
DZIAŁANIA PROMOCYJNE ZWIĄZANE Z PRZYSTĄPIENIEM DO PROGRAMU
„Program naturalnego zwalczania insektów” jest w szczególności polecany jednostkom samorządów terytorialnych. Po przystąpieniu do niego, biorące udział wspólnoty mogą liczyć na działania promocyjne. Organizatorzy programu pragną pokazać jak bardzo ważne są naturalne sposoby zwalczania insektów w dobie chemizacji, zatrucia środowiska i wszelkich zagrożeń ekologicznych.
Dlatego dla jednostek, które decydują się na akces w naturalnym zwalczaniu insektów przewidziano:
- Przedstawienie regionu na profilu Facebooka MKW Pracowni.
- Zaznaczenie, opis i zdjęcia jednostki na interaktywnej mapie Polski, której celem jest ukazanie miejsc, gdzie naturalnie zwalcza się insekty oraz w sposób aktywny ochroni ptaki owadożerne (kliknij).
- Znaczącym punktem promocji regionu przez program jest przyznawana np. gminie odznaka-logo: „Gmina przyjazna mieszkańcom i przyrodzie”. Uczestnicy mogą zamieścić ją na swojej stronie internetowej lub w dowolnych materiałach.
Rys. 1. Odznaka-logo przyznawana uczestnikom „Programu naturalnego zwalczania insektów
4. Promocja uczestnika „Programu naturalnego zwalczania insektów” w mediach.
BIŁGORAJ - PIONIERSKA, GMINA PRZYJAZNA MIESZKAŃCOM I PRZYRODZIE
Jako pierwsza do „Programu naturalnego zwalczania insektów” weszła niezwykła gmina: Miasto Biłgoraj. Biłgoraj to miasto w południowo-wschodniej Polsce, w województwie lubelskim. To drugie największe miasto w południowej części województwa lubelskiego. Niezwykłe są jego historia, kultura i warunki naturalne tych okolic. W przeszłości Biłgoraj był miastem szlacheckim, założonym przez Gorayskich herbu Korczak w drugiej połowie XVI w. Dlatego miasto to szczyci się herbem:
Rys.2. Herb Biłgoraja Biłgoraj był początkowo istotnym ośrodkiem protestanckim. Z czasem stał się miejscem przenikania kultur głównie polskiej i żydowskiej, a także rusińskiej i (w czasie rozbiorów) rosyjskiej. Obecnym Burmistrzem Miasta Biłgoraja jest Janusz Rosłan. Dzięki jego decyzji Biłgoraj przystąpił do „Programu naturalnego zwalczania insektów”.
ROZMAWIAMY O PROGRAMIE NATURALNEGO ZWALCZANIA INSEKTÓW
Ponieważ Gmina Miasto Biłgoraj jest pierwszą, która przystąpiła do „Programu naturalnego zwalczania insektów”, postanowiliśmy dowiedzieć się jak najwięcej na temat przystąpienia do akcji, montażu budek i zapytać o satysfakcję z udziału. O wypowiedź poprosiliśmy pracującą w Urzędzie Miasta Biłgoraja Emilię Małek, która patronowała podjęciu współpracy.
Skąd pomysł na przeprowadzenie całej akcji?
- Gmina Miasto Biłgoraj od lat realizuje zadania w zakresie ochrony środowiska: co roku nasadzamy nowe drzewa na terenach miejskich, dbamy o poprawę jakości powietrza w naszym mieście poprzez realizację programu dofinansowania do wymiany węglowych źródeł ogrzewania zasilanych paliwem stałym. Montaż budek lęgowych na terenie Biłgoraja ma również wymiar ekologiczny, ponieważ ułatwia bytowanie ptakom w trudnych warunkach miejskich.
Fot.3 Zdjęcie budki lęgowej typu A Premium, która zawisła w Biłgoraju. Fotografia udostępniona przez Urząd Miasta Biłgoraja.
W jaki sposób dowiedzieli się Państwo o „Programie naturalnego zwalczania insektów”?
- Wyjątkowo deszczowa wiosna w tym roku sprzyjała wzmożonemu rozwojowi komarów oraz innych uciążliwych owadów. Szukając optymalnego oraz przyjaznego dla środowiska rozwiązania, znaleźliśmy w Internecie ofertę firmy.
Przecież producentów budek mamy w kraju co najmniej kilkudziesięciu. Co zadecydowało o wyborze akurat oferty firmy MKW Pracownia?
- Przede wszystkim profesjonalna strona internetowa, która zawiera wiele istotnych informacji dla potencjalnych klientów. Poza tym szybki czas realizacji zamówienia oraz atrakcyjna cena.
Czy przy wyborze odpowiednich lokalizacji montażu korzystano z pomocy ornitologa, czy był to wynik wiedzy zaczerpniętej z różnych źródeł i pracy własnej?
- Korzystaliśmy z różnych źródeł m.in. doświadczenia pracowników, ale również bardzo pomocne były wytyczne zawarte na stronie internetowej producenta budek.
Czy montaż budek dla jerzyka przebiegał (z racji dużej wysokości) przy pomocy użycia podnośnika/firmy alpinistycznej, czy wysokiej drabiny i odważnego montażysty?
- W celu zapewnienia prawidłowego montażu budek dla jerzyków korzystaliśmy z usług firmy zewnętrznej, która montowała je za pomocą podnośnika.
Fot. 4 Budka dla jerzyka zawieszona w Biłgoraju pod okapem budynku w ramach „Programu naturalnego zwalczania insektów” Fotografia udostępniona przez Urząd Miasta Biłgoraja.
Jak mieszkańcy przyjęli całą inicjatywę i z jakimi reakcjami lokalnej społeczności się Państwo spotkali?
- Cała akcja spotkała się z pozytywnym odgłosem wśród mieszkańców miasta. Budki trafiły do miejskich parków i skwerów oraz na tereny przedszkoli i szkół miejskich. Poza funkcją zwalczania komarów, budki są atrakcją dla najmłodszych mieszkańców oraz miłośników przyrody, gdzie będą mogli obserwować różne gatunki ptaków.
Myślą Państwo, że warto zachęcić inne gminy do udziału w programie naturalnego zwalczania insektów? Jeśli tak, to prosimy o 3 zdania zachęty z perspektywy samorządowca.
- Każda akcja sprzyjająca ochronie środowiska naturalnego zaowocuje w przyszłości. Efekt dotyczący naturalnego zwalczania komarów poprzez montaż budek lęgowych będziemy mogli ocenić dopiero po ich zasiedleniu. Realizacja przedmiotowej inwestycji przynosi korzyści zarówno dla miasta i jego mieszkańców, jak i środowiska. Zachęcamy wszystkich, którym dbałość o środowisko naturalne nie jest obojętne do podejmowania różnorodnych działań na rzecz ekologii i ochrony środowiska.
