Warto rozejrzeć się dookoła. W gniazdach coraz większe pisklęta bocianów, a stada nie lęgowych ptaków już „sejmikują” na łąkach i pastwiskach. Przed młodymi boćkami będzie nie lada wyzwanie: jak szybko urosnąć i bezpiecznie opuścić gniazdo? Plany może pokrzyżować brak pokarmu i deszczowa pogoda, ale najbardziej – linie energetyczne. Uczące się latać młode giną na nich najczęściej.
Podkreślmy jednak, że za sprawą współpracy ornitologów i energetyków problem ten jest w Polsce stopniowo rozwiązywany. Nie chodzi jednak o to by wskazywać winnych palcem, wszak każdy z nas – przynajmniej wśród Czytelników tego tekstu – korzysta z energii elektrycznej, ale o to, by współczesne linie energetyczne budować i przebudowywać najroztropniej. Wpisuje się to w szerszy problem skutecznej pomocy bocianom.
Bocian biały (Ciconia ciconia), choć jest gatunkiem charyzmatycznym albo niemal totemicznym, powszechnie znanym i lubianym, także ma swoje problemy. By je podkreślać, a także proponować sensowne rozwiązania potrzebna jest edukacja. Sensowna, z klasą i pomysłem, najlepiej już od najmłodszych lat. Właśnie w taki nurt wpisuje się niedawno wydana książeczka Lecą boćki. A w niej powtarzający się refren piosenki dla dzieci, świetnie oddający cel i zakres pozycji: Wszyscy dbamy o bociany, bagna, łąki im oddamy, miedze, rzeki i pastwiska, to bociania pełna miska…. Książeczka popularyzuje wiedzę o boćkach, ale także o ich ochronie. Autorem tekstów jest Krzysztof Konieczny, a wspaniałych ilustracji Katarzyna Kopiec-Sekieta. Wydawcą jest Fundacja Przyrodnicza ProNatura, a projekt zrealizowano we współpracy z Grupą Energa.
Formalnie książeczka została przygotowana na konkurs edukacyjny i trafiła do placówek oświatowych. Ten już został zakończony. Na szczęście jednak pomysł się rozwija, a samą książeczkę można darmowo ściągnąć jako plik PDF ze strony: Dbajobociany.pl. Na tejże stronie znajdują się także podpowiedzi muzyczne i graficzne. Przyjemnie i radośnie podane. Twórcy projektu piszą - Zapraszamy do pobierania i plastycznej zabawy. Ja zaś dodaję – zdecydowanie warto! Krzyśku i Kaśko świetna robota! W imieniu bocianów dziękujemy!
Dla zainteresowanych podaje także nieco literatury naukowej, o tym jak boćki maja ciężko po opuszczeniu gniazd:
Kaługa, I., & Tryjanowski, P. (2012). Ochrona bocianów na urządzeniach energetycznych. Energia elektryczna, 6, 22-24.
Kaługa, I., Sparks, T. H., & Tryjanowski, P. (2011). Reducing death by electrocution of the white stork Ciconia ciconia. Conservation Letters, 4(6), 483-487.
Kosicki, J. Z. (2012). Effect of weather conditions on nestling survival in the White Stork Ciconia ciconia population. Ethology Ecology & Evolution, 24(2), 140-148.
Kosicki, J. Z., & Indykiewicz, P. (2011). Effects of breeding date and weather on nestling development in White Storks Ciconia ciconia. Bird Study, 58(2), 178-185.
Tobolka, M. (2014). Importance of juvenile mortality in Birds' population: early post-fledging mortality and causes of death in white stork Ciconia ciconia. Polish Journal of Ecology, 62(4), 807-813.
Tryjanowski, P., & Zawodniak, J. J. (2019). Ochrona ptaków poprzez zmiany wyposażenia słupów przelotowych linii SN z przewodami gołymi. Automatyka, Elektryka, Zakłócenia, 10(1 (35)).
Zawodniak, J. J. (2015). Projektowanie i wykonywanie inwestycji elektroenergetycznych na podstawie doświadczenia eksploatacyjnego. Automatyka, Elektryka, Zakłócenia, 6, 24-39.
Zbyryt, A., Kapowicz, E., Włodarczyk, M., & Linowski, S. (2019). Efektywna metoda ograniczania śmiertelności ptaków o dużych rozmiarach ciała na liniach napowietrznych SN. Wiadomości Elektrotechniczne, 87.
