USD -
4.0688
EUR -
4.3316
GBP -
5.0615
DKK -
0.5805
Ochrona orangutanów Pongo wywołuje wielkie zainteresowanie badaczy i opinii publicznej. Pojawia się coraz więcej opracowań dotyczących ich niebanalnego zachowania oraz ochrony, a w języku polskim warto przeczytać choćby to opracowanie - kliknij tutaj.
Orangutany sumatrzańskie Pongo abelii należą do najbardziej zagrożonych, ale także najbardziej zagadkowych gatunków małp. W przeszłości ich zasięg obejmował większość Sumatry o czym świadczą liczne znaleziska archeologiczne oraz zapisy historyczne. Obecne rozmieszczenie gatunku jest ograniczone wyłącznie do niewielkich części lasów na północnym krańcu wyspy. Przyczyną bardzo drastycznego spadku populacji orangutanów są przede wszystkim czynniki antropogeniczne, przede wszystkim polowania oraz wylesianie. Populacje orangutanów sumatrzańskich są niejednorodnie rozmieszczone, ponieważ są podzielone przez duże rzeki i łańcuchy górskie, a jeszcze większe rozdrobnienie siedlisk spowodowała masowa eksploatacja lasów, co w konsekwencji doprowadziło do rozproszenia populacji lokalnych i znacząco zmniejszyło różnorodność genetyczną.
Jedną z metod poprawy struktury genetycznej lokalnych populacji, jest wypuszczanie osobników z ośrodków rehabilitacyjnych, a wcześniej odebranych handlarzom tych zwierząt. Kiedy naczelne są ponownie wprowadzane do środowiska naturalnego większość z nich potrzebuje szkolenia, tak aby zdobyć umiejętności niezbędne do przetrwania na wolności. Takie szkolenie może mieć negatywny lub pozytywny wpływ na zachowanie i przetrwanie w naturalnym środowisku. Do oceny skuteczności takich działań podjęto próby śledzenia radiotelemetrycznego 32 orangutanów. Badano wpływ wieku, czas trwania rehabilitacji i szkolenia oraz miejsce wypuszczenia na późniejszy sukces przeżycia i wybór siedliska. Uwalniane orangutany w starszym wieku wykazywały większą selekcję siedlisk po uwolnieniu porównywalną do tych, które wykazują dzikie osobniki, tzn. wybrały obszary blisko rzek i o niższych wysokościach (150–250 metrów n.p.m.), w których miały lepszy dostęp do źródeł pokarmu. Natomiast osobniki młodsze wykazywały zakłócone wzorce selekcji siedlisk i wybierały miejsca położone bliżej ośrodka, w którym były rehabilitowane.
Choć przygotowanie zwierząt do wypuszczenia i ich późniejsze losy są podstawą programów przywracania do naturalnego środowiska, to warto zwracać uwagę nie tylko na czynniki przyrodnicze, ale także socjologiczne, a nawet psychologiczne. To one pozwalają odpowiedzieć na pytanie: dlaczego część projektów nie kończy się sukcesem? Po raz kolejny spotykamy się z sytuacją, że aby rozwiązać problemy ochrony, niezwykle ważne jest to aby ci, którzy nad tym pracują nie poprzestawali wyłącznie na istniejących metodach i strategiach. Włączenie informacji pochodzących z nauk społecznych jest niezbędne do skutecznej ochrony orangutanów, ale także wielu innych gatunków. Ważne jest rozpoznanie nie tylko użyteczności różnych metod i ram poznawczych, ale także ich wpływ na lokalną politykę, ograniczenia i posiadany potencjałem do zmiany zastanego status quo. Dopiero po przeglądzie i weryfikacji dotychczas stosowanych metoda, warto się porywać na realizacje bardziej ambitnych wizji.
Literatura:
Chua, L., Harrison, M. E., Fair, H., Milne, S., Palmer, A., Rubis, J., ... & Puri, R. K. (2020). Conservation and the social sciences: Beyond critique and co‐optation. A case study from orangutan conservation. People and Nature, 2(1), 42-60.
Fechter, D., Ciuti, S., Kelle, D., Pratje, P., Dormann, C. F., & Storch, I. (2019). Spatial behavior in rehabilitated orangutans in Sumatra: Where do they go? PloS One, 14(5).
