Z różnych przyczyn owcza wełna ostatnimi czasy nie należy do produktów chętnie wykorzystywanych w produkcji ubrań. Została zamieniona przez wiele innych, tańszych i zdawałoby się, bardzo praktycznych włókien. Naturalnych i sztucznych. Doszło wręcz do załamania na rynku wełny, a wielu producentów i tzw. ekspertów nadzorujących hodowle owiec nazywa ją wręcz odpadem.
Każdemu zainteresowanemu tradycyjnym pasterstwem, ale i pewną holistyczną wizją funkcjonowania ekosystemów taki pogląd zdecydowanie nie może przypadać do gustu. Przecież wełna, dodajmy jeszcze, że z dobrze prowadzonego stada, ma swoje niezaprzeczalne walory. Wełna, często nazywana owczym runem, była wykorzystywana przez naszych przodków przez tysiące lat. Produkowano z niej odzież, która nie tylko ogrzewała, ale miała również właściwości lecznicze, wykorzystywane na przykład do uśmierzania bólu. Dziś już wiemy, że to zasługa lanoliny, naturalnego wosku, wytwarzanego przez gruczoły łojowe tych zwierząt. Wełna jest funkcjonalna zimą i latem. Sam noszę wełniane skarpety nawet w środku lata, zwłaszcza podczas długich marszrut. Czasem ludzie dziwnie spoglądają, ale po kilku dniach wspólnego biwakowania, dostrzegają zalety. Ma też znakomite właściwości higroskopijne.
Jako warunek konieczny, należy jednak nadmienić, że mowa o dobrych wełnianych produktach, powstają wyłącznie z materiału najlepszej jakości. Przygotowywanego z głową i sercem. Od pastwiska i kwestii żywienia owiec, poprzez ich strzyżenie, jak i dalszą obróbkę materiału. Wszędzie są potrzebni odpowiedni ludzie, w odpowiednim czasie i na odpowiednim miejscu.
Ważna jest jakość i wykorzystanie pastwiska, a także pomoc w walce z pasożytami, czy też ogólna dbałość o kondycję owiec. Mój zaolziański kolega, Roman Cieślar, podpowiada, że piękna wełna jego owiec to m.in. zasługa lizawek. Sam używa tej wersji, dostępnej także w Polsce (kliknij), a co więcej, widać że jego owce, nawet w czasie śnieżnej zimy, lubią przebywać na otwartym pastwisku.
Tradycyjne strzyżenie owiec rasy szetland odbywało się na wiosnę. Jednak w warunkach Beskidów, po zimie, zwierzęta są często brudne od siana, zaś wełna także bywa nieco podniszczona przez pocieranie. Stąd strzyżenie tylko części osobników wykonuje się wiosną, a miejscowi hodowcy uważają, iż lepiej strzyc wczesną jesienią. To jesienne runo najlepiej nadaje się na wełniane wyroby.
Jedną ze znajomych osób strzygących owce jest student z Ostrawy, Michał Staszowski. Co ciekawe, strzyżeniem zarobił sobie na profesjonalne narty i opłacenie treningów. I zrobił to tak skutecznie, że w czasie najbliższych mistrzostw świata w narciarstwie alpejskim będzie reprezentantem kadry narodowej. Mistrzostwa odbędą się w szwedzkim ośrodku narciarskim Åre, w dniach 4–17 lutego 2019 roku i warto śledzić poczynania naszego owczarskiego kolegi z Zaolzia.
I wreszcie punkt ostatni – wyrób produktów. Doceniam tradycyjną, rzemieślniczą wprawę. Albo nawet dzierganie na drutach i szydełku, jak miały w zwyczaju nasze babcie. Dziś ta moda zdaje się wracać. W wielu miejscach odnotowujemy właśnie powrót pięknych wyrobów z wełny. Czyżby moda wpisująca się w trend wykorzystywania produktów naturalnych? Nie mam nic przeciwko takim modom. Wręcz bardzo lubię, a jako przykłady na zdjęciach przedstawiam rzeczy zrobione przez Panią Janę Kiedroňovą.
Praktycznie z każdego zaolziańskiego wyjazdu przywożę nowe pasterskie informacje, a czasem również znakomite wełniane wyroby. Polecam.
https://www.cenyrolnicze.pl/wiadomosci/agroekosystem-one-health-wspolne-zdrowie/14806-welna-powrot-tradycji?tmpl=component&componentStyle=blog_3&print=1&layout=default#sigProIdd8e88ea675
