zm skiba

skiba

CenyRolnicze
28 marca 2024, Czwartek.
Kursy walut wg NBP: USD USD - 4.0081 EUR EUR - 4.3191 GBP GBP - 5.0474 DKK DKK - 0.5792
Archiwum


28.03.2024 MATIF: pszenica MAJ24: 203,50 (+1,37%), kukurydza CZE24: 193,25 (+ 1,44%), rzepak MAJ24: 438,00 (-0,79%)

27.03.2024 14:28 DRÓB, cena tuszki hurt: 7,80-8,60 zł/kg, średnia: 8,17 zł/kg (na podstawie informacji z 12 ubojni)

27.03.2024 SPRZEDAM 12 T PSZENŻYTA, trans. firmowy, wielkopolskie, kolski, 62-640, tel.: 690 050 400

26.03.2024 SPRZEDAM 26 T PSZENICY PASZ., trans. firmowy, podkarpackie, krośnieński, 38-460, tel.: 519 550 918

26.03.2024 SPRZEDAM 48 JAŁÓWEK, mieszaniec, 500 kg, mazowieckie, wyszkowski, 07-203, tel.: 500 062 366

26.03.2024 SPRZEDAM 15 TUCZNIKÓW, 120 kg, 100%, warmińsko-mazurskie, działdowski, 13-230, tel.: 796 437 003

25.03.2024 SPRZEDAM 20 JAŁÓWEK, mięsny, 700 kg, kujawsko-pomorskie, włocławski, 87-865, tel.: 722 018 877

24.03.2024 SPRZEDAM 100 T PSZENICY KONS., trans. firmowy, lubelskie, świdnicki, 21-065, tel.: 791 816 003

Dodaj komunikat

kowalczyk

agrifirm

Czerwiec polski – historia z tej ziemi

prof. Piotr Tryjanowski

Czasem na ważne książki trafiamy w zaskakujących miejscach. No, by czy miłośnik koncepcji OneHealth i poszukiwań relacji natury i kultury sięgnąłby po książkę z serii Biblioteka Historii Gospodarczej Polski? Chyba przez przypadek albo zaskoczony tytułem – Czerwiec polski (Porphyrophora polonica L.). Czerwiec polski to owad, którego nazwę część biologów pamięta ze studiów. Raczej jednak wyłącznie nazwę, bo już o jego znaczeniu wspominano niewiele. A szkoda, bo pięknie wpasowuje się w historię Rzeczpospolitej.

 

Gwoli podstawowych informacji taksonomicznych warto wspomnieć, że czerwce są jedną z najmniej licznych grup owadów; fauna światowa liczy około 7,4 tys. gatunków, w Polsce stwierdzono dotychczas 185 gatunków (Łagowska et al. 2004). Wśród nich 141 gatunków tworzy grupę̨ czerwców rodzimych, pozostałe gatunki (44) spotykane są wyłącznie w szklarniach – zostały po prostu na teren naszego kraju zawleczone, np. z transportami roślin egzotycznych.

 

Z wszystkich czerwców zdecydowanie najbardziej znany jest właśnie czerwiec polski. Gatunek ten występował niegdyś powszechnie w całej Palearktyce. Z czasem jednak zasoby jego populacji w kraju i na świecie zaczęły się stopniowo wyczerpywać, zarówno z powodu nadmiernej jego eksploatacji, jak i wskutek systematycznego zmniejszania się powierzchni nieużytków, będących naturalnym środowiskiem życia jego roślin żywicielskich (Łagowska et al. 2006). Zjawisko zanikania czerwca polskiego i potrzebę jego ochrony dostrzeżono już w XVIII wieku. Antoni Władysław Jakubski – autor omawianej książki, powołuje się na słowa Breyniusa, który już w 1731 roku pisał: „Na naganę zasługują [...] wszyscy ci, którzy lekceważą ten skarb, jakim nas łaskawie natura obdarza”. Czerwiec polski, pomimo „historycznych zasług”, nie znalazł się na czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce.

 

Zaskakującym jest także fakt, że informacje o występowaniu tego gatunku w Polsce po 1970 roku są̨ fragmentaryczne i dalece niewystarczające. Niewiele także wiemy o ekologii i zachowaniu tego gatunku, co z kolei uniemożliwia precyzyjną ocenę̨ zagrożenia i opracowanie sensownego systemu ochrony tego gatunku. A szkoda, bo choć gatunek ten obecnie ma niewielkie znaczenie gospodarcze, to jesteśmy mu winni pamięć jako część naszej historii. Bowiem czerwiec polski przez stulecia stanowił jedyne źródło czerwonego barwnika - potrzebnego wielkim tego świata – królom, książętom, kardynałom - do zaznaczenia swojej wyjątkowej pozycji. I właśnie wokół rynku czerwonego barwnika ukonstytuowało się nasze państwo.

 

Wydawca książki - Gabriel Maciejewski – nazywa wręcz czerwca polskiego lewarem ekonomii ówczesnej Rzeczpospolitej. Teza odważna, ale po lekturze książki Antoniego W. Jakubskiego, zrozumiała i musimy się zgodzić, że nie stawiana wcale na wyrost. Ciekawa i ważna książka, dająco sporo do myślenia.

 

Piszę tych parę zdań w domu pod Poznaniem. Do miejscowości Czerwieńsk czy Czerwonka – śladów dawnej świetności Rzeczpospolitej budowanej także na handlu owadami – wcale nie tak daleko…

 

Literatura

 

Łagowska, B., Golan, K., & Stepaniuk, K. (2006). Występowanie czerwca polskiego - Porphyrophora polonica [L.][Hemiptera: Margarodidae] w Polsce oraz uwagi o jego cyklu życiowym. Wiadomości Entomologiczne1(25), 5-14.

 

Łagowska, B., Golan, K., & Stepaniuk, K. (2004). Różnorodność gatunkowa czerwców (Hemiptera: Coccinea) w Polsce – problemy jej ochrony. Wiadomości Entomologiczne23 (Supl 2).

prof. Piotr Tryjanowski
Autor: prof. Piotr Tryjanowski
Dyrektor Instytutu Zoologii w Poznaniu; zajmuje się funkcjonowanie krajobrazu rolniczego. Bada przede wszystkim ptaki, płazy i ssaki. Szczególnie zainteresowany interakcjami zwierząt dzikich i udomowionych. Miłośnik tradycyjnego pasterstwa, owiec, serów i win Środkowej Europy.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.   Wszystkie artykuły autora
Najnowsze artykuły autora:

Loading comments...

Obserwuj nas w Google News 

i czytaj materiały szybciej niż inni

Google Icons 16 512

Dołącz teraz

POLECAMY


Copyright © CenyRolnicze 2021. All rights reserved | Polityka prywatności i plików cookies | Regulamin serwisu